Trần Thị Lý: Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân

Về phía chính quyền Việt Nam, bà được xem là một "nữ chiến sĩ cách mạng dũng cảm, vì đã từng chịu nhiều cực hình, tra tấn dã man từ chính quyền Ngô Đình Diệm trong các nhà tù của Pháp mà vẫn không khai báo và khuất phục.

Trần Thị Lý
Trần Thị Lý ký tặng vào bức tranh vẽ mình khi trên giường bệnh
Sinh	Trần Thị Nhâm (1933-12-30)30 tháng 12, 1933 Quảng Nam, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương
Mất	20 tháng 11, 1992(1992-11-20) (58 tuổi) Đà Nẵng, Việt Nam
Quốc tịch	Việt Nam
Dân tộc	Kinh
Nghề nghiệp	Hoạt động chính trị và quân sự
Danh hiệu	Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân

Là cháu gái của nhà cách mạng Trần Cao Vân, bà sinh ra và lớn lên tại xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Bà hoạt động cách mạng từ tuổi vị thành niên, bị bắt năm 1958 trong một chiến dịch truy nã Việt Minh do Ngô Đình Diệm tổ chức. Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa đã tra tấn bà một cách ác liệt. Khi bà kiệt sức và chết lâm sàng, các nhân viên tham gia tra tấn đã mang bà ra bụi cây. Cơ sở Việt Minh ở gần đó đã phát hiện ra bà còn thoi thóp, cứu bà về, bắt liên lạc, ra sức chạy chữa và chuyển bà ra miền Bắc bằng cách đưa bà từ Điện Bàn tới Hưng Lợi, đi bằng ghe đến biên giới Campuchia, dừng ở Phnom Penh dưỡng sức, rồi đi máy bay đến Hà Nội. Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa biết bà còn sống nên tổ chức truy nã gắt gao nhằm thủ tiêu cho bằng được, nhưng thất bại. Bà hồi phục sức khỏe ở hậu phương miền Bắc và sống hợp pháp với tên Trần Thị Lý.

Trong thời gian dưỡng bệnh ở Hà Nội, Trần Thị Lý có tình cảm với một thương binh đồng hương. Hai ông bà có một đám cưới đơn giản và đến năm 1978 mới làm đăng ký kết hôn. Do di chứng trong quá khứ bị tra tấn, bà mất khả năng sinh nở nên hai người nhận một con gái nuôi. Năm 1979, Trần Thị Lý từ Hà Nội về sống tại Đà Nẵng, trong điều kiện sức khỏe được phục hồi một phần. Gia cảnh gia đình bà thời gian đó khó khăn, nhiều năm liền sống trong căn nhà cấp 4. Tháng 2 năm 1992 bà được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân. Bà mất tại Bệnh viện C Đà Nẵng .

 

Hình ảnh của bà đã từng là đề tài của thơ ca, nhạc, họa, phim ảnh , trong đó nổi tiếng nhất là bài thơ Người con gái Việt Nam của nhà thơ Tố Hữu.

Tên bà được đặt cho một cây cầu bắc qua sông Hàn ở Đà Nẵng. Tuy nhiên qua thời gian cầu xuống cấp và bị dỡ bỏ. Một cây cầu dây văng hiện đại đã được xây dựng để thay thế cây cầu cũ, cũng mang tên Trần Thị Lý, hiện là một trong những cây cầu biểu tượng của thành phố Đà Nẵng.