พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร

2397 – 29 มิถุนายน พ.ศ. 2469) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเกศ ในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ประสูติ	11 พฤษภาคม พ.ศ. 2397
สิ้นพระชนม์	29 มิถุนายน พ.ศ. 2469 (72 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาเกศ ในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเกศ ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2397

เมื่อครั้งยังทรงพระชนม์ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร ทรงสอนหนังสือไทยประทานหม่อมเจ้าพิจิตรจิราภา เทวกุล พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ กับหม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา อดีตอาจารย์ใหญ่และผู้จัดการโรงเรียนราชินี และโรงเรียนราชินีบน ผู้ทรงมีคุณูปการอย่างยิ่งแก่วงการการศึกษาของสตรีไทย

ในปี พ.ศ. 2436 (ร.ศ.112) พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร ทรงเข้าร่วมก่อตั้งสภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยามขึ้น โดยทรงดำรงตำแหน่งผู้ช่วยเลขานุการินี ทรงร่วมออกทุนทรัพย์ตั้งเป็นสภาขึ้นในคราวแรก เป็นเงิน 1,200 บาท

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศรสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2469 สิริพระชันษา 72 ปี ในวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์ ไปในการพระราชทานน้ำสรงพระศพ จากนั้นเชิญพระศพมาประดิษฐาน ณ หอธรรมสังเวช พระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2471 ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง ในการนี้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระโกศกุดั่นน้อยทรงพระศพ และแขวนฉัตรโหมดทองห้าชั้นที่พระโกศ แวดล้อมด้วยเครื่องราชอิสริยยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระอิสริยยศ

• พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประภัศร (11 พฤษภาคม พ.ศ. 2397 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411)
• พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าประภัศร (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภัศร (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 29 มิถุนายน พ.ศ. 2469)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2446 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2443 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2437 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2447 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2451 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2456 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)

• พ.ศ. 2439 –   เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)