Әсәкәй Районы

Әсәкәй районы
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1928 һәм 16 июль 1928
Дәүләт	Россия
Башкала	Әсәкәй
Административ-территориаль берәмлек	Ырынбур өлкәсе
Сәгать поясы	UTC+05:00
Халык саны	17 886 (1 гыйнвар 2018)
Мәйдан	2369,06 км²
Рәсми веб-сайт	mo-as.orb.ru​(рус.)
Әсәкәй районы Викиҗыентыкта

Административ үзәк — Әсәкәй авылы.

Милли состав (2010): татарлар — 49,5%, руслар — 36,4%, мордва — 4,5%, казакълар — 2,4%, украиннар — 2,3%, чуашлар — 2,0%.

Тарихы

Борынгы татар авыллары (18 йөзнең 2 нче яртысында нигез салына) — Әсәкәй, Иске Солтангол, Иске Колшәрип, Котлый. Бу авыллар Яңа Мәскәү юлы төзелә башлагач барлыкка килә. 1917 елга кадәр Әсәкәй районы территориясендә 12 мәчет, 5 мәктәп, татар-рус земство мәктәбе эшли. 1930-еллар урталарында татарча «Кыр ударниклары» газетасы нәшер ителә. Совет чорында районның 15 мәктәбендә татар теле фән буларак укытыла.

Хәзерге торышы

1993 елдан ТИҮ бүлекчәсе эшли, 1998 елда ул Милли-мәдәни мөхтәрият итеп үзгәртелә. 1990-еллар башыннан атнага 3 тапкыр татарча радиотапшырулар алып барыла, ТР телевидениесе тапшырулары кабул ителә.

• Ягъфәр Әхмәтшин (1924, Котлый - 1945, Польша), Советлар Берлеге Каһарманы.
• Марат Хөснетдинов (1937, Әсәкәй), ССРБ (1972-1986), РФ (1994-2000) министры урынбасары.

 

Район үзәгендә һәйкәлләр бар:

• А.С. Пушкинга һәйкәл
• Муса Җәлилгә һәйкәл

Әсәкәй районы составына 21 авыл шурасы керә.