Demokratik Eylem Partisi (Boşnakça: Stranka demokratske akcije, SDA), Bosna-Hersek'te muhafazakâr ve Boşnak bir siyasi partidir.
| Demokratik Eylem Partisi Stranka demokratske akcije | |
|---|---|
Wiki Türkçe | |
| Kısaltma | SDA |
| Kurucu | Aliya İzzetbegoviç |
| Genel başkan | Bakir İzzetbegoviç |
| Slogan(lar) | "Snaga naroda!" "Halkın gücü!" |
| Kuruluş tarihi | 26 Mayıs 1990 |
| Merkez | Saraybosna, Bosna-Hersek |
| Gençlik kolu | SDA Gençlik Derneği |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağdan Sağa |
| Uluslararası üyelik | Uluslararası Demokrat Birliği |
| Avrupa üyeliği | Avrupa Halk Partisi (gözlemci) |
| Resmî renkler | Yeşil |
| Marş | "Ja sin sam tvoj, zemljo" "Ben senin oğlunum, ülkem" |
| Temsilciler Meclisi | 9 / 42 |
| Halklar Meclisi | 2 / 15 |
| Federasyon Temsilciler Meclisi | 26 / 98 |
| Federasyon Halklar Meclisi | 13 / 80 |
| Ulusal Meclis | 1 / 83 |
| İnternet sitesi | |
 Bosna-Hersek | |
26 Mayıs 1990 tarihinde Saraybosna'da "Müslüman kültürel-tarihi çevrenin partisi" olarak kuruldu. Alija Izetbegović'in Bosna ve Hersek'te İslami ve ulusal parti fikrinin gerçekleşmesiydi. Partinin kuruluşunda imamlar da dahil olmak üzere Bosna Hersek İslam Cemaati'nin çok sayıda mensubu görev almıştır. Başkanlığına seçilen Aliya İzzetbegoviç, Ömer Behmen liderliğindeki Müslüman milliyetçi İslamcılar ile Adil Zülfikarpašić liderliğindeki sol görüşlü Müslümanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı. Partinin kökleri, Yugoslavya Krallığı'ndaki muhafazakar bir Müslüman parti olan eski Yugoslav Müslüman Örgütü'ne dayanmaktadır. Yugoslav Müslüman Örgütü, 1906'da Avusturya-Macaristan döneminde kurulan muhafazakar bir Müslüman parti olan Muslimanska Narodna Organizacija'nın (Müslüman Ulusal Örgütü) halefiydi.
1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılmasının ardından seçimlerde hatırı sayılır bir başarı elde etti. Ljiljan gazetesini kurdu. Bosna-Hersek'teki Boşnak nüfusu arasındaki en güçlü siyasi parti olmaya devam etmektedir.
Slovenya, Kosova, Kuzey Makedonya, Hırvatistan ve Sırbistan'ın Sancak bölgesinde şubeleri bulunmaktadır. Bosna-Hersek dışındaki hedeflerinden biri, tüm Balkan bölgesindeki Boşnakların ve diğer Müslüman Güney Slavların çıkarlarını temsil etmek ve savunmaktır. Karadağ'da Boşnak Partisi'ni oluşturmak için daha küçük Boşnak ve Slav Müslüman partilerle birleşti.
Parti, Avrupa Halk Partisi'nin gözlemci üyesidir.
| Portre | İsim (Doğum-Ölüm) | Görev Dönemi | Notlar | Kay. | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Gün | |||||
| 1 | .jpg) | Alija Izetbegović (1925-2003) | 26 Mayıs 1990 | 13 Ekim 2001 | 11 yıl, 140 gün | ||
| 2 |  | Sulejman Tihić (1951-2014) | 13 Ekim 2001 | 25 Eylül 2014 | 12 yıl, 347 gün | Görevdeyken öldü. | |
| 3 | .jpg) | Bakir Izetbegović (d. 1956) | 25 Eylül 2014 | Görevde | 9 yıl, 213 gün | 26 Mayıs 2015 tarihine kadar kadar Geçici Başkan. | |
| Yıl | # | Oy | Sandalye | Hükûmet |
|---|---|---|---|---|
| 1990 | 1. | 711,075 | 86 / 240 | Hükümet |
| Yıl | # | Oy | % | TM | ± | HM | ± | Hükûmet |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | 1. | 909,970 | 37.92 | 19 / 42 | Yeni | 5 / 15 | Yeni | Hükümet |
| 1998 | 1. | 583,895 | 33.83 | 13 / 42 |  6 | 3 / 15 | 2 | Hükümet |
| 2000 | 1. | 279,548 | 18.76 | 8 / 42 | 5 | 2 / 15 | 1 | Muhalefet |
| 2002 | 1. | 269,427 | 21.92 | 10 / 42 |  2 | 4 / 15 | 2 | Hükümet |
| 2006 | 2. | 238,475 | 16.89 | 9 / 42 | 1 | 3 / 15 | 1 | Hükümet |
| 2010 | 3. | 214,300 | 13.05 | 7 / 42 | 2 | 3 / 15 |  | Hükümet (2010-2012) |
| Muhalefet (2012-2014) | ||||||||
| 2014 | 1. | 305,715 | 18.73 | 10 / 42 | 3 | 3 / 15 | | Hükümet |
| 2018 | 1. | 281,754 | 17.01 | 9 / 42 | 1 | 3 / 15 | | Hükümet |
| 2022 | 1. | 273,545 | 17.23 | 9 / 42 | 0 | 2 / 15 | 1 | Muhalefet |
| Seçim | # | Aday | Oy | % | Temsilci | Sonuç |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | 1. | Alija Izetbegović | 730,592 | 80.0% | Boşnaklar | Evet |
| 1998 | 1. | Alija Izetbegović | 511,541 | 86.8% | Boşnaklar | Evet |
| 2002 | 1. | Sulejman Tihić | 192,661 | 37.2% | Boşnaklar | Evet |
| 2006 | 2. | Sulejman Tihić | 153,683 | 27.5% | Boşnaklar | Hayır |
| 2010 | 1. | Bakir Izetbegović | 162,831 | 34.8% | Boşnaklar | Evet |
| 2014 | 1. | Bakir Izetbegović | 247,235 | 32.8% | Boşnaklar | Evet |
| 2018 | 1. | Šefik Džaferović | 212,581 | 36.6% | Boşnaklar | Evet |
| 2022 | 2. | Bakir Izetbegović | 214,412 | 37.3% | Boşnaklar | Hayır |
| Kanton seçimi | Kanton Meclisi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Una-Sana | Posavina | Tuzla | Zenica-Doboj | Bosna-Podrinje | Merkez Bosna | Hersek-Neretva | Batı Hersek | Saraybosna | Kanton 10 | Toplam Sandalye | ||||
| 1996 | 39 / 50 | 3 / 20 | 33 / 50 | 40 / 59 | 26 / 31 | 29 / 55 | 19 / 50 | 0 / 31 | 28 / 45 | 2 / 15 | 219 / 406 | |||
| 1998 | 33 / 50 | 5 / 30 | 26 / 50 | 29 / 50 | 21 / 31 | 22 / 50 | 18 / 50 | 0 / 31 | 25 / 45 | 4 / 30 | 181 / 417 | |||
| 2000 | 13 / 30 | 2 / 21 | 12 / 35 | 13 / 35 | 8 / 25 | 8 / 30 | 5 / 30 | 0 / 23 | 8 / 35 | 2 / 25 | 71 / 289 | |||
| 2002 | 14 / 30 | 2 / 21 | 16 / 35 | 20 / 35 | 12 / 25 | 10 / 30 | 7 / 30 | 0 / 23 | 15 / 35 | 2 / 25 | 98 / 289 | |||
| 2006 | 12 / 30 | 2 / 21 | 12 / 35 | 13 / 35 | 9 / 25 | 8 / 30 | 6 / 30 | 0 / 23 | 10 / 35 | 2 / 25 | 74 / 289 | |||
| 2010 | 7 / 30 | 2 / 21 | 10 / 35 | 10 / 35 | 6 / 25 | 6 / 30 | 5 / 30 | 0 / 23 | 7 / 35 | 2 / 25 | 55 / 289 | |||
| 2014 | 10 / 30 | 3 / 21 | 13 / 35 | 11 / 35 | 6 / 25 | 8 / 30 | 7 / 30 | 0 / 23 | 10 / 35 | 2 / 25 | 70 / 289 | |||
| 2018 | 9 / 30 | 2 / 21 | 9 / 35 | 11 / 35 | 5 / 25 | 10 / 30 | 8 / 30 | 0 / 23 | 10 / 35 | 2 / 25 | 66 / 289 | |||
| 2022 | 8 / 30 | 3 / 21 | 13 / 35 | 11 / 35 | 5 / 25 | 11 / 30 | 7 / 30 | 0 / 23 | 7 / 35 | 2 / 25 | 67 / 289 | |||
 | Bosna-Hersek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Bir siyasi parti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Demokratik Eylem Partisi (Bosna-Hersek), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
