بەڵگە (لۆژیک)

لە لۆژیکدا، بەڵگە کۆی چەن قەزیەی زانراوە کە قەزیەیەکی نەزانراوی پێ بدۆزرێتەوە. بەو قەزیە زانراوانە دەڵێن پێشەکییەکان و، بۆ ئەوە دێن کە ڕادەی دروستی و ڕەواییی...

لۆژیک (لە یۆنانییەوە: λογική؛ دەخوێنرێتەوە "لۆگیکی") بیرسا یان ژیربێژی ھونەر و زانستی بەکارھێنانی ئاوەزە. لۆژیک لە زۆربەی چالاکییە ژیرانەکاندا بەکار دەبردرێت،...

لە لۆژیک و بەتایبەت لە ھەڵھێنجاندا، دەڵێن فڵانە بەڵگە بەبڕست یان ڕەوا -یە ئەگەر ئەقڵ بیبڕی یان بە ڕەوای بزانێ کە لە پێشەکییەکانییەوە بگەی بە ئاکامەکەی...

ڕاست یان درۆیە کە لە دەسپێکی بەڵگەیەکی لۆژیکیدا ھاتووە بۆ ئەوە پێشەنگایەتیی زەین بکات بەرەو ئاکامی ڕاست یان درۆی بەڵگەکە. مرۆڤ ھەندێکات پێشەکییەکان بەبێ...

خودی پێشەکییەکانیش ڕاست بن. بەڵگەیەک کە تێیدا ھەر دووی ئەم مەرجانە جێبەجێ بووبێتن، بەڵگەیەکی ساغە. بۆ لۆژیک بەگشتی و، بۆ لۆژیکی شێوەیی بەتایبەتی، تەنیا مەرجی...

بەھەڵەبردنی لۆژیکی یا ھەڵەی لۆژیکی یا ھەڵەوێژی یا سەفسەتە یا مەغڵەتە بریتییە لە بەکارھێنانی ئاکامگریی ناتەواو یا ھەڵە لە کاتی بنیاتنانی بەڵگەیەکی لۆژیکیدا. بەڵگەکە...

ئەمەشدا، بەڵگە دەتوانێ بەبڕست بێ و ساغ نەبێ. بۆ وێنە: ئەوەی باڵندەیە دەتوانێ بفڕێ، کەڵەشێریش باڵندەیە، کەوایە کەڵەشێر دەتوانێ بفڕێ. ئەم بەڵگەیە بەبڕستە،...

شتێک بەڵگەی ئاشکرا (evidence، دەلیل، بەیینە) داوا دەکرێ. بەڵگەی ئاشکرا لە ڕێگەی ئەزموونکردنی جیھانی دەوروبەرەوە پەیدا دەکرێت، بەتایبەت زانست بەڵگە ئاشکراکانی...

ھەڵھێنجانی بەوە ھەڵدەسەنگێندرێ کە ئاخۆ بەڵگەکە بەبڕستە (valid) یان نا، ھەروەھا ساغە (sound) یان ناساغە. بەڵگە بەبڕستە (یان بەدەسەڵاتە، یان زۆردارە، یان...

پەرچی بەڵگە دانەوە بریتییە لە ھێنانەوەی بەڵگەیەکی نوێ لە بەرامبەر بەڵگەیەکی ڕانراودا، بە شێوەیەک کە ئاکامەکەی پێچەوانە یا دژی ئاکامی بەڵگە پێشتر ڕانراوەکە...

لە لۆژیک و لە بیرکاریشدا، بەڵگەنەویست وتەیەکە کە بەڵگە بۆ ڕاستییەکەی نەھێنراوەتەوە و نەسەلمێنراوە، بەڵام وا دانراوە کە خۆی گەواھی ڕاستیی خۆیە (خۆ-گەواھە)...

(فۆرم، شێوە) و سیمانتیک (واتا). ھەندێک زمان پێناسەکەیان لە شرۆڤەنامەدا بەڵگە کراوە (بۆ نموونە، زمانی بەرنامەسازیی C بەھۆی ستانداردێکی ISO-وە دیاری کراوە)،...

بەرپرسیارەتییەکانی لایەنەکانەوە لە لایەن قازییەوە ڕادەگەیێنرێ. لە بوارەکانی لۆژیک و فەلسەفەدا، جیاوازیی نێوان حوکم و قەزیە و تەسدیق زۆر ڕوون و ئاشکرا نییە...

تێدەکۆشن بە گوێرەی نواندنێکی بیرکارییانە یان فیزیکی یان لۆژیکی دیاردەکە وەسفبکەن. ھەر کە بەڵگە ئەزموونییەکان کۆکرانەوە زانستمەندان دەتوانن بۆ ڕاڤەی دیاردەکە...

بانگەشە و ئیددیعایەک دەکا بەبێ بەڵگە، ئینجا لە ئەم و ئەو داوا دەکا ئەگەر بەرھەڵستی بانگەشەکەن و بە دروستی نازانن، بەڵگەی خۆیان بخەنە ڕوو و پەرچی بدنەوە...

کاتێ مرۆڤ شتێک بە ڕاست و دروست دەزانێت، بەتایبەت ئەگەر بەڵگە و ئیسپاتی پێ نەبێ، ئەوە لە ڕوانگەیەکەوە سەیری ئەو شتە دەکات یا ھەڵوێستێکی بەرامبەر بەو شتە...

ئەنجام دەدرێت. بە گەلێک بەڵگەی تاقیکراوە پالثشت دەکرێت لەبەر ئەوە بیدرۆز لێکدانەوەیەکی فراوان و گشتگیریی دیاردەیەکی سروشتی بەو بەڵگە زانستیەکان پاڵپشتی دەکەن...

ھەر لەبەرئەوەی کە زۆرینە یان تەنانەت ھەموو مرۆڤەکان پێیان وایە زەوی تەختە بەڵگە یان ھۆکار نییە بۆ ئەوەی کە زەوی تەختە. پەنابردن بۆ زۆرینە تەنھا دەتوانێت...

بە فاکتێکەوە دەست پێ دەکەین کە گومانی لەسەرە و ھەوڵ دەدەین بە پشتیوانیی بەڵگە بیسەلمێنین. بەڵام لە ڕوونکردنەوە، بە فاکتێکەوە دەست پێ دەکەین کە وەرگیراو...

گەیشتن بە تەمەنی خۆناسین ھاتووە. شێوەگەلێ وا مرۆڤ بە بەڵگەوە «دەئاوەزێ» لە گۆڕەپانێک بە ناو لۆژیکدا تاوتوێ ئەکرێنەوە. ئاوەزان لەگەڵ تێفکرین و ناسین و ژیروژووڵیدا...