พาลี
พาลี เป็นลิงที่เป็นตัวละครตัวหนึ่งในเรื่องรามเกียรติ์ เป็นลิงเจ้าเมืองขีดขิน ที่มีฤทธิ์มากที่สุดตัวหนึ่ง มีกายสีเขียว เป็นโอรสของพระอินทร์ กับ นางกาลอัจนา เดิมชื่อ กากาศ ตอนเด็กโดนฤๅษีโคดมสาปให้กลายเป็นลิงเช่นเดียวกันกับสุครีพ ซึ่งเป็นน้องชาย เพราะรู้ว่าทั้ง 2 เป็นลูกชู้ ต่อมาพระอินทร์ผู้เป็นบิดา ได้สร้างเมืองชื่อ ขีดขินให้พาลีปกครอง และตั้งชื่อให้ใหม่ว่า กากาศ ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็น พาลี เคยต่อสู้กับ ทรพี ควายที่ฆ่า ทรพา พ่อของตนเอง ที่มีเทวดาอารักขาขาทั้งสี่ข้างและสองเขา ซึ่งพาลีจะต้องเข้าไปสู้ในถ้ำสุรกานต์ ก่อนไปได้สั่งเสียสุครีพไว้ว่า ถ้าผ่านไปเจ็ดวันแล้ว ถ้าตนไม่กลับมา ให้ไปดูรอยเลือด ถ้าเลือดข้นนั้นคือ เลือดทรพี ถ้าเลือดใสนั้นคือเลือดตน
| พาลี | |
|---|---|
| ตัวละครใน รามเกียรติ์ | |
 พาลีในรามายณะ | |
| ข้อมูลตัวละครในเรื่อง | |
| เผ่าพันธุ์ | ลิง |
| เพศ | ผู้ |
| ตำแหน่ง | กษัตริย์กรุงขีดขิน |
| คู่สมรส | นางดารา, นางมณโฑ |
| บุตร | องคต ชมพูพาน (บุตรบุญธรรม) |
| ญาติ | พระอินทร์ (บิดา) นางกาลอัจนา (มารดา) นางสวาหะ (พี่สาวร่วมมารดา) สุครีพ (น้องชายร่วมมารดา) หนุมาน (หลาน) |
| มิตรสหาย | ท้าวมหาชมพู, หนุมาน |
| ศัตรู | ทศกัณฐ์, ทรพี, อสูรตะไลกาฬ, พญาช้างงาดำ, สุครีพ (หลังจากฆ่าทรพีเสร็จ) |
ตอนที่เขาพระสุเมรุทรุดเอียงจากการสู้รบกันระหว่างรามสูรกับพระอรชุน พาลีกับสุครีพได้ช่วยชลอเขาให้ตั้งตรงดังเดิม พระอิศวรจึงฝากนางดารามากับพาลีเพื่อให้กับสุครีพผู้เป็นน้อง พาลีได้ยึดนางดาราไว้เป็นภรรยาเสียเอง พาลีเคยแย่งนางมณโฑกับทศกัณฐ์เมื่อตอนที่เหาะผ่านเมืองขีดขินด้วย และมีบุตรกับนางมณโฑ คือ องคต
สุดท้ายพาลีสิ้นชีวิตจากศรของพระราม ขณะที่พระรามแผลงศรใส่พาลี พาลีจับศรไว้ได้ พาลีจึงได้เห็นร่างที่แท้จริงของพระราม ว่าเป็นพระนารายณ์อวตาร จึงได้สำนึกผิด และเรียกสุครีพมาสั่งสอน ซึ่งเรียกว่า "พาลีสอนน้อง" และฝากฝังเมืองขีดขินไว้ จากนั้นก็ปล่อยให้ศรปักอกตาย หลังจากที่พาลีตายได้ไปเกิดเป็นเทพบุตรพาลีบนสวรรค์ ได้มีบทบาทตอนไปทำลายพิธีชุบหอกกบิลพัทของทศกัณฐ์ ในศาสนาฮินดูพาลีไม่ได้ยึดนางดาราภรรยาของสุครีพ และเป็นกษัตริย์ที่ทรงคุณธรรม เขาตายเนื่องจากพระรามลอบสังหารเขาในขณะต่อกรกับสุครีพ ในชาติต่อไปเขาไปเกิดเป็นนายพรานจาราและสังหารพระกฤษณะซึ่งเป็นพระรามในชาติก่อน
ลักษณะของพาลี
พาลีเป็นลิง มีกายสีเขียวอ่อน ปากอ้า มีชฎายอดบัด
พาลีในประเทศไทย
โคลงจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ภาพจิตรกรรมฝาผนังชุดรามเกียรติ์นี้เริ่มเขียนตั้งแต่ภาพพระนารายณ์อวตารในปางต่างๆ ก่อนที่จะอวตารมาเป็น พระราม ในเรื่องรามเกียรติ์
ภาพเขียนนี้มีทั้งหมด ๑๗๘ ห้อง มีทั้งคำบรรยายใต้ภาพและคำบรรยายเป็นโคลงสลักบนแผ่นหินอ่อนติดอยู่ที่ เสารอบพระระเบียง
และมีภาพตัวละครสำคัญอีก ๘๐ ภาพ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นฝ่ายอสูรและฝ่ายวานร เขียนอยู่ตามซุ้มประตูและมุขพระระเบียง โคลงประจำภาพว่า
| พาลีพานเรศรเจ้า | ขีดขิน นครเฮย | |
| เอารสองค์อมรินทร์ | ฤทธิกล้า | |
| ทรงชฎาลออ | อินทรีย์สด เขียวแฮ | |
| ใครบสบแรงล้า | กึ่งเปลี้ยเสียศูนย์ | |
| — กรมหมื่นเทวะวงษวโรประการ (สะกดตามต้นฉบับเดิม) | ||
อ้างอิง
- รามเกียรติ์ตอน “พาลีสอนน้อง” บอก ๑๐ วิธีทำงานให้เจ้านายรัก เก็บถาวร 2009-07-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- หัวโขน-สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ www.culture.go.th เก็บถาวร 2009-08-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- สีที่ใช้กับหัวโขน เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- จารีตนาฏศิลป์ไทย โดย นาย ประเมษฐ์ บุณยะชัย เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- การแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ชุดพาลีสอนน้อง ของกรมศิลปากร ณ.หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทยวันอาทิตย์ที่ ๒๙ มีนาคม ๒๕๕๒[ลิงก์เสีย]
| ก่อนหน้า | พาลี | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| - |  | กษัตริย์กรุงขีดขินในเรื่อง รามเกียรติ์ |  | สุครีพ |
This article uses material from the Wikipedia ไทย article พาลี, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.