grafie Venete

Grafie documentae, storeghe o tradisionałi

• Ła Grafia Veneta Unitaria (scursà: GVU) ła xe el rexultà del laoro de na comision sientifega incaricà da ła Rejon Veneto. El manuałe el xe sta publicà inte el 1995.
• Ła grafia de Veneto Arkivio, ła xe na GVU rasionałixà. Ła vien doparà da el Galepin.
• Ła Gràfia Vèneta Clàsega ła xe ła grafia doparà pa' scrivare i ninsiołeti de Venesia. Ła se cata anca so'l disionario del Boerio.

Grafie proposte

• Ła Grafia Veneta Reformada (scursà: GVR), dita anca JGY (da lexarse: JeGeYe) o strogòt. Ła xe na grafia fonedega.
• Ła Grafia de Dino Durante, doparà anca dal famoxo mensiłe "Quatro Ciàcoe". In seguito 'l autor el ga cołaborà a ła scritura del manual de ła GVU.
• Ła grafia proposta da Luciano Canepari. In seguito 'l autor el ga cołaborà a ła scritura del manual de ła GVU.
• Ła Grafia Veneta Silvestri, proposta inte el 2005 da Marco Silvestri. Pensà soratuto par esar doparà so internet o pa' scrivar i SMS ła xe na grafia senplifegà, che no ła prevede serti carateri tipo ła ele tajà, parché ła prevede soło che letare prexenti inte łe normałi tastiere. Senpre pa' un discorso de senplificasion no ła prevede 'l uxo de i acenti, vien invese uxà 'l apostrofo anca par 'l acento grafego che se mete, co'l serve, so l'ultema letara de na paroła. Calche ano dopo anca 'l autor el ga abandonà sta grafia. D'ogni modo ła vien riportà isteso so sto elenco.
• Ła Grafia 'storega reformà, proposta da Loris Palmerini.
• El DECA (che'l sta par Drio El Costumar de l'Academia), bazà so ła LGU de Alessandro Mocellin e adotà da l'Academia de ła Bona Creansa, integrà de un algoritmo de acentasion e de norme de apostrofasion. Ła vien insenjà inte i Corsi de Veneto de l'Academia. A desenbre 2017 ła Rejon Veneto ła ga aprovà na grafìa ofisiałe so ła baze de i prinsipi de 'sto mètodo sientìfego.

Grafie "unitarie"

Ghe xe po de łe grafie che łe ga dei carateri che se lexe in modo difarente a seconda de ła variansa vèneta che se parla. In pratica el obietivo de ste grafie el saria cueło de far scrivar tuti conpagno, anca se se pronuncia in modo difarente.

• Ła grafia de łe Parlade Venete Unificae proposta da Michele Brunelli, ła jera doparà tenpo indrio come convension de scritura so sta wiki.
• Ła grafia proposta da Mauro Trevixan, el AVN (che 'l staria par Alfabeto Vèneto Natural), che ła se baxa so na łetura unega infra pì varianti de ła łengua veneta. In sta maniera cuałuncue parlante di cuałuncue variante el pol skrìvar e łèxar cueła de tute chełaltre co poco sforso. Respeto a łe altre grafie ła reduxe l'opasità e l'alfabeto el xe scuaxi fonetego.

Òcio, serte grafie łe propone segni alternativi par raprexentar el steso sono, in che'l caxo i xe separai da na /. I segni separai da un tratin invese i xe segni no alternativi che i vien doparai insieme. Se invese ghe xe soło che un tratin łora vol dir che cheła grafia no ła prevede un segno pa' chel sono. Ndove che manca 'l informasion se cata un ? roso.

Vocałi

Consonanti

Conbinasion particołari

Soni foresti

Notasion