यह पृष्ठ अन्य भाषाओं में उपलब्ध नहीं है।
अस्मिन् विकि-जालस्थाने "न+चैतद्विद्मः+कतरन्नो+गरीयो...+अन्वयः" इदं पृष्ठं सृज्यताम् । तव अन्वेषणस्य परिणामाः अपि दृश्यन्ताम्
साक्षात् अधः गच्छतु न चैतद्विद्मः कतरन्नो गरीयो ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः युद्धात् उपरामस्य निर्णयं प्रति सन्दिग्धः भवति । अस्याध्यायस्य द्वितीये... |
यामिमां पुष्पितां वाचं… (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) मनुष्याणाम् अनन्ताः बुद्धयः कथं भवन्ति ? इत्यस्य वर्णनम् आरभते । एतस्य श्लोकस्य अन्वयः अग्रिमेण श्लोकेन सह अस्ति, अतः कामात्मानः स्वर्गपरा… इत्यस्मिन् श्लोके अर्थः... |
भविता, वा, न, भूयः । अजः, नित्यः, शाश्वतः, अयम्, पुराणः, न, हन्यते, हन्यमाने, शरीरे ॥ अयं कदाचित् न जायते न वा म्रियते । अयं भूत्वा भूयः भविता वा न । अयम्... |
कामात्मानः स्वर्गपरा… (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) वर्णनम् आरभते, अत्र तस्य श्लोकस्य अन्वयोऽपि भवति । पूर्वस्य, अस्य श्लोकस्य च अन्वयः अग्रिमेण श्लोकेन सह अस्त्यत्र । अतः अग्रिमे भोगैश्वर्यप्रसक्तानां... इत्यस्मिन्... |
आसम्, न, त्वम्, न, इमे, जनाधिपाः । न, च, एव, न, भविष्यामः, सर्वे, वयम् , अतः, परम् ॥ अहं जातु न आसम्, न तु एव त्वम् (आसीः), न इमे जनाधिपाः (आसन्), न अतः... |
(पदार्थाः) न व्यथयन्ति, सः तु अमरः भवति इति। यं हि न व्यथयन्त्येते पुरुषं पुरुषर्षभ । समदुःखसुखं धीरं सोऽमृतत्वाय कल्पते ॥ १५ ॥ यम्, हि, न, व्यथयन्ति... |
नहि प्रपश्यामि ममापनुद्याद्... (२.८ न हि प्रपष्यामि… तः अनुप्रेषितम्) साक्षात् अधः गच्छतु न हि प्रपश्यामि मापनुद्यात् ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः युद्धोपरामनिर्णयस्य स्पष्टनिरूपणं करोति । पूर्वस्मिन् श्लोके अर्जुनः... |
गुरूनहत्वा हि महानुभावान्... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) यद्यहं भीष्मद्रोणादिभिः पूज्यैः सह युद्धं न करोमि, तर्हि दुर्योधनोऽपि मया सह न योत्स्यति । एवं युद्धाभावेऽहं राज्यं न प्राप्स्यामि, येन अधिकं दुःखं सोढव्यं... |
नास्ति बुद्धिरयुक्तस्य... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) संयमितानि न सन्ति, तादृशस्य मनुष्यस्य व्यवसायात्मिका बुद्धिः न भवति । व्यवसायात्मिकाबुद्धेः अभावत्वात् तस्य मनुष्यस्य कर्तव्यपरायणतायाः भावना न भवति । तस्याः... |
कार्पण्यदोषोपहतस्वभावः... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) । प्रपन्नम् = प्र + पद् + क्त (कर्तरि) एते सर्वे मदीयाः । तस्मात् एतेषां न किञ्चिदपि हानिः भवेत् इति लुब्धत्वेन दोषेण इदानीं मम विचारशक्तिः नष्टा अस्ति... |
वेदाविनाशिनं नित्यं... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) कर्म न भवति इति बोधयति । पूर्वस्मिन् श्लोके भगवान् आत्मनः निर्विकारित्वम् उक्त्वा अत्र सः आत्मा न घातयति, न मारयति इति अर्जुनं बोधयति । अत्र न मारयति... |
नैनं छिन्दन्ति शस्त्राणि... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) न, च, एनम्, क्लेदयन्ति, आपः, न, शोषयति, मारुतः ॥ शस्त्राणि एनं न छिन्दन्ति । पावकः एनं न दहति । आपः एनं न क्लेदयन्ति । मारुतः च न शोषयति । नैनम् = न +... |
य एनं वेत्ति हन्तारं... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) हतम् । उभौ, तौ, न, विजानीतः, न, अयम्, हन्ति, न, हन्यते ॥ यः एनं हन्तारं वेत्ति, यः च एनं हतं मन्यते तौ उभौ न विजानीतः । (यतः) अयं न हन्ति, न हन्यते । य एनम्... |
नेहाभिक्रमनाशोऽस्ति... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) धर्मस्य अनुष्ठानारम्भोत्तरं तस्य अनुष्ठानस्य नाशः न भवति । तस्य अनुष्ठानस्य प्रत्युत फलं (विपरीतफलम्) अपि न भवति । समबुद्धेः स्वल्पम् अनुष्ठानम् अपि महाभयाद्... |
अव्यक्तोऽयमचिन्त्योऽयम्... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) शोकरहितत्वम् अपि बोधयति । सः वदति यत्, अयं देही प्रत्यक्षं न दृश्यते, एषः न चिन्तनविषयः, तस्मिन् न कोऽपि विकारः उत्पद्यते च । एवं देहिनं ज्ञात्वा शोकं मा... |
भोगैश्वर्यप्रसक्तानां... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) (व्यवसायात्मिकां) बुद्धिं प्राप्तुं न शक्नुवन्ति इति । भोगैश्वर्यप्रसक्तानां तयापहृतचेतसाम् । व्यवसायात्मिका बुद्धिः समाधौ न विधीयते ॥ ४४ ॥ भोगैश्वर्यप्रसक्तानाम्... |
देहिनोऽस्मिन्यथा देहे... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) एतस्मिन् विषये धीमन्तः मनुष्याः न मुह्यन्ति । देहिनोऽस्मिन्यथा देहे कौमारं यौवनं जरा । तथा देहान्तरप्राप्तिर्धीरस्तत्र न मुह्यति ॥ १३ ॥ देहिनः, अस्मिन्... |
स्वधर्ममपि चावेक्ष्य... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) स्वधर्ममपि चावेक्ष्य न विकम्पितुमर्हसि । धर्म्याद्धि युद्धाच्छ्रेयोऽन्यत्क्षत्रियस्य न विद्यते ॥ ३१ ॥ स्वधर्मम्, अपि, च, अवेक्ष्य, न, विकम्पितुम्, अर्हसि... |
अशोच्यानन्वशोचस्त्वं... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) न कुर्वन्ति । मनुष्यः शोकं तदा करोति, यदा सः संसारस्य प्राणिस्थितिपदार्थान् विभागद्वये विभजते । "एतत् मम", "एतत् न मम" च । एते मे कुटुम्बकाः, एते न मे... |
आपूर्यमाणमचलप्रतिष्ठं... (वर्गः न प्राप्तः गीतासम्बद्धभाषानुबन्धः) उत्पद्यते यत्, किं सः ज्ञानी पुरुषः पदार्थानां सम्पर्के अपि न भवति ? यदि सः पदार्थसम्पर्कं न करोति, तर्हि सः स्वजीवननिर्वाहं कथं करोति ? यदि सः पदार्थसम्पर्कीभवति... |