Wisława Szymborska

Wislawa Szymborska, Maria Wisława Anna Szymborska (2 tháng 7 năm 1923 – 1 tháng 2 năm 2012) là nhà thơ người Ba Lan đoạt Giải Nobel Văn học năm 1996.

Wisława Szymborska
Wisława Szymborska năm 2011
Wisława Szymborska năm 2011
Sinh2 tháng 7 năm 1923
Kórnik, Ba Lan
Mất1 tháng 2 năm 2012(2012-02-01) (88 tuổi)
Kraków, Ba Lan
Nghề nghiệpNhà thơ
Quốc tịchngười Ba Lan

Tiểu sử Wisława Szymborska

Wisława Szymborska sinh tại Bnin (nay là Kórnik, gần Poznan); năm 1929 gia đình chuyển đến Krakow. Bà học xong tiểu học năm 1935 và trung học năm 1941, khi Ba Lan còn bị Đức chiếm đóng. Trong một thời gian ngắn Szymborska làm công nhân đường sắt. Giai đoạn 1945–1947, bà học văn học Ba Lan và xã hội học tại Đại học Jagielloński. Năm 1945 bà khởi đầu sự nghiệp sáng tác với bài thơ Szukam słowa (Tôi tìm lời); năm 1952 in tập thơ đầu tiên Dlatego żyjemy (Vì lẽ này chúng ta đang sống) và được kết nạp vào Hội Nhà văn Ba Lan.

Phong cách thơ của Szymborska thời kì này mang tính hiện thực truyền thống, viết về chiến tranh, quân đội, tổ quốc. Năm 1957, Szymborska xuất bản tập thơ thứ ba Wolanie do yeti (Lời kêu gọi đối với người tuyết) được dư luận quan tâm (trong nguyên tác sử dụng từ "yeti" có nghĩa là "người tuyết", ám chỉ thủ lĩnh của "xứ tuyết" láng giềng). Thời kì này bà thường viết lối thơ tự do, đặc trưng cho các nhà thơ Tây Âu đương đại, nhưng thơ Szymborska không trừu tượng mà cụ thể và dễ hiểu.

Wisława Szymborska 
Wisława Szymborska và các thành viên Hội Văn bút Ba Lan

Trong những năm 1953–1981, bà là biên tập viên thơ và là người viết xã luận trên tuần báo Życie Literackie (Đời sống văn học), các tiểu luận của bà về sau được tập hợp xuất bản dưới dạng sách tái bản nhiều lần. Trong khoảng 1952–1996, bà đã xuất bản 16 tập thơ. Ngoài ra, bà còn dịch thơ tiếng Pháp, tiếng Nga ra tiếng Ba Lan.

Szymborska được tặng nhiều giải thưởng văn học. Năm 1954 bà được tặng giải thưởng của thành phố Krakow; năm 1963 bà đoạt giải Văn học của Bộ trưởng Văn hóa Nghệ thuật Ba Lan; năm 1991 giải Goethe của Đức và năm 1995 giải thưởng Herder của Áo. Bà được trao bằng Tiến sĩ danh dự của Đại học Adam Mickiewicz tại Poznan (1995) và giải thưởng Hội Văn bút Ba Lan (1996). Năm 1996, Szymborska được trao giải Nobel cho "những tác phẩm thơ tái hiện chân thực một thế giới trong đó cái thiệncái ác đan xen, giành giật nhau chỗ đứng cả lẫn trong tư duy và hành động của con người, thể hiện tấm lòng một công dân, một nghệ sĩ có nhân cách lớn và đầy trách nhiệm trước những thực trạng các giá trị tinh thần bị đảo lộn, trước nguy cơ suy đồi đạo đức trong cuộc sống hiện đại". Thơ của Wislawa Szymborska được dịch ra gần 40 thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt.

Tác phẩm Wisława Szymborska

  • Dlatego zyjemy (Vĩ lẽ này chúng ta đang sống, 1952), thơ
  • Pytania zadawane sobie (Những câu hỏi cho mình, 1954), thơ
  • Wolanie do yeti (Lời kêu gọi đối với người tuyết, 1957), thơ
  • Sols (Muối, 1962), thơ
  • Sili (1965), thơ
  • Poezje wybrane (Tuyển thơ, 1967), thơ
  • Sto pociech (Một trăm trò hề, 1967), thơ
  • Poezje (Thơ, 1970), thơ
  • Wszelki wypadek (Trường hợp bất kì, 1972), thơ
  • Tarsjusz i inne wiersze (Tarsius và những bài thơ khác, 1976), thơ
  • Wielka liczba (Số lớn, 1976), thơ
  • Ludzie na moscie (Những người trên cầu, 1985), thơ
  • Wieczúr autorski (Buổi chiều của tác giả, 1992), thơ
  • Koniec i poczatek (Kết thúc và mở đầu, 1993), thơ

Hai bài thơ Wisława Szymborska

    Tình yêu từ cái nhìn đầu tiên
     
    Cả hai người vẫn tin rằng
    tình cảm của họ bất ngờ, đột ngột
    lòng tin này rất đẹp
    nhưng sự hoài nghi còn tuyệt vời hơn.
     
    Họ cho rằng, nếu trước đó chưa từng quen
    thì đã không có gì xảy ra với họ.
    Thế sẽ nói gì những bậc thang, những hành lang, đường phố
    những nơi mà họ gặp nhau không chỉ một lần?
     
    Tôi muốn hỏi họ xem
    liệu họ còn có nhớ
    có thể, trong những vòng xoay cánh cửa
    họ từng đối mặt ra sao?
    Những lời "xin lỗi" khi va vào người nhau
    giọng "anh nhầm rồi" trong ống nghe điện thoại
    nhưng tôi biết câu trả lời như vậy.
    Không, họ chẳng nhớ gì.
     
    Mà họ sẽ ngạc nhiên nhiều hơn kia
    khi biết rằng đã từ lâu lắm
    với họ đang đùa giỡn
    một trường hợp ngẫu nhiên.
     
    Trường hợp này còn chưa sẵn sàng
    trở thành số phận
    xích họ lại gần, làm cho xa vắng
    chạy qua đường, né sang bên
    và tiếng cười khúc khích kìm nén.
     
    Đã từng có những dấu hiệu
    không quan trọng là đã chẳng hiểu ra
    có thể từ ba năm trước kia
    hay là, thứ ba tuần trước
    khi từ vai này sang vai khác
    một chiếc lá vương?
    Một thứ gì người này làm rơi người khác nhặt lên
    ai biết được, có thể là trái bóng
    trong bụi cây từ thuở thiếu niên.
     
    Đã có những chiếc chuông con và những tay cầm
    mà ở đó rất lâu trước lần gặp gỡ
    những dấu tay đã từng chồng lên.
    Hai chiếc va li trong kho để kề bên.
    Có thể, trong đêm có một giấc mơ giống hệt
    khi thức giấc thì đã vội vàng quên.
     
    Bởi vì mỗi sự mở đầu
    chỉ là một hồi kế tiếp
    và cuốn sách
    của cuộc đời luôn mở giữa chừng trang.
     
    Ai đó yêu thơ
     
    Ai đó –
    có nghĩa: không mỗi người.
    Không phải nhiều, mà là thiểu số.
    Ngoại trừ những em trò nhỏ
    và các nhà thi sĩ
    trong nghìn người, may ra chỉ có hai.
     
    Yêu –
    như người đời yêu khoai tây với nấm
    những lời khen, những sắc thái của hoàng hôn
    với chiếc khăn nhỏ của mình
    đứng trên chỗ của mình
    trước khi đi ngủ dẫn ra đường con chó lớn.
     
    Thơ –
    thơ ca là gì thế?
    Bao nhiêu câu trả lời
    tôi từng nghe được về điều này.
    Cũng may: chúng đều lời nhẹ
    bởi nếu không, sao tôi viết những dòng này.
     
    Bốn giờ sáng
     
    Thời khắc từ đêm sang ngày
    Thời khắc trở mình trằn trọc
    Thời khắc của tuổi ba mươi.
     
    Thời khắc, khi đất đai chối bỏ con người
    Thời khắc bật lên trong giờ gà gáy
    Thời khắc, khi ngôi sao tắt ngấm giữa trời
    Thời khắc, thế sau ta có những gì còn lại?
     
    Thời khắc lặng im
    Thời khắc trống vắng
    Tận cùng đáy của ngày đêm.
     
    Lúc bốn giờ sáng chẳng có ai bình yên
    Nếu bầy kiến lúc bốn giờ thanh thản
    Ta mừng cho kiến. Và năm giờ sẽ đến
    Nếu như ta sống tiếp cuộc đời mình.
    Nhà ga
     
    Sự không có mặt của em đến thành phố N
    Đã theo đúng thời gian biểu.
     
    Em đã báo trước với anh
    Bằng bức điện mà rồi em không gửi.
     
    Và anh đã không kịp tới
    Theo thời gian hẹn hò.
     
    Con tàu đi vào đường thứ ba
    Có rất nhiều người ra đón.
     
    Trong đám đông, em hướng về phía cổng
    Không có người đưa đón của mình.
     
    Một vài người phụ nữ vội vàng
    Nhìn theo em
    Bước đi vội vã.
     
    Có ai đấy chạy đến bên một người phụ nữ
    Người này em không quen
    Nhưng người phụ nữ nhận ra người đàn ông
    Chỉ trong khoảnh khắc.
     
    Họ hôn nhau thắm thiết
    Không bằng nụ hôn của chúng mình
    Và chiếc va li bị lấy cắp
    Không phải là chiếc va li của em.
     
    Nhà ga thành phố N
    Đã trả thi rất giỏi
    Về sự tồn tại khách quan.
     
    Cái chung vẫn còn nguyên vẹn
    Cái riêng đã hoàn thành
    Theo như số trời định sẵn.
     
    Và ngay cả lần hò hẹn
    Cũng đã định trước rồi.
     
    Nhưng, than ôi
    Sau khi chúng mình có mặt.
     
    Và thiên đường đã mất
    Giống như chân lý cuộc đời.
     
    Ở đâu, chứ không phải ở đây
    Ở đâu, chứ không phải ở đây
    Vang lên những lời thánh thót.
     
    Trường hợp bất kỳ
     
    Đã xảy ra điều có thể
    Đã xảy ra điều phải xảy ra.
    Sớm hơn. Muộn màng hơn thế.
    Gần hơn. Xa hơn.
    Đã xảy ra – nhưng không phải với anh.
     
    Còn nguyên vẹn, bởi anh người đầu tiên.
    Còn nguyên vẹn, bởi anh người sau cuối.
    Bởi do mọi người. Bởi anh tự mình
    Bởi vì bên phải. Bởi vì bên trái
    Bởi vì bóng rơi. Bởi vì mưa xối
    Và bởi vì nắng đẹp, trời xanh.
     
    Thật may mắn, ở đó là rừng
    Thật may mắn, không một thân cây gỗ
    Thật may mắn, khe núi, đường ray, sự cách trở
    Milimét, phút giây và chỗ quay vòng
    Thật may mắn, cọng rơm bơi trên nước.
     
    Nhưng kết cục, thật khó mà nói được
    Tuy thế, dù sao, giá mà tay, chân
    Kẽ tóc chân tơ, theo mỗi bước chân
    Tránh khỏi trùng phùng cơ hội.
     
    Bởi thế, anh tồn tại?
    Mang ơn mỗi phút giây
    Lưới có một mắt. Còn anh ở trong mắt ấy
    Em không lặng im và chẳng ngạc nhiên lắm vậy
    Xin anh hãy nghe em
    Để vì em
    Con tim anh rộn ràng hãy đập.
     
    Ba lời kỳ lạ
     
    Tôi nhắc lại rằng thời gian không ở
    Thì lời đầu tiên đã kịp đi qua.
    Tôi thì thầm trời yên, lặng gió
    Thì trở nên không lặng yên cho.
    Tôi cẩn thận nói lời không cái gì
    Thì có một cái gì bao la hiện rõ...
    Bản dịch của Nguyễn Viết Thắng

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tags:

Tiểu sử Wisława SzymborskaTác phẩm Wisława SzymborskaHai bài thơ Wisława SzymborskaWisława Szymborska1 tháng 219232 tháng 72012Ba LanGiải Nobel Văn học

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Đất rừng phương NamBan Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamDinh Độc LậpKhí hậu Châu Nam CựcCôn ĐảoOne PieceLý HảiHoàng Phủ Ngọc TườngVụ án Thiên Linh CáiMikami YuaVũ Thanh ChươngBill GatesPhenolNgũ hànhBình PhướcKhởi nghĩa Lam SơnTôi thấy hoa vàng trên cỏ xanhThành phố trực thuộc trung ương (Việt Nam)Quan hệ tình dụcKỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thôngBTSSao KimĐại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí MinhBiển ĐôngThuật toánĐại học Quốc gia Hà NộiKim ĐồngNgân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt NamHợp sốBộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động (Việt Nam)Trần Tuấn AnhKim Bình Mai (phim 2008)ĐứcTrần Sỹ ThanhBộ Công Thương (Việt Nam)Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt NamNam CaoPhù NamĐắk NôngCampuchiaBiến đổi khí hậuParis Saint-Germain F.C.Sói xámNgười ViệtTrịnh Nãi HinhKim Soo-hyunHà TĩnhHentaiVòng loại Cúp bóng đá U-23 châu Á 2024Chiến tranh LạnhTriều TiênYViêm da cơ địaDubaiDanh sách biện pháp tu từNgườiTài xỉuVũ Đức ĐamBộ đội Biên phòng Việt NamDanh sách quốc gia xã hội chủ nghĩaNguyễn Bỉnh KhiêmVõ Văn ThưởngMặt trận Tổ quốc Việt NamHiệp định Genève 1954An Dương VươngMèoĐảng Cộng sản Việt NamHybe CorporationCarlo AncelottiNgân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên ViệtThủ dâmBắc GiangNew ZealandKinh thành HuếĐường Thái TôngKon TumPhan Đình Giót🡆 More