Нурия Ирсаева

Башкортстан АССРның (1980), РСФСРның (1984), Татарстанның (1998) халык артисты. С. Юлаев (1981), М. Акмулла (1998) премияләре лауреаты. 1969 елдан РСФСР, БАССР театр әһелләре әгъзасы. Уфаның шәрәфле ватандашы (2019).

Нурия Ирсаева
Нурия Ирсаева
Туганда бирелгән исеме:	Нурия Исхак кызы Ирсаева
Туу датасы:	13 октябрь 1942(1942-10-13) (81 яшь)
Туу җире:	БАССР Миякә районы Канбәк
Һөнәре:	актриса
Гражданлыгы:	ССРБ ССРБ→ Русия Русия
Амплуа:	лирик-драматик актер
Бүләк һәм премияләр:
http://bash.bashdram.ru/troupe/irsaeva.html

 

1942 елның 13 октябрендә Башкортстан АССР Миякә районындагы татар авылы Канбәктә туган. Уфа сәнгать укуханәсен (1965, Ш.Р. Рәхмәтуллин курсы; укытучылары Р.С. Сыртланов, З.И. Бикбулатова), «драма театры һәм кино актеры» белгечлеге буенча Уфа сәнгать институтын (1987, А.К. Лощенков курсы) тәмамлаган.

1965 елда Мәҗит Гафури исемендәге Башкорт дәүләт академия драма театры труппасына кабул ителә. Бүген дә әлеге театрда хезмәт куя. 1987 елдан Уфа дәүләт сәнгать институтында укыта.

Амплуасы: лирик-драматик һәм драматик каһарман хатын-кызлар. Актрисага нечкә лиризм, моңлылык, нәфислек тә, шул ук вакытта драматизм, көчле рухлылык та хас. Л.В. Вәлиев, Г.Г. Гыйләҗев, Р.В. Исрафилов, Ш.М. Муртазина, А. Ә. Нәдергулов, В.К. Сәйфуллин кебек режиссерлар белән эшли. Фидан Гафаров белән башкарылган сәхнә дуэты озын гомерле була. Эстрадада чыгыш ясый. «Әйдә киттек Дим буена» җыры (Г. Юнысова – Р.Сәхәветдинова) белән таныла.

Беренче башлап уйнаган рольләре (дебют) — Мәҗит Гафури исемендәге Башкорт дәүләт академия драма театры сәхнәсендә Алексей Арбузов әсәре буенча куелган «Дуслар янәдән очраша» спектаклендәге Алена, Сергей Кайтовның режиссёр Шәүрә Мортазина куйган «Балаларым минем» пьесасында Вера роле.

• Галиябану — «Галиябану» Мирхәйдәр Фәйзи
• Сәрвәр — «Башмагым» Хәбибулла Ибраһимов
• Домна Пантелеевна — «Талантлар һәм аларга баш иючеләр» А. Островский
• Кручинина — «Гаепсездән гаепсезләр» А. Островский
• Мәйсәрә — «Зәңгәр шәл» Кәрим Тинчурин
• Илгизә — «Аналар көтәләр улларын» Әсгать Мирзаһитов
• Әсхәт — «Язмышлардан узмыш бар» (Озын-озак балачак) Мостай Кәрим (Рифкать Исрафилов сәхнәләштергән)
• Галия — «Тапшырылмаган хатлар» Гадел Кутуй (Рифкать Исрафилов сәхнәләштергән)
• Миләүшә — «Миләш-Миләүшә» (Миләүшә, әче миләш) Нәҗип Асанбаев
• Мария — «Изгеләрнең яклаучысы» (рус. Святая святых) Ион Друцэ
• Айсылу — «Айсылуның айлы кичләре» Ибраһим Абдуллин
• Айгөл — «Айгөл иле» Мостай Кәрим
• Серафина — «Ят йолдыз» (Нискавуори хатыннары) Хелла Вуолийоки
• Галия — «Галия» Таһир Таһиров
• Һәдия — «Һәдия» Газим Шәфыйков
• Фатыйма — «Сөясеңме-сөймисеңме» Флорид Бүләков
• Уңганбикә — «Кыз урлау» Мостай Кәрим
• Рәисә — «Рәисә + Фәйзи» Нәҗип Асанбаев һ.б.

• Таһира — «Бер мәл санаторийда» Наил Гаетбай
• Фаягөл — «Мәхәббәт карагы» Флорид Бүләков
• Ил анасы — «Ай тотылган төндә» Мостай Кәрим
• Айзарә Әхәтовна — «Мин — хатын-кыз» (Әниләр һәм бәбиләр) Туфан Миңнуллин
• Әминә — «Бәхет хакы» (Бәйге хакы) Халисә Мөдәррисова
• Харита Огудалова — «Бирнәсез кыз» А. Островский
• Хәмидә — «Кара йөзләр» Мәҗит Гафури
• Өлкән яшьтәге — «Йосыф һәм Зөләйха» Кол Гали (Юныс Сафиуллин сәхнәләштергән)

Туймазы театрында

• 2004 «Яшь йөрәкләр» Фәтхи Бурнаш

Стәрлетамак театрында

• 2006 «Галиябану» Мирхәйдәр Фәйзи

• 1979 «Хисләрнең яңаруы» (рус. Возвращение чувств) н/ф — Наҗия (төп роль) (реж. Г. Осепьян, «Мосфильм»)
• 1989 «Ялангач җирдә икәү» (рус. Двое на голой земле) н/ф — Ирина (төп роль) (реж. Л. Белозорович, М. Горький исем. к/ст.)

• 1972 — БАССРның атказанган артисты
• 1980 — БАССРның халык артисты
• 1984 — РСФСРның халык артисты
• 1998 — Татарстанның халык артисты
• 1984 — А. Д. Попов (ru) исемендәге премия лауреатының көмеш медале
• 1981 — С. Юлаев премиясе — «Гафури театрында куелган «Язмышлардан узмыш бар» (М. Кәрим-Р. Исрафилов) спектаклендә уйнаган роле өчен (иҗат төркеме эчендә)»
• 1998 — М. Акмулла исемендәге премия (Миякә районы) — «Акмулла иҗатын пропагандалаган өчен»
• 2017 — Халыклар дуслыгы ордены (БР)
• 2019 — Уфаның шәрәфле ватандашы
• 2022 — Салават Юлаев ордены

Беренче ире — Өлфәт, медицина белеме алган.

кызы Гөлназ, режиссер.
ике кыз оныгы.

Икенче ире — ?