Ataşehir: İstanbul'un bir ilçesi (Anadolu Yakası)

İstanbul'un doğu yarısında, Kocaeli Yarımadası'nın batı kısmında yer alan ilçenin denize kıyısı yoktur. 2008 yılında Kadıköy, Kartal, Ümraniye ve Üsküdar'dan bâzı mahallelerin içine katılmasıyla ilçe statüsü kazanarak İstanbul'un 39 ilçesinden biri olmuştur. Güneybatıdan Kadıköy, batıdan Üsküdar, kuzeyden Ümraniye, doğudan Sancaktepe ve güneydoğudan Maltepe ilçeleriyle çevrilidir. İlçenin 2022 itibarıyla nüfusu 423.127'dir ve 17 adet mahalleye sahiptir.

Ataşehir
İlçe
İlçenin genel görünümü (Nisan 2012)
Ataşehir'in İstanbul'daki konumu
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara
İl	İstanbul
İdare
• Belediye Başkanı	Onursal Adıgüzel (CHP)
• Kaymakam	İsmail Hakkı Ertaş
Yüzölçümü
• Toplam	25.84 km²
Nüfus  (2019)
• Toplam	425,094
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TRS)
Posta kodu	34758, 34888, 34752, 34755, 34750, 34707, 34704, 34779, 34746
Resmî site atasehir.bel.tr atasehir.gov.tr

İnşaat şirketlerinin Ataşehir'in batı tarafındaki arazilerin uygunluğundan dolayı konut ve ofis projelerini bu bölgede gerçekleştirmesiyle Batı Ataşehir kavramı ortaya çıkmıştır. Varyap Meridian, Uphill Court gibi yapılar ilçenin batı kısmında bulunmaktadır. Ayrıca 2012 yılında kurulan Ülker Sports Arena da Batı Ataşehir'de yer almaktadır.

Anadolu yakasında yontma taş devrine ait ilk el baltaları İçerenköy’de bulunmuştur. İlçeyle ilgili tarihlenebilen ilk yerleşim 14. yüzyılda kurulmuştur. 1329'da Orhan Gazi, Maltepe (Palekanon) Savaşı'nda Bizans İmparatoru III. Andronikos'u yenerek Üsküdar'a doğru ilerlerken komutanlarından Konur Alp de derviş yoldaşları ile birlikte Kayış Dağı'nın batı eteklerini ve bugünkü İçerenköy bölgesini fethetmişti. Konur Alp'in savaşçı dervişlerinden olan Geyikli Baba'nın müritlerinden Gözcü Baba, Eren Baba, Kartal Baba, Ali Gazi, Sarı Gazi gibi erenlerin öncülüğünde bölgeye gelenler, başta Merdivenköy olmak üzere İçerenköy-Göztepe yöresinde iskân edildiler. 1335'te Tekkebağ Köyü adıyla kurulan ilk yerleşim yeri, Baba ile Ali Gazi'nin yönetimindeydi. 1465'ten sonra bölgenin adı, tapu kayıtlarında "Eren Baba"dan gelerek Erenköy diye geçer. 1639'da Kayışdağı'nın suları künklerle Erenköy'e akıtılınca Tekkebağ ve Karaman Çiftliği'nin halkı, Erenköy'e göç etmiştir. 1664'te tersane kâhyalarından Mustafa Ağa bölgede ilk camiyi yaptırmıştır.

1872'de Haydarpaşa-İzmit demiryolu Tellikavak mevkiinden geçirilerek Bostancı'ya uzatıldığında, yapılan yeni istasyonun çevresindeki bölgeye Erenköy adı verilmiş ve ilk yerleşme olan asıl Erenköy istasyona göre içeride kaldığından İçerenköy olarak anılmaya başlamıştır.

İlçeye adını verecek olan Ataşehir bölgesinin üzerinde yükseldiği arazi, 1912 yılında Karaman Çiftliği adı ile bilinen 6.500 dönümlük bir alanı kapsamaktaydı. Karaman Çiftliği arazisi, Cumhuriyet'in ilanından sonra Maliye hazinesine devredildi. Maliye hazinesinin 1978 yılında satışa çıkardığı araziyi Tercüman gazetesinin sahibi Kemal Ilıcak ve iş insanı Alim Kantarcı satın aldılar.

1983 yılında, Ilıcak ve Kantarcı'nın Karaman Çiftliği olarak bilinen 6.500 dönümlük arazi için hazırladıkları İsotaş Yenikent isimli 50.000 konutluk proje, yerleşim merkezlerine uzak ve ütopik olduğu gerekçesiyle talep görmedi. O yıllarda çektiği kredileri geri ödeyemeyen Ilıcak ve ortakları, ipotekli olan arazinin mülkiyet hakkını da Yapı Kredi Bankası'na bırakmış oldu. Öte yandan Maliye Hazinesi ise %21'lik payının tamamını yine bir kamu bankası olan Anadolu Bankasına devretti. 8 Ocak 1988 tarihinde Anadolu Bankası, Türkiye Emlâk Kredi Bankası ile birleşti ve bankanın yeni adı "Türkiye Emlâk Bankası" oldu. Banka, Yapı Kredi Bankası'nın elindeki kalan arazi hisselerinin tümünü satın alarak, Karaman Çiftliği'nin tek sahibi oldu.

 

1988'de açılan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün bağlantı yollarının bugünkü Ataşehir-Kozyatağı bölgesinden geçmesiyle bu bölge Anadolu yakasının hem prestijli bir konut bölgesi hem de tercih edilir bir iş merkezi hâline geldi. Emlâk Bankası o dönemdeki konut geliştirme projeleri kapsamında, ilk önce ismini "Anatepe uydu kenti" olarak belirlediği bu arazinin 1800 dönümlük kısmını Eska, Tekfen, Eltes ve Baytur isimli inşaat şirketlerine etap etap inşa ettirdi. 1993 yılında Ataşehir Konutları'nın ilk etabı satışa çıkarıldı.

1999 yılında yaşanan Marmara Depremi'nden sonra Bağdat Caddesi ve çevresinde yaşayan ve güvenli olmayan binalarda oturduklarını düşünen orta-üst gelir grubundaki insanların bir kısmı Kozyatağı-Ataşehir bölgesindeki yeni konut projelerini tercih etmeye başladılar.

2000'li yıllara girerken Alarko inşaatın da faaliyetleriyle gelişen bölgenin kontrolü TOKİ'ye devredildi. 2002 yılından sonra O-2 Otoyolu'nun batı tarafında kalan 2800 dönümlük kısmında da Teknik Yapı, Varyap, Ağaoğlu gibi inşaat şirketlerinin uygulamasına sunan TOKİ Türk emlak sektörüne Batı Ataşehir kavramını da kazandırmış oldular.

Giderek artan nüfusa paralel olarak 1990'lı yıllardan itibaren Kadıköy İlçesi'nin D-100 karayolunun kuzeyindeki mahallelerinin ayrı bir ilçe olması gündeme gelmiştir. Ataşehir İlçesi 6 Mart 2008'de TBMM'de kabul edilen ve 22 Mart 2008 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "5747 Sayılı, Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun"la kuruldu. Başlangıçta Erengazi olarak düşünülen ilçenin adı, halktan da gelen talepler doğrultusunda son dakikada Ataşehir olarak değiştirilirdi.

 

Düzenlemeye göre Kadıköy'e bağlı yedi (Atatürk (O-4 ve E80 Karayolu’nun güneyinde kalan kısmı), Barbaros, İçerenköy, İnönü, Kayışdağı, Küçükbakkalköy ve Yeni Sahra), Üsküdar'a bağlı üç (Örnek, Esatpaşa ve Fetih), Ümraniye'ye bağlı Yeni Çamlıca (dörde bölünerek Yeni Çamlıca, Mimar Sinan, Mevlana ve Yenişehir mahalleleri oluşturuldu) ile Mustafa Kemal ve Namık Kemal mahallerinin O-4 Karayolunun güneyinde kalan kesimleri ve Kartal'ın Samandıra belde belediyesine bağlı Ferhatpaşa Mahallesi'nin E80 Karayolu’nun ve E80-D100 bağlantı yolunun güneyinde kalan kısmının birleşmesiyle kurulan Ataşehir İlçesi'nin belediye teşkilatı 2009 yerel seçimlerinden sonra oluşturuldu. 2012 yılında, Barbaros mahallesi sınırları içinde kalan ve ilçenin O-4 karayolunun kuzeyindeki tek arazisi olan İstanbul Finans Merkezi onaylı arazi, Ataşehir ilçesi sınırlarının dışına çıkarılıp Ümraniye ilçesine bağlandı.

 

Ataşehir Belediyesi 2009 yerel seçimlerinden sonra kurulmuştur. Ataşehir Belediye binası ve Ataşehir İlçe Emniyet Müdürlüğü Barbaros Mahallesi'nde yer almaktadır. Ataşehir Belediyesi bünyesinde toplam 24 müdürlük bulundurmaktadır.

Yerel seçimler

Mahalleleri

Ataşehir ilçesi 17 mahalleden oluşmaktadır.

•  
  Ataşehir Bulvarı
•  
•  

 

Ataşehir ilçe sınırları içerisinde Bulvar 216, Palladium, Optimum, Brandium, Novada ve Carrefour gibi birçok alışveriş merkezini barındırmaktadır. Ayrıca 2019 yılında kapılarını açan Metropol İstanbul ile Ataşehir, Avrupa'nın en yüksek binasına ev sahipliği yapmaktadır. Ataşehir bulvarı boyunca birçok kafe, restoran, banka, market ve başka işletmeler bulunmaktadır.

Halk arasında "Erenköy Gümrüğü" olarak bilinen Erenköy Gümrük Müdürlüğü Dudullu Caddesi üzerinde 328.960 m² alan üzerinde yer alır. Hâlen faaliyetine devam eden Müdürlüğün bir adet tasfiye ambarı, üç adet kaçak eşya ambarı, iki adet geçici depolama yeri ve yaklaşık 90.000 m²'lik TIR parkı mevcuttur. İçerenköy'de meyve-sebze hali yer alır.

Ataşehir'de pek çok park bulunmaktadır. Bunların arasında 2012 yılında Barbaros Mahallesi'nde açılan yaklaşık 8.000 metrekarelik bir alana kurulan Bülent Ecevit Parkı içinde basketbol sahaları, mini futbol sahası, gölet ve şelaleler, yer satrancı, çocuk oyun alanları, spor alanları, koşu parkuru, dinlenme alanları, meydanlar, duvar banklar, çardak ve yürüyüş yolları barındırmaktadır. Ayrıca Deniz Gezmiş, Nazım Hikmet ve Prof. Dr. Necmettin Erbakan parkları da Ataşehir halkına hizmet vermektedir.

2022 yılı itibarıyla ilçe sınırları içinde 28'i devlet, 76'sı özel 104 anaokulu, 22'si devlet, 36'sı özel 58 ilkokul, 19'u devlet, 31'i özel 50 ortaokul ve 24'ü devlet, 33'ü özel olmak üzere toplam 57 adet lise ve dengi eğitim kurumu bulunmaktadır. Yeditepe Üniversitesi 26 Ağustos Yerleşimi, Acıbadem Üniversitesi Kerem Aydınlar Yerleşimi, Fenerbahçe Üniversitesi Ataşehir Yerleşimi ile Adıgüzel Meslek Yüksek Okulu ilçe sınırları içindedir.

Ataşehir'de ulaşım ağı çok gelişmiştir. O-2 ve O-4 otoyollarının kesişiminde bulunan Ataşehir'den iki köprüye de ulaşım çok rahattır. Ayrıca Kadıköy'den Ataşehir'e İETT'nin 13, 13AB, 14ŞB, 16M, 19E, 19M, 21B, 256, 8M, 10A, 10E, 20Ü, 20K, 11M ve 20E hatları yolcu taşımaktadır.

İlçeden iki metro hattı geçmektedir. Kadıköy-Sabiha Gökçen Havalimanı Metrosu'nun Yenisahra, Kozyatağı ve Bostancı istasyonları ilçenin güneyinde olup Kozyatağı istasyonu ilçeye bağlı İçerenköy sınırları içinde bulunmaktadır. İlçenin doğusundan geçen M8 (Bostancı – Parseller) Metro Hattı, 6 Ocak 2023'te hizmete girmiştir. İlçenin batısından geçecek olan M12 hattı inşa halinde, M13 hattı ise proje aşamasındadır.

Ataşehir ve Ferhatpaşa'dan Üsküdar'a karşılıklı minibüs seferleri vardır. Ataşehir'e bağlı olan Örnek ve Esatpaşa mahallerinden Kadıköy'e karşılıklı gece 01.00'e kadar minibüs vardır. Taksim ve Bostancı'ya dolmuş seferleri vardır.

2007 yılında kurulan Ataşehir Belediyesi Kadın Futbol Takımı üç sezon (2010-11, 2011-12, 2017-18) Kadınlar 1. Ligi şampiyonu oldu.

2012 yılında inşaatı tamamlanan, Fenerbahçe Spor Kulübü basketbol şubesi Fenerbahçe Beko'nun kullandığı Ülker Spor ve Etkinlik Salonu adlı çok amaçlı spor salonu Batı Ataşehir'de yer almaktadır.

Yenisahra Stadyumu aynı adı taşıyan semtte bulunmaktadır. İlçedeki diğer spor tesisleri İstanbul Site Spor Sahası, Libade Spor Kulübü Futbol Sahası, Galatasaray Spor Kulübü Taç Spor Tesisleri ve Zübeyde Hanım Öğretmenevi Esatpaşa Spor Salonu'dur.

Ataşehir Golf Kulübü, 2017 yılında kentsel dönüşüm ile açılmış bir alana kurulmuş 6 delikli bir golf sahasına sahiptir. Kulüpte aynı zamanda futgolf turnuvaları da gerçekleştirilmektedir.

Resim galerisi

•  
  Ülker Sports Arena
•  
  Ataşehir Golf Kulübü
•  
  Yenisahra Stadyumu

• Ataşehir Belediyesi 2 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ataşehir Kaymakamlığı 8 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.