Amfetamin: Merkezi sinir sistemi uyarıcısı

Amfetamin (alfa-metil-fenetilamin) narkolepsi ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu dahil çeşitli bozuklukların tedavisinde, kilo kontrolünde, iştah azaltıcı olarak kullanılan sentetik bir uyarıcıdır (stimülan).

Özellikle DEHB tedavisinde ilaç olarak yaygın kullanımları sebebiyle rahatlıkla elde edilebilir. Bu sebeple yasa dışı olarak en sık kullanılan uyarıcı maddelerden biridir. Yan etki olarak şizofreni benzeri psikozlara neden olur. Yaklaşık 20 günlük kullanım sonunda tolerans gelişir. Zayıf olarak MAO enzimini de inhibe ettiğinden MAO inhibitörleri ve SSRI'lar ile beraber kullanılırsa serotonin sendromuna sebep olabilir. Bu durum siproheptadin ile tedavi edilebilir. DEHB tedavisinde kullanılan ticari ilaçlardan Dexedrine, Elvanse ve Adderall amfetamin içeren ilaçlar arasında sayılabilir.

Amfetamin
Amfetamin: Etki mekanizmaları, Klinik kullanım, Yan etkiler
Amfetamin: Etki mekanizmaları, Klinik kullanım, Yan etkiler
Klinik verisi
Uygulama
yolu
Oral, intravenöz, buğu şeklinde, rektal, sublingual
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%
Protein bağlanma%20
MetabolizmaHepatik
Eliminasyon yarı ömrü10-13 saat
BoşaltımRenal
Tanımlayıcılar
  • (±)-1-phenylpropan-2-amine
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.005.543 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC9H13N
Mol kütlesi135.208 g/mol

Amfetamin, genellikle uzun yol araç kullananlarca uyku kaçırmak ve konsantrasyon gerektiren sporlarda (atıcılık, okçuluk, vb.) doping amacıyla da kullanılabilmektedir (amfetamin istismarı).

Etki mekanizmaları

  • Aminlerin re-uptake 1 ile nörona alınmasını inhibe ederler.
  • Aminlerin vezikülden sinaptik aralığa salınmasını artırırlar.

Klinik kullanım

  • Dikkat eksikliğinde ve hiperkinezide.
  • Latearl hipotalamustaki merkezi inhibe etmesi nedeniyle obezitede.
  • Dopaminerjik aktivite artışı nedeniyle parkinsonda.
  • REM dönemini kısalttıkları için narkolepside kullanılırlar.

Yan etkiler

Amfetamin/metamfetamin kullananlarda beyin kanamaları sık görülür; beyin kanamaları felçlere (hemorajik stroke) neden olabilir. Süreç yüksek ateşle başlar; bir süre sonra tabloya hipertansiyon ve kalpte ritim bozuklukları (aritmiler) eklenir. Hastaların bir bölümü hızla gelişen beyin sapı kanaması sonrasında felç bulguları gelişemeden ölebilirler (ansızın ölüm).

Kaynakça

Tags:

Amfetamin Etki mekanizmalarıAmfetamin Klinik kullanımAmfetamin Yan etkilerAmfetamin KaynakçaAmfetaminAdderallDEHBDexedrineDikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuFenetilaminNarkolepsiSSRISerotoninUyarıcıİlaçİştahŞizofreni

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

Ay (zaman)InstagramDikdörtgenSeksenlerSümerlerAnkara Muharebesi93 HarbiMesud BarzaniTürkiyeÇin SeddiCumhuriyetYunus EmreNecip Fazıl KısakürekOsmanlı İmparatorluğu'nda eşcinsellikDîvânu Lugâti't-TürkOral seksFrank-Walter SteinmeierM4 (İstanbul metrosu)Aldatmak (dizi)Mısır PiramitleriArka Sokaklar karakterleri listesiKurtlar Vadisi karakterleri listesi1988 UEFA Kupası finaliIII. CharlesBulgaristanKürdistanMahsun JCandaroğulları BeyliğiGöktürk KağanlığıÇinNapolyon BonapartGüneş SistemiCemal SüreyaBedir MuharebesiOrhun YazıtlarıAfra SaraçoğluÇanakkale SavaşıIII. VladBayer 04 LeverkusenÖklidGeri dönüşümGöbeklitepeKomünizmKaragöz ve HacivatArnavutlukFenerbahçe (basketbol takımı)Periyodik tablo tarihiOrdu'nun ilçeleriHeteroseksüellikSerbest Cumhuriyet FırkasıİspanyaRoyal Antwerp FCYaşar KemalIII. SelimKapadokyaHaldun TanerTutankhamunDünyada dinlere göre nüfusTembel hayvan2024 Türkiye yerel seçimleri için yapılan anketlerÇatalhöyük2024'te Türkiye'de televizyonIrakKudüsOgeday GirişkenGünMastürbasyonTopkapı SarayıTerakkiperver Cumhuriyet Fırkası31 Mart VakasıI. MehmedTürkiye Cumhuriyeti Anayasa MahkemesiGermiyanoğulları BeyliğiVecihi HürkuşAzerbaycanSüper LigMasonlukBîrûnîSarallar🡆 More