Józef Piłsudski

decembar">5. decembar 1867 — Varšava, 12. maj 1935) je bio poljski državnik, maršal, prvi predsednik Poljske (1918 — 1922) i inicijator rata protiv sovjetske Rusije (1920 — 1921).

Jozef Pilsudski
Jozef Pilsudski
Biografija
Datum rođenja	5. decembar 1867.
Mesto rođenja	Zalavas (Ruska Imperija)
Datum smrti	12. maj 1935.
Mesto smrti	Varšava (Poljska)
uredi

Od Prvog svetskog rata pa sve do svoje smrti Pilsudski je imao presudan uticaj u spoljnoj i unutrašnjoj politici Poljske, a bio je i važna politička ličnost u međuratnoj Evropi. Smatra se zaslužnim za ponovno stvaranje nezavisne poljske države, 123 godine nakon podele ostataka Kraljevine Poljske između susednih zemalja.

Od mladosti je bio zagovornik poljske nezavisnosti, a rano je postao uticajan član (kasnije i vođa) Poljske socijalističke partije. Glavnu pretnju video je u Ruskoj Imperiji pa je u početku sarađivao s Nemačkom i Austrougarskom kako bi doprineo ruskom porazu u ratu; nakon toga se udaljio od Centralnih sila i sarađivao sa zapadnim silama Antante. U Poljsko-sovjetskom ratu, kao maršal, izvojevao je pobedu i dodatne teritorijalne dobitke.

Od 1918. do 1922. bio je načelnik države, nakon čega se nakratko povukao iz politike prepuštajući vlast političkim protivnicima. U politički život se vratio 1926. državnim udarom, nakon kojeg je postao diktator i dva puta predsednik vlade (1926—1928. i 1930). Od tada pa do svoje smrti bavio se prvenstveno vojnim i spoljanopolitičkim pitanjima nastojeći očuvati poljsku nezavisnost od mogućih ekpanzionističkih posezanja Nemačke i Sovjetskog Saveza. 1934. je sklopio s Hitlerom desetogodišnji pakt o saradnji i nenapadanju. Bio je na vlasti do smrti 1935.

 

Józef Piłsudski na Wikimedijinoj ostavi

• A site dedicated to Józef Piłsudski and the prewar Poland Arhivirano 2015-08-17 na Wayback Machine-u (pl)
• Dole, Patryk, Marshal Józef Piłsudski. Messiah and Central European Federalist na sajtu Wayback Machine (arhivirano 13. februara 2005.) (en)
• Józef Piłsudski Institute of America (en)/(pl)
• Bibuła Arhivirano 2009-04-23 na Wayback Machine-u – Book by Józef Piłsudski (pl)
• Historical media Arhivirano 2009-04-16 na Wayback Machine-u – Recording of short speech by Piłsudski from 1924 (pl)