Каспий буе түбәнлеге (рус. Прикаспийская низменность) — Каспий диңгезенең төньяк яр буенда, Көнчыгыш Европа тигезлегенең көньяк-көнбатышында урнашкан түбәнлек.
Каспий буе түбәнлеге | |
Зур Богдо тавы — түбәнлекнең иң биек ноктасы | |
Илләр | Русия Казакъстан |
Төбәкләр | Дагстан, Калмыкстан, Әстерхан өлкәсе, Волгоград өлкәсе, Атырау өлкәсе, Көнбатыш Казакъстан өлкәсе |
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | -28 — 149 м |
Төньяктан көньякка озынлыгы | 550 км |
Көнбатыштан көнчыгышка озынлыгы | 770 км |
Мәйдан | 200 000 км² |
Елгалар | Җаек, Идел, Терек, Кума һ.б. |
Күлләр | Камыш-Самар күлләре, Сарпы күлләре, Баскынчак, Эльтон һ.б. |
[[commons:Category: Caspian Depression Викиҗыентыкта|Каспий буе түбәнлеге]] Викиҗыентыкта |
Каспий буе түбәнлеге төньякта — Төп Сырт, көнбатышта — Идел буе калкулыгы һәм Ерген калкулыгы, көнчыгышта — Урал алды платосы һәм Устюрт беләдн чикләнә. Биеклекләр -28 мдан (Россиянең иң түбән ноктасы) 149 метрга кадәр.
Түбнәлекне Җаек, Идел, Терек, Кума һ.б. елгалар кисеп үтәләр. Кече елгалар (Зур һәм Кече Үзән, Уил, Сагыз) җәен кибеп бетәләр яки берничә казанлкка таркалып, күл тезмәләрне барлыкка китерәләр — Камыш-Самар, Сарпы күлләре. Тозлы күлләр күп (Баскынчак, Эльтон һ.б.).
Каспий буе түбәнлеге климаты коры, континенталь, кыш чагыштырмача салыка һәм аз карлы (гыйнварның уртача температурасы — — 14° (төньяк)…— 8 °С (диңгез буенда)), җәй эссе (июльнең уртача температурасы 22°…24 °С), явым-төшемнәр саны аз (көньякта һәм көнчыгышта 200 ммдан азрак).
Көтүлек буларак файдаланыла. Идел-Актүбә тугаендә бакчачылык, яшелчәчелек киң таралган.
Нефть һәм газ чыганаклары, күлләрдә аш тозы чыгарыла.
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article Каспий буе түбәнлеге, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.