Ülkelere Göre Iq

Ülke ve milletlerin ekonomik ve sosyal durumları ile zeka testlerince ölçülmüş zeka seviyeleri arasındaki bağlantılar toplumsal ve akademik çevrelerde tartışmalı bir konu olmaktadır.

Bu konu hakkında ülkelerin zeka testleri, PISA puanları ve diğer kaynaklardan yola çıkarak detaylı çalışmalar yürütmüş ve ülkelere göre ortalama IQ tahminleri oluşturmuş olan Richard Lynn ve Tatu Vanhanen bazı akademik çevreler tarafından gerek teoritik, gerekse metodolojik olarak pek çok eleştiri almışlardır. Bu çalışmalara ek olarak Earl B. Hunt, Jelte Wicherts ve Heiner Rindermann gibi psikologlar da milletler arasındaki zeka farklılıklarını incelemiş ve kişi başına GSYİH, beklenen yaşam süresi ve yönetim şekli arasında bağlantılar olduğunu öne sürmüşlerdir.

Avrupa ülkelerinin ortalama IQ değerleri

1981 yılında Vinko Buj tarafından yayınlanmış "Average IQ values in various European countries" adlı çalışma kısa bir zaman aralığı içinde aynı IQ testi kullanılaraktan yürütülmüş tek araştırma olmaktadır. Araştırma 21 Avrupa ülkesinin başkentleri veya en büyük şehirlerinde ve Gana adlı ülkede yapılmıştır. Rindermann 2007 yılında çalışmanın sonuçlarını güvenilmez ve kalitesiz bulmuştur. Sonuç olarak IQ'nun PISA skorları dışında GSYİH gibi diğer iddia edilmiş ülke zeka göstergeleri ile bağlantılı olduğu sonucu çıkmıştır.

Lynn ve Vanhanen

 

IQ and the Wealth of Nations ve IQ and Global Inequality adlı kitaplarında Richard Lynn and Tatu Vanhanen 113 ülke için IQ tahminleri ortaya koymuşlardır. Geriye kalan ülkeler ise komşu ülkelerin IQ'larının ortalaması alınarak sağlanmıştır. Lynn ve Vanhanen IQ'nun bir ulusun refah seviyesinde etkisi olduğunu ve IQ'nun yüksek oranda genetik bir özellik olduğunu bulmakla beraber çevresel faktörlerin de IQ üzerinde rol oynayabileceği sonucunu bulmuşlardır. En önemli çevresel faktörün ise beslenme olmasını, eğitim seviyesinin ise ikinci önemli çevresel faktör olduğunu savunmuşlardır.

2010 yılında ise akademisyenler daha önceleri IQ ortalamaları komşu ülkelerin ortalaması alınarak bulunmuş ülkelerde yürütülen araştırmalar ile 25 ülkenin yeni IQ tahminlerini yayınlamışlardır. 2013 yılında da yazarlar Intelligence: A Unifying Construct for the Social Sciences kitaplarında buldukları verileri güncellemişlerdir.

Araştırmalar ve kitaplar hakkında çeşitli negatif yorumlar ortaya konulmuş ve eleştirmenler tarafından kitaplar veri manüpilasyonu ve metodolojik olarak sorunlu olması ile suçlanmıştır.

Wicherts, Dolan ve van der Maas'ın analizleri

2009 yılında Jelte M. Wicherts, Conor V. Dolan ve Han L.J. van der Maas Lynn ve Vanhanen'ın çalışmalarına kritik olarak Sahra Altı Afrika'daki ortalama IQ seviyeleri üzerine yeni bir çalışma yayınlamıştır. Bu çalışma sonucuna göre bu bölgede bulunan milletlerin ortalama IQ'ları 82 puan olmaktadır. Bu skor ortalamaları 98-107 arasında değişen Avrupalı ve Doğu Asyalı milletlerden daha düşük olsa da önceden Lynn ve Vanhanen tarafından hesaplanmış 67 puandan yüksekte bulunmaktadır. Grup aynı zamanda bu durumun Sahra altı Afrika'daki sınırlı eğitim, sağlık ve beslenme olanaklarına bağlamışlardır.

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA)

 

Rindermann 2007 yılında PISA puanları ve ülkelerin IQ ortalamaları arasında çok yüksek oranda bağlantı olduğunu bildirmiştir ve bu iki testin büyük oranda aynı bilişsel fonksiyonları ölçütüğü sonucuna ulaşmıştır. Bu testin en büyük avantajı kısa bir zaman aralığı içerisinde standart bir testin farklı gruplara verilebiliyor oluşudur. Buna rağmen test hem sadece genç insanları kapsadığı hem de ülke sayısı sınırlı olduğu için ülkedeki yaşlı insanların durumu veya pek çok gelişmekte olan ülkenin zeka seviyeleri hakkında bilgi ortaya koymamaktadır.

Bu testin ülkelerin kendi eğitimsel seviye ve sınav sonuçlarına karşı tercih edilmesi aynı zamanda uluslararası eğitimsel seviye karşılaştırmaları yapmanın standart bir sınav olmadan zor olmasıdır. PISA ile karşılaştırıldığında okuryazarlığın basit bir yetenek olarak kabul edilmesinden ötürü okuryazarlık oranı, öğrenim süresi ve ulaşılmış en yüksek akademik unvan ile PISA gibi daha karmaşık bilişsel yetenekleri ölçen testler arasında düşük bir bağlantı bulunmaktadır.

TIMSS (matematik ve bilim), PIRLS (okuma) ve PISA (genel bilim) sınavları aynı zamanda kendi aralarında da çok yüksek bağlantı içermektedir. TIMSS ve PIRLS arasında: r = .94 (N = 54), TIMSS ve PISA arasında: r = .89 (N = 58) ve PIRLS ve PISA arasında: r = .82 (N = 49) oranlarında istatistiksel bağıntı olduğu bulunmuştur.

Rindermann'nın bu sınavları baz alan analizleri Lynn and Vanhanen'ın ortaya koyduğu ve en düşük skorların Sahra Altı Afrika'da görüldüğü sonuçlar ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. Sonuçlar kişi başına GSYİH verileri ile .60 oranında bağıntı halindedir. Hunt'a göre Rindermann'ın analizleri daha fazla veri barındırması ve standart bir test olması gibi nedenlerden ötürü Lynn and Vanhanen'ın bulduğu sonuçlara kıyasla daha güvenilirdir.

2013 yılında Rindermann 16 Afrika ülkesinin kültürel etkenleri azaltılmış IQ testleri, WISC-V testleri ve PISA benzeri testlerinin sonuçlarını toplayıp İnsani Gelişme Endeksi gibi indeksleride göz önünde bulundurarak bilişsel faaliyetlerin genetik ve çevresel faktörler tarafından etkilenmesini ele alan bir çalışma yürütmüştür. Flynn etkisini de hesaba katmış ve 2010 yılı tahminlerini ortalama olarak almıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda bu ülkelerin ortalama IQ'ları 68 ve 78 arasında değerler vermiş ve 75 genel ortalamayı oluşturmuştur. Bu ortalama çeşitli gelişmekte olan ülkeler ile benzerlikler göstermektedir.

 

Hunt her ne kadar Lynn and Vanhanen'ın verilerini eleştirmiş olsa da, IQ ve ülkelerin refah seviyeleri arasındaki ilişkinin büyük ihtimalle doğru olduğunu savunmuştur.

Endüstriyelleşmiş ve gelişmiş Tayvan, Singapur, Japonya, Güney Kore ve Çin gibi Doğu Asya ülkelerinin en yüksek skora sahip olmaları ve Kuzey Amerika ve Avrupa ülkeleri tarafından takip edilmeleri Hunt'ın bu kanıyı desteklemesindeki en büyük neden olmuştur. Bu ülkeler Orta Doğu ve Güney Amerika ülkeleri tarafından takip edilmiş ve en düşük skorlar Sahra Altı Afrika ve Güney Asya'da gözlemlenmiştir. Buna ek olarak IQ'ları daha büyük kesinlikle hesaplanabilen gelişmiş ülkeler incelendiği takdirde de ülkeler arası refah kriterleri (İnsani Gelişme Endeksi gibi) IQ ile bağlantı göstermiştir.

Hunt ve Wittman sonuç olarak milli IQ ve ekonomik refah arasındaki bağlantının kesinliğinde karar kılmış ama hangisinin hangisine sebebiyet verdiği hakkında bir kanıya varmanın zor olduğunu belirtmiştir. Gregory B. Christainsen'ın 2013 tarihli bu durumu irdeleyen analizine göre ise çalışmalara katılan katılımcıların geldikleri bölgelerin milli refah seviyesi üzerindeki birincil neden olduğunu ortaya koymuştur.

Aşağıdaki liste, Intelligence and the Wealth and Poverty of Nations adlı kitapta Richard Lynn and Tatu Vanhanen tarafından ortaya konulmuş ulusal IQ tahminlerini göstermektedir.

Sıra	Ülke	Ulusal IQ tahmini	Sıra	Ülke	Ulusal IQ tahmini	Sıra	Ülke	Ulusal IQ tahmini
1	Hong Kong	107	26	Rusya	96	54	Fiji	84
1	Güney Kore	106	26	Slovakya	96	54	İran	84
2	Japonya	105	26	Uruguay	96	54	Marshall Adaları	84
2	Tayvan	104	30	Portekiz	95	54	Porto Riko	84
4	Singapur	103	30	Slovenya	95	58	Mısır	83
5	Avusturya	102	32	İsrail	94	59	Hindistan	81
5	Almanya	102	32	Romanya	94	60	Ekvador	80
5	İtalya	102	34	Endonezya	93	61	Guatemala	79
5	Hollanda	102	34	İrlanda	93	62	Barbados	78
9	İsveç	101	36	Yunanistan	92	62	Nepal	78
9	İsviçre	101	36	Malezya	92	62	Katar	78
11	Belçika	100	38	Surinam	91	65	Zambiya	77
11	Çin	100	39	Bulgaristan	90	66	Kongo Cumhuriyeti	73
11	Yeni Zelanda	100	39	Libya	90	66	Uganda	73
11	Birleşik Krallık	100	39	Türkiye	90	68	Jamaika	72
15	Macaristan	99	42	Kolombiya	89	68	Kenya	72
15	Polonya	99	42	Peru	89	68	Güney Afrika	72
15	İspanya	99	42	Tayland	89	68	Sudan	72
17	Avustralya	98	45	Brezilya	87	68	Tanzanya	72
17	Danimarka	98	45	Irak	87	73	Gana	71
17	Fransa	98	45	Meksika	87	74	Nijerya	67
17	Moğolistan	98	45	Samoa	87	75	Gine	66
17	ABD	98	45	Tonga	87	75	Zimbabve	66
22	Kanada	96	50	Lübnan	86	77	Kongo DC	65
22	Çekya	97	50	Filipinler	86	78	Sierra Leone	64
22	Finlandiya	97	52	Küba	85	79	Etiyopya	63
26	Arjantin	96	52	Fas	85	80	Ekvator Ginesi	59

• Türkiye'nin zeka seviyesi