Brythoneg

Hen iaith Gelteg P a siaradwyd ym Mhrydain oedd Brythoneg (a elwir hefyd yn Frythoneg gynnar neu Frythoneg gyffredin). Roedd hi'n iaith a siaradwyd gan...

yw'r Oideleg. Y Cymro a'r ysgolhaig Celtaidd John Rhys a fathodd yr enw Brythoneg o'r gair Cymraeg Brython. Mae'r ieithoedd Brythonaidd yn tarddu o'r iaith...

Brythoneg Picteg (efallai) Brythoneg Cymbrieg (iaith farw) Hen Gymraeg, a ddatblygodd yn Cymraeg Canol, a ddatblygodd yn: Cymraeg Ieithoedd Brythoneg...

wreiddiol, o elfen gyntaf a geir yn y Gymraeg fel onn, ac ail elfen, Brythoneg *dubrī 'dyfroedd', felly 'dyfroeddd yr onn'. Mae'r terfyniad -as yn derfyniad...

lleoedd o darddiad Brythoneg, er enghraifft Thanet a Dover. Mae rhai haneswyr, megis Myres, wedi gweld parhâd nifer o enwau lleoedd Brythoneg yma fel tystiolaeth...

Aneirin. Mae'r gair Gododdin (Hen Gymraeg Guotodin) yn tarddu o'r gair Brythoneg Votadini. Roedd canolfan y deyrnas yn Din Eidyn (Caeredin heddiw). I'r...

gynnwys Snothryngham, Snottingaham a Snottingham. Credir mai enw gwreiddiol Brythoneg y safle oedd Tigguo Cobauc (Tŷ'r Ogofâu" neu'r "Tŷ Ogofog"). Canolfan...

am ei bod yn gartref i'r Brythoniaid (er bod lle i ddadlau fod yr enw Brythoneg Prydein a'r enw Goideleg cyfystyr Cruithenn yn cyfeirio at y Pictiaid...

i'r gogledd i ffurfio teyrnas Northumbria. Mae enw'r deyrnas o darddiad Brythoneg, efallai'n golygu "dyfroedd", fel y gair 'dwfr'. Y brenin Eingl cyntaf...

sefydliad yma yn Oes yr Haearn, a chredir fod enw'r ddinas yn dod o enw Brythoneg fel Lindu, Lindo neu Lindun. Dan yr Ymerodraeth Rufeinig daeth yn colonia...

Mae'r enw Saesneg yn deillio o Afon Wysg sy'n llifo trwy'r dref. Hen enw Brythoneg ar gaer Rhufeinig y dref oedd "Burrio", sef caer "cadarn", "cryf", "enfawr"...

uwchlaw Afon Tees. Tarddiad yr enw Egglescliffe, yn fwy na thebyg yw'r gair Brythoneg "Eglws", sef "eglwys". County Durham, England's Cities, Towns, Villages...

yn 1992. Mae rhai ysgolheigion yn credu fod yr enw yn tarddu o'r enw Brythoneg/Cymraeg Cynnar 'Din Rheged' ("Caer Rheged"). Fe fyddai felly'n gysylltiedig...

gelwir yr iaith gysefin y tyfodd yr ieithoedd Brythonig ohoni yn Gelteg P (Brythoneg: iaith y Brydain Geltaidd ac eithrio gogledd yr Alban, tarddiad yr ieithoedd...

Mae'n debyg mai Neirin oedd ffurf gynharach ei enw, sy'n tarddu o'r gair Brythoneg tybiedig *naer sydd efallai'n gytras â'r gair Gwyddeleg nár (naill ai...

rhan ddwyreiniol Galloway. Er nad oes sicrwydd, mae'n debyg mai llwyth Brythoneg eu hiaith oedd y Selgovae, ac yn un o'r bobloedd a ffurfiai Yr Hen Ogledd...

gysylltir a teyrnas Frythonig Ystrad Clud yn yr Hen Ogledd oedd Cyndeyrn (Brythoneg: *Contigernos; Lladin: Cont[h]igirni; Llydaweg a Saesneg: Kentigern) neu...

Cyfeirir ato gyntaf yn Llyfr Dydd y Farn fel Lyss. Daw'r enw o'r gwreiddyn Brythoneg *lisso-, sy'n goroesi yn y Gymraeg fel llys. British Place Names; adalwyd...

anifeiliaid fel dull o dynnu troliau a chertiau. Daw'r gair "car" o'r hen air Brythoneg "Karr" a olygai "cerbyd" fel yn y gair 'cer-byd' ei hun a'r termau 'Car...

iawn o ganlyniad i'r prosesau ailddadansoddi a ddigwyddodd tra collai Brythoneg ei chyflyrau. Er enghraifft yr hen ffurf oddrychol unigol am bardd oedd...