अर्जुनः

अर्जुनः चन्द्रवंशे जातः अप्रतिमः वीरः । अयं पुरुवंशोद्भवस्य व्यासस्य पौत्रः, पाण्डुमहाराजस्य पुत्रः। इन्द्रांशसमुद्भूतः अयम् अर्जुनः अतिरथाग्रणिः । कुन्ती...

श्रावयति । पूर्वस्मिन् श्लोके स्वयुद्धोपरामस्य विषये स्पष्टतां कृत्वा अर्जुनः श्रीकृष्णस्य शिष्यः अभवत् । तस्य वचनानि धृतराष्ट्रं श्रावयन् सञ्जयः अत्र...

एवम्, उक्त्वा, अर्जुनः, सङ्ख्ये, रथोपस्थे, उपाविशत् । विसृज्य, सशरम्, चापम्, शोकसंविग्नमानसः ॥ सङ्ख्ये एवम् उक्त्वा शोकसंविग्नमानसः अर्जुनः सशरं चापं विसृज्य...

 साक्षात् अधः गच्छतु  कार्पण्यदोषोपहतस्वभावः ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः कर्तव्याकर्तव्ययोः निर्णये स्वम् असमर्थं ज्ञात्वा व्याकुलमनसा भगवन्तं प्रार्थयते...

वाक्यम् = वचनम् आह = वदति महीपते ! अथ अर्जुनः युद्धसन्नद्धान् कौरवान् अपश्यत् । तदा शस्त्रप्रहारोऽपि आरब्धः । अर्जुनः धनुः उद्यम्य श्रीकृष्णम् एवम् अवदत्...

 साक्षात् अधः गच्छतु  स्थितप्रज्ञस्य का भाषा ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः प्रप्रथमं प्रश्नं भगवन्तं श्रीकृष्णं पृच्छति । एतावता भगवान् श्रीकृष्णः...

 साक्षात् अधः गच्छतु  गुरूनहत्वा हि महानुभावन् ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः श्रीकृष्णस्य कथनेन सह स्वतर्कस्य तादात्म्यं स्थापयति । पूर्वस्मिन् श्लोके...

मापनुद्यात् ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः युद्धोपरामनिर्णयस्य स्पष्टनिरूपणं करोति । पूर्वस्मिन् श्लोके अर्जुनः भगवतः शरणङ्गतः । सः जानाति स्म यत्, श्रीकृष्णस्य...

कृष्णार्जुनयोः संवादं श्रावयति । पूर्वस्मिन् श्लोके (अर्जुनविषादयोगः) अर्जुनः परिवारस्य जनान् मारयितुं नेच्छामि इत्युक्त्वा गाण्डिवं त्यक्त्वा रथस्य...

अब्रवीत् । परया = अधिकया कृपया = दयया आविष्टः = सहितः सः कौन्तेयः = सः अर्जुनः तान् = तान् सर्वान् = अखिलान् अवस्थितान् = उपस्थितान् बन्धून् = बान्धवान्...

एतस्य गीतोपदेशः इत्यपि नामान्तरं वर्तते। श्रीकृष्णः अत्र उपदेशकः श्रोता अर्जुनः। वैदिकसनातनवर्णाश्रमधर्मावलम्विनां हैन्दवानां धर्मग्रन्थत्वेन विद्यते एषा...

सखीन् श्वशुरान् सुहृदः च उभयोः अपि सेनयोः अपश्यत् । अथ = ततः पार्थः = अर्जुनः तत्र = तस्मिन् प्रदेशे स्थितान् = वर्तमानान् पितॄन् = पितृतुल्यान् पितामहान्...

वायुदेवस्य वरप्रसादकारणात् अस्य जन्म अभवत् । युधिष्ठिरः अस्य भीमस्य अग्रजः, अर्जुनः अनुजः । नकुलः सहदेवः च भीमस्य विमातुः पुत्रौ । महाभारतस्य अत्यन्तं प्रमुखपात्रेषु...

सङ्ख्ये ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः स्वयं किमर्थं युद्धं कर्तुं नेच्छति इति वदति । पूर्वस्मिन् अध्याये अर्जुनः अनेकाभिः युक्तिभिः स्वस्य युद्धोपरामस्य...

पञ्चपण्डवाः इत्येव प्रसिद्धाः। तेषु युधिष्ठिरः ज्येष्ठः, भीमसेनः मध्यमः, अर्जुनः तृतीयः, नकुलः सहदेवः च यमलौ । पाण्डवानां पिता पाण्डुः अतः एतेषां तत् नाम...

माद्री अस्य माता । अश्विनीदेवतयोः वरेण जन्म प्राप्नोत् नकुलः ।सहदेवः नकुलस्य अनुजः । युधिष्ठिरः, भीमः, अर्जुनः च नकुलस्य विमातुः कुन्त्याः पुत्राः । ‎...

माद्री अस्य माता । अश्विनीदेवतयोः वरेण जन्म प्राप्नोत् सहदेवः । नकुलः सहदेवस्य अग्रजः । युधिष्ठिरः, भीमः, अर्जुनः च नकुलस्य विमातुः कुन्त्याः पुत्राः । ‎...

३१०२वर्षतः एव कलियुगस्यारम्भः सम्भूतः । धार्मराजः युधिष्ठिरः, भीमसेनः, अर्जुनः, नकुलः, सहदेवः च पञ्च पाण्डवाः माहापराक्रमिणे परीक्षिताय राज्यं समर्प्य...

व्यामिश्रेणेव वाक्येन ( ( शृणु)) इत्यनेन श्लोकेन अर्जुनः स्वमोहितबुद्धिविषये चिन्तां प्रदर्शयति । पूर्वस्मिन् श्लोके अर्जुनः ज्ञानकर्मणोः मध्ये किं श्रेष्ठम् इति...

पाञ्चजन्यम् = तन्नामकम्, हृषीकेशः = श्रीकृष्णः देवदत्तम् = तन्नामकम् धनञ्जयः = अर्जुनः पौण्ड्रम् = तन्नामकम् दध्मौ = अधमत् महाशङ्खम् = महाकारकं शङ्खम् भीमकर्मा...