Amazon yağmur ormanları, Amazon Havzası'nın çoğunu kaplayan bir yağmur ormanıdır.
| Amazon Ormanları Portekizce: Floresta amazônica | |
|---|---|
 Amazon yağmur ormanlarının kapladığı alan. (24 Ocak 2007, NASA | |
  Amazon Ormanları  Amazon Ormanları | |
| Ülke(ler) | Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Fransız Guyanası, (Fransa), Guyana, Peru, Surinam, Venezuela |
| Koordinatlar | 3°9′36″G 60°1′48″B / 3.16000°G 60.03000°B |
| Yüzölçümü | 5.500.000 km2 (2.100.000 sq mi) |
| Oluşturulma | Doğal |
| Durum | Halka açık |
| Bitki türü | Biyoçeşitlilik |
| Hayvan türü | Biyoçeşitlilik |
| Özellikler | Tropik yağmur ormanı' nın yarısı |
| Wiki Commons | |
Güney Amerika'da yaklaşık beş buçuk milyon kilometrekarelik bir alanı kaplar. Brezilya, Peru, Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Bolivya, Guyana, Surinam ve Fransız Guyanası olmak üzere dokuz ülkenin sınırları içerisinde bulunur. Ormanların %60'ı Brezilya, %13'ü Peru sınırları içerisindedir.
Amazon ormanları dünyada kalan yağmur ormanlarının yarısından fazlasını oluşturur ve dünyanın en büyük ormanıdır. Amazon ormanları, dünyadaki su kaynaklarının yüzde 20’sini oluşturur. Amazon ormanlarının en büyük özelliklerinden biri, atmosferdeki oksijen ve karbondioksit dengesini korumasıdır. Dünyadaki hayvanların çoğunun ihtiyaç duyduğu oksijenin bitkilerin ürettiği kısmının %20'si Amazon ormanlarında üretilmektedir.
Amazon Ormanları içerisinde 40.000 ağaç çeşidi, 2.000 kuş çeşidi ve memeli hayvan, 2.200 balık çeşidi ile 128.843 çeşit omurgasız hayvan bulunur ve bu nedenle dünya üzerinde en fazla türe sahip olan ormandır. Dünyadaki hayvan ve bitki türlerinin de yüzde 10'unu barındıran Amazonlar, 8 ayrı Güney Amerika ülkesinde yaşayan 400'den fazla yerli kabileye de ev sahipliği yapıyor.
Denizde yaşamayan tek denizineği türü olan amazon denizineği gibi çok sayıda endemik hayvan ve bitki barındırmaktadır.
.jpg)
Amazon Ormanları'ndaki ormansızlaşmanın ana kaynakları insan yerleşimi ve arazilerin genişletilmesidir. 2018 itibarıyla Amazon yağmur ormanlarının yaklaşık %17'si zaten yok edilmiş durumdadır. Bilim insanları, yok edilen alanın %20-25 oranına ulaştığında, artık doğu, güney ve orta Amazon Ormanları'nın orman dışı ekosistemlere, bozulmuş savanlara dönüşmesi için kritik eşike varılmış olacağını göstermektedir.
1991 ve 2000 yılları arasında, Amazon'da kaybedilen toplam orman alanı 415.000 km²'den 587.000 km²'ye yükseldi ve kaybolan ormanın çoğu sığırların otlak alanı (ranç) haline geldi. Amazon'da önceden ormanlaştırılmış arazinin yüzde yetmişi ve 1970'ten beri ormansızlaştırılmış arazinin yüzde 91'i hayvancılık meraları için kullanılmıştır.
Çevre savunucuları, bölgenin ekonomik kalkınması adına ormanı yok etmek için yasadışı tomrukçular, madenciler ve arazi spekülatörlerini cesaretlendirdiği için Brezilya devlet başkanı Jair Bolsonaro’yu sorumlu tutuyor. Bolsonaro ise, bölgeyi yoksulluktan kurtarmanın bir yolu olarak korunmuş rezervlerde madencilik ve çiftçiliği teşvik etmeyi savunuyor.
2019'un ilk 8 ayında, Brezilya'da -yarısından fazlası Amazon bölgesinde olmak üzere- 72.843 yangın meydana geldi. Ağustos 2019'da rekor sayıda yangın çıktı. Brezilya Amazonundaki ormansızlaşma, 2018'in aynı ayına kıyasla Haziran 2019'da% 88'den fazla arttı.
2019 Amazon orman yangınları küresel ölçekte bir kez daha dikkatleri bölge üzerinde topladı. 11 Ağustos 2019'da Brezilya'nın en çok bakir yağmur ormanı alanına sahip ve en büyük eyaleti olan Amazonas, olağanüstü hâl ilan etti. Yalnız 2019’un Ağustos ayında 30.900 yangın yaşandı.
Resmî veriler, Brezilya'daki yangınların sayısının 2020'nin Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı dönemine oranla %28 arttığını gösterdi.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Amazon Ormanları, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
