Panini

veka pne; i „6. do 5. veka pne”) bio je drevni sanskritski filolog, gramatičar, i poštovani učenjak u drevnoj Indiji. On je smatran „ocem lingvistike”, nakon otkrića i objavljivanja Paninijevih radova od strane evropskih naučnika u devetnaestom veku. Njegov uticaj na aspekte razvoja savremenih lingvista široko je prepoznat u struci; njegova gramatika bila je uticajna na utemeljivačke naučnike kao što su Ferdinand de Sosir i Leonard Blumfild. Panini je verovatno živeo u Šalatuli u drevnoj Gandari na severozapadnom delu Indijskog potkontinenta, za vreme Mahadžanapada.

Panini
Ime po rođenju	Dakṣiputra Pāṇini, sansk. पाणिनि
Datum rođenja	fl. 4. vek pne;; fl. 400–350 BCE; 6.–5. vek pne
Mesto rođenja	Severozapani Indijski potkontinent  Indija
Prebivalište	Indija
Državljanstvo	indijsko
Delovanje	gramatika, lingvistika
Radovi	Aṣṭādhyāyī (klasični sanskrit)

Panini je poznat po svom tekstu Astadkiaji, traktatu o sanskrtskoj gramatici u stilu sutre, 3.959 „stihova” ili pravila o lingvistici, sintaksi i semantici u „osam poglavlja”, što je fundamentalni tekst Vjakaranskog ogranka Vedange, pomoćne naučne discipline vedskog perioda. Njegov aforistički tekst privukao je brojne bašije (komentare), od kojih je Patandžalijeva Mahabašija najpoznatiji u hinduističkim tradicijama. Njegove ideje su uticale i privukle komentare naučnika drugih indijskih religija, poput budizma.

Paninijeva analiza imenskih složenica i dalje predstavlja osnovu savremenih ligvističkih teorija o složenosti u indijskim jezicima. Paninijeva sveobuhvatna i naučna teorija gramatike konvencionalno se uzima kao početak klasičnog sanskrta. Njegov sistematski traktat je inspirisao i učinio sanskrit najistaknutijim indijskim jezikom učenosti i književnosti tokom dva milenijuma.

Paninijeva teorija morfološke analize bila je naprednija od bilo koje ekvivalentne zapadne teorije pre 20. veka. Njegova studija je generativna i deskriptivna, koristi metajezike i meta-pravila, i bila je upoređivana sa Tjuringovom mašinom u kojoj je logička struktura bilo kojeg računarskog uređaja svedena na suštinske vrednosti pomoću idealizovanog matematičkog modela.

Ime Panini je patronim, sa značenjem potomak Panina. Njegovo puno ime bilo je „Daksiputra Panini”, sudeći po stihovima 1.75.13 i 3.251.12 Patandžalijeve Mahabašje, pri čemu je prvi deo sugerisao da je ime njegove majke bilo Daksi.