Vu Kineski

Vu
吳語/吴语 ngu1 ngiu2
Vu (Wú Yǔ) napisano u kineskom pismu
Govori se u	Kina i prekomorske zajednice sa poreklom iz Šangaja, Đangsu i/ili Džeđanga
Region	Grad Šangaj, Džeđang, jugoistočni Đangsu, delovi Anhuej i Đangsi provincija
Etnička pripadnost	Vu narod
Broj govornika	80 miliona (2007)
Jezička porodica	Sino-Tibetan Sinitski Kineski Vu
Dijalekti	Tajhu (e.g. šangajski dijalekt) Tajdžou Ouđang (e.g. vendžouski) Čuću (šangli je SW) Vudžou (đinću je vudžou + NE čuću) Sjuendžou
Jezički kodovi
ISO 639-3	wuu
Glottolog	wuch1236
Lingvasfera	79-AAA-d
Ovaj članak sadrži MFA fonetske simbole. Bez odgovorajuće podrške, možda ćeš vidjeti znake pitanja, kutije ili druge simbole umjesto unikod karaktera.

Glavni vu varijeteti uključuju one u Šangaju, Sudžou, Vusi, Čangdžou, Ningbo, Hangdžou, Šaosing, Vendžou, Đinhua i Jungkan. Osobe koje govore vu, kao što su Čang Kaj Šek, Lu Sjuen i Caj Juenpej, zauzimale su pozicije od velikog značaja u modernoj kineskoj kulturi i politici. Vu se takođe koristi u Pingtanu, Jue operi i Šangajskoj operi, prva od kojih je po nacionalnoj popularnosti druga nakon Pekinške opere; kao i u nastupima popularnog zabavljača i komičara Džou Liboa. Vu se isto tako govori i u velikom broju zajednica u dijaspori, sa značajnim centrima imigracije koji potiču iz Šangaja, Ningba, Đingtjena i Vendžoua.

Sudžou je tradicionalno bio jezičko središte vua i verovatno je prvo mesto gde se razvio izraziti sinitski varijetet poznat kao vu. Sudžouski dijalekt se smatra najznačajnijim jezičkim predstavnikom porodice. To je uglavnom bila osnova vu lingva franke koja se razvila u Šangaju, što je dovelo do formiranja standardnog šangajskog dijalekta, koji je usled središta ekonomske moći i najveće populacije govornika vua, privukao najviše pažnje. Usled uticaja šangajskog dijalekta, vu je kao celina pogrešno označen na engleskom jeziku kao jednostavno „šangajski”, prilikom uvođenja jezičke porodice za nespecijaliste. Vu je tačnija terminologija za veću grupaciju koja obuhvata šangajski dijalekat. Drugi manje precizni pojmovi uključuju „đangnanski govor” (江南話), „đangdžeski govor (Đangsu-Džeđang)” (江浙話), a ređe „vujue govor” (吳越語).

Vu grupa (posebno južni vu) poznata je među lingvistima i sinolozima kao jedna od interno najraznovrsnijih među sinitskim grupama, s vrlo malo međusobne razumljivosti između varijeteta po podgrupama. Među govornicima drugih sinitskih jezika, vu se često subjektivno ocenjuje kao mekan, lagan i tečan. U mandarinskom postoji idiom koji posebno opisuje ove kvalitete vu govora: 吴侬软语, što doslovno znači „nežni govor vua”. Sa druge strane, neki varijeteti vua, poput vendžounskog, stekli su notornost zbog svoje velike nerazumljivosti kako za one koji govore vu, tako i za one koji ne govore vu, u toj meri da je vendžounski korišten tokom Drugog svetskog rata kako bi se izbeglo japansko presretanje.

Vu dijalekti su lingvistički tipifikovani po tome što su sačuvali glasne inicijale srednjekineskog, budući da većina srednjokineskih tonova podleže registarskom razdvajanju, i očuvava se dolazni ton koji se obično završava glotalnim zaustavljanjem, iako neki dijalekti održavaju ton bez zaustavljanja, a pojedini dijalekti južnog vua su prošli kroz ili počinju da se podvrgavaju procesu gubljenja dolaznog tona. Istorijski odnosi koji određuju klasifikaciju vua sastoje se pre svega od dva glavna faktora: prvo geografije, kako u pogledu fizičke geografije, tako i udaljenosti južno ili dalje od mandarinskog, odnosno vu varijeteti su deo vu–min kontinuiteta dijalekta od južnog Đangsua do Fuđena i Čaošana. Drugi faktor je određivanje istorijskih administrativnih granica, koje pored fizičkih prepreka, ograničavaju mobilnost i u većini slučajeva više ili manje određuju granicu vu dijalekta.

Vu kineski je najstariji od šest glavnih južnih kineskih varijeteta, koji vodi poreklo od pre više od 3.000 godina, kada su Džou prinčevi Taјbo i Džongjong migrirali iz regiona Guandžong u modernom Šanksiju u oblast Vusi-Sudžou u regionu Đangnan, gde su uspostavili državu Vu. Severni jezik koji su doneli formirao je osnovu vu kineskog. Do ere Šest dinastija, Vu se već razvijao tokom jednog milenijuma i znatno se razlikovao od severnog govora. Kada je veliki broj severnih Kineza migrirao u Đangnan nakon pada dinastije Zapadni Đin, otkrili su velike razlike između dve varijante Kineza. Ovo je zabeleženo u savremenim tekstovima kao što je Ši Šuo Sin Ju. Japanska Go-on (呉音, goon, pinyin: Wú yīn) čitanja kineskih znakova (dobijenih iz istočnog Vua tokom perioda Tri kraljevstva) potiču od drevnih Vu Kineza ovog perioda. Međutim, kako je Vu kineski bio pod snažnim uticajem sa severa tokom istorije, mnoge od njegovih drevnih karakteristika su izgubljene. Današnji jezik u velikoj meri potiče od srednjeg kineskog iz Suej–Tang ere (6–8. vek), kao što je slučaj sa većinom savremenih kineskih jezika, pri čemu su min kineski jezici značajni izuzeci. Međutim, mnoge od drevnih obeležja Vua su sačuvane u Minu, pošto je ovaj potonji započeo svoje postojanje kao stari vu kojim su govorili migranti u Fuđen tokom veka koji je obeležio prelazak iz kasne dinastije Han u Tri kraljevstva i Zapadni Đin.

Spoljašnje veze

 

Vu kineski na Vikimedijinoj ostavi.

• glossika.com
  • Shanghainese Wu Dictionary – Search in Mandarin, IPA
  • Classification of Wu Dialects – By James Campbell
  • Tones in Wu Dialects – Compiled by James Campbell
• Linguistic Forum of Wu Chinese
• Wu Chinese Online Association
• "The elegant language in Jiangnan area"
• Tatoeba Project Tatoeba.org - Examples sentences in Shanghainese dialect, and in Suzhouan dialect.
• Wu wordlist available through Kaipuleohone