Leeds

Leeds
Kolaž atrakcija grada
Koordinate: 53°47′N 1°32′W / 53.783°N 1.533°W / 53.783; -1.533
država	UK
Regija	Yorkshire i Humber
Ceremonijalna grofovija	West Yorkshire
Distrikt	City of Leeds
Površina
- Ukupna	111.633 km²
Stanovništvo (2014.)
- Grad	487,396
- Gustoća	4,366.1 sta./km²
Vremenska zona	UTC+0 (UTC+1)
Poštanski broj	LS, WF, BD
Pozivni broj	0113 (Leeds), 01924 (Wakefield), 01937 (Wetherby), 01943 (Guiseley), 01977 (Pontefract)
Karta
Leeds class=notpageimage| Leeds na karti Ujedinjenog Kraljevstva

On je i administrativni centar distrikta City of Leeds od 774,060 stanovnika.

Velika nalazišta ugljena i željezne rude u okolici, obilje vode iz rijeke Aire i njenih pritoka i odlične transportne veze preko Penninesa, pomogle su Leedsu da izraste u industrijsku prijestolnicu Yorkshira, njegov najveći grad i jedan od najvećih britanskih kulturnih centara.

Leeds leži na rijeci Aire, udaljen 48 km sjeveroistočno od Manchestera.

Grad ima više od 200 parkova i zelenih površina, koji se prostiru na površini većoj od 600 hektara.

Leeds je niknuo za anglosaksonskih vremena na sjevernoj obali rijeke Aire kao lokalno trgovište.

Povelju o statusu gradaa dobio je 1626. Do tad je već bio izrastao u značajan centar za manufakturnu proizvodnju tkanina, na bazi znanja kojeg su donjeli Flamanci tkalci u 14. vijeku. Leeds je tokom 16. vijeka, već bio mogućnosti da se ravnopravno nosi sa Yorkom i Beverleyom u proizvodnji i prometu vunenih tkanina. U doba industrijske revolucije otvorio se čitav niz lokalnih ugljenokopa, a tekstilna industrija nadmašila je važnost metalurgije, u tom razdoblju pstala je značajna proizvodnja keramike i lanenih tkanina. Završetak plovnog kanala do Liverpoola - 1816. pozitivno je djelovao na rast Leedsa. Nakon 1848. u vrijeme ekspanzije željeznice, grad je postao centar za izgradnju parnih lokomotiva.

Krajem tog vijeka Leeds je naglo izrastao, prvukavši mnoge radnike da rade u njegovim tvornicama odjeće, tad se u grad doselilo u mnogo Židova.

U današnjem Leedsu tvornice su koncentrirane uglavnom na jugu i istoku grada. One proizvode vrlo širok spektar roba od elektroničkih komponenti, metalnih konstrukcija, kemikalija, prehrambenih proizvoda, štampanih materijala do namještaja.

Pored tog Leeds je značajan izdavački centar i važan regionalni centar za osiguranje i financije.

Do grada ide autoput M1 iz Londona, koji se tu ukršta sa autoputem M62, iz Liverpoola i Manchester za Hull.

Sjeverozapadno od grada kod Yeadona leži Internacionalni aerodrom Leeds - Bradford.

Leeds ima brojne historijske građevine, jedna od najupečatljivijih je viktorijanska Palača burze (Leeds Corn Exchange) podignuta 1864., po projektu Cuthberta Brodricka. On je projektirao i Gradsku vijećnicu (1858), koja danas služi kao koncertna dvorana.

Velika atrakcija je zgrada trgovačkog centra - Trinity iz 21. vijeka sa futurističkim staklenim krovom.

 

Leeds ima poznati teatar i operu otvorenu 1878. Od značajnih muzeja Leeds ima Gradski muzej, Medicinski muzej Thackray i Kraljevski muzej oružja.

Grad ima tri univerziteta: Univerzitet u Leedsu (osnovan 1904), Metropolitanski univerzitet Leeds (osnovan 1992.) koji je startao s radom 1970. kao Politehnika Leeds, ali ima korijene u školi iz 18. vijeka i Univerzitet Trinity (osnovan 2012.).

Najpoznatiji stanovnik Leedsa bio je naučnik Joseph Priestley.

Najpoznatiji sprotski klub iz Leedsa je nogometni klub Leeds United.