Vilyuysk
Ang Vilyuysk (Ruso: Вилюйск, IPA ; Yakut: Бүлүү, Bülüü) ay isang lungsod at ang sentrong pampangasiwaan ng Distrito ng Vilyuysky sa Republika ng Sakha, Rusya.
Matatagpuan ito sa Ilog Vilyuy, ang kaliwang sangang-ilog (tributary) ng Ilog Lena, sa layong humigit-kumulang 600 kilometro (370 milya) mula sa Yakutsk, ang kabisera ng republika. Ang populasyon ng lungsod (ayon sa Senso 2010) ay 10,234 katao.
Vilyuysk Вилюйск | |||
|---|---|---|---|
Lungsod sa ilalim ng hurisdiksiyon ng distrito | |||
| Transkripsyong Iba | |||
| • Yakut | Бүлүү | ||
 | |||
| |||
Lokasyon ng Vilyuysk | |||
  Vilyuysk Lokasyon ng Vilyuysk Vilyuysk Vilyuysk (Russia) | |||
| Mga koordinado: 63°45′N 121°38′E / 63.750°N 121.633°E | |||
| Bansa | Rusya | ||
| Kasakupang pederal | Republika ng Sakha | ||
| Distritong administratibo | Distrito ng Vilyuysky | ||
| Lungsod | Vilyuysk | ||
| Itinatag | 1634 | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 18 km2 (7 milya kuwadrado) | ||
| Taas | 105 m (344 tal) | ||
| Populasyon (Senso noong 2010) | |||
| • Kabuuan | 10,234 | ||
| • Taya (2018) | 11,095 (+8.4%) | ||
| • Kapal | 570/km2 (1,500/milya kuwadrado) | ||
| • Kabisera ng | Distrito ng Vilyuysky, Lungsod ng Vilyuysk | ||
| • Distritong munisipal | Vilyuysky Municipal District | ||
| • Urbanong kapookan | Vilyuysk Urban Settlement | ||
| • Kabisera ng | Vilyuysky Municipal District, Vilyuysk Urban Settlement | ||
| Sona ng oras | UTC+9 () | ||
| (Mga) kodigong postal | 678200, 678202, 678219, 678229 | ||
| (Mga) kodigong pantawag | +7 41132 | ||
| OKTMO ID | 98618101001 | ||
| Websayt | vilyuisk.ru | ||
.png)
.png)
Matatagpuan malapit sa lungsod ang Paliparan ng Vilyuysk.
Kasaysayan
Ang unang pampalagiang pamayanan sa sityo ng kasalukuyang lungsod ay isang pantaglamig na pamayanan ng mga Cossack na itinatag noong 1634 bilang Tyukanskoye o Verkhnevilyuyskoye.
Ipinatapon sa lugar ang mga kasapi ng isang himagsikan ng mga magbubukid na pinangunahan ni Yemelyan Pugachev noong dekada-1770. Sila ang nagtayo ng bagong bayan ng Olensk noong 1783. Hinango ang pangalan mula sa salitang Ruso na "олень" (olen) na nagngangahulugang "stag", na makikita pa rin sa mga sagisag ng lungsod. Binago ito sa Vilyuysk noong 1821, mula sa ilog na kinatatayuan nito.
Demograpiya
| Taon | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1979 | 7,108 | — |
| 1989 | 8,988 | +26.4% |
| 2002 | 9,776 | +8.8% |
| 2010 | 10,234 | +4.7% |
| Senso 2010: ; Senso 2002: ; Senso 1989: ; Senso 1979: | ||
Klima
Ang Vilyuysk ay may klimang subartiko (Köppen climate classification Dfc) na pangkontinente nang husto. Napakaginaw ang mga taglamig na may katamtamang mga temperatura mula −39.3 hanggang −32.2 °C (−38.7 hanggang −26.0 °F) sa Enero, habang mainit ang mga tag-init na may katamtamang mga temperatura mula +12.7 hanggang +24.8 °C (54.9 hanggang 76.6 °F) sa Hulyo. Dahil ito ay nasa pinakamainit na rehiyong tag-init para sa isang hilagang latitud, wala itong katamtamang pandagat (maritime moderation). Mababa ang pag-ulan, ngunit mas-madami sa tag-init kaysa sa ibang mga panahon ng taon.
| Malak ng kapanahunan sa Vilyuysk | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Buwan | Ene | Peb | Mar | Abr | May | Hun | Hul | Ago | Set | Okt | Nob | Dis | Taunan |
| Sukdulang taas °S (°P) | −0.4 (31.3) | −2.0 (28.4) | 10.1 (50.2) | 18.6 (65.5) | 30.3 (86.5) | 36.1 (97) | 37.4 (99.3) | 36.0 (96.8) | 27.7 (81.9) | 18.0 (64.4) | 3.3 (37.9) | −2.1 (28.2) | 37.4 (99.3) |
| Balasaking taas °S (°P) | −32.2 (−26) | −25.4 (−13.7) | −11.7 (10.9) | 0.8 (33.4) | 11.4 (52.5) | 21.5 (70.7) | 24.8 (76.6) | 20.4 (68.7) | 10.3 (50.5) | −3.8 (25.2) | −22.0 (−7.6) | −31.0 (−23.8) | −3.08 (26.45) |
| Arawang tamtaman °S (°P) | −35.8 (−32.4) | −30.4 (−22.7) | −18.9 (−2) | −5.6 (21.9) | 5.8 (42.4) | 15.4 (59.7) | 18.7 (65.7) | 14.4 (57.9) | 5.5 (41.9) | −7.5 (18.5) | −25.8 (−14.4) | −34.5 (−30.1) | −8.22 (17.2) |
| Balasaking baba °S (°P) | −39.3 (−38.7) | −35.0 (−31) | −25.7 (−14.3) | −12.4 (9.7) | 0.0 (32) | 9.2 (48.6) | 12.7 (54.9) | 8.6 (47.5) | 1.2 (34.2) | −11.2 (11.8) | −29.5 (−21.1) | −38.0 (−36.4) | −13.28 (8.1) |
| Sukdulang baba °S (°P) | −60.9 (−77.6) | −58.0 (−72.4) | −50.0 (−58) | −40.2 (−40.4) | −23.0 (−9.4) | −5.3 (22.5) | 0.0 (32) | −6.3 (20.7) | −15.4 (4.3) | −39.8 (−39.6) | −52.7 (−62.9) | −57.9 (−72.2) | −60.9 (−77.6) |
| Balasaking kadanligan mm (dali) | 11 (0.43) | 9 (0.35) | 9 (0.35) | 12 (0.47) | 23 (0.91) | 39 (1.54) | 50 (1.97) | 39 (1.54) | 35 (1.38) | 25 (0.98) | 20 (0.79) | 13 (0.51) | 285 (11.22) |
| Araw ng balasaking pag-ulan | 0 | 0 | 0.1 | 4 | 11 | 14 | 13 | 13 | 15 | 5 | 0.1 | 0 | 75.2 |
| Araw ng balasaking pag-niyebe | 21 | 18 | 15 | 8 | 3 | 0 | 0 | 0 | 2 | 20 | 21 | 20 | 128 |
| Balasaking halumigmig na matungay (%) | 74 | 75 | 68 | 58 | 54 | 55 | 60 | 66 | 71 | 77 | 77 | 75 | 67.5 |
| Buwanang tamtaman ng sikat ng araw | 16 | 95 | 204 | 267 | 290 | 317 | 342 | 252 | 153 | 83 | 44 | 5 | 2,068 |
| Sanggunian #1: pogoda.ru.net | |||||||||||||
| Sanggunian #2: NOAA (sun only, 1961-1990) | |||||||||||||
Mga sanggunian
Talababa
Mga pinagkunan
- Official website of the Sakha Republic. Registry of the Administrative-Territorial Divisions of the Sakha Republic. Vilyuysky District. (sa Ruso)
- Padron:RussiaAdmMunRef/sa/munlist0
- Padron:RussiaAdmMunRef/sa/munlist1
This article uses material from the Wikipedia Tagalog article Vilyuysk, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tagalog (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.