1527: Godina

Ovo je članak o godini 1527.

jan./sij. po julijanskom kalendaru).

Januar/Siječanj

• 1. 1. - Cetinski sabor: plemstvo Kraljevine Hrvatske bira nadvojvodu Ferdinanda za kralja, nakon što su njegovi poslanici prihvatili obvezu da će braniti zemlju.
• 5. 1. - Protestantska vlast u Zürichu udavila anabaptistu Felixa Manza.
• 6. 1. - Slavonski sabor u Dubravi kraj Vrbovca, na čelu sa Krstom Frankapanom, bira Ivana Zapolju za hrvatskog kralja.
• januar - Jovan Nenad odbio pokušaj Valentina Tereka da se vrati u Suboticu (Nenad je još uvek u dobrim odnosima sa Zapoljom).

Februar/Veljača

• veljača - Velika turska vojska u Lici, haraju do Istre i Kranjske; turski konjanici i pred Obrovcem.
• 24. 2. - Ferdinand u Pragu okrunjen za češkog kralja.

Mart/Ožujak

• mart - Paracelzus je gradski lekar u Bazelu, u junu spaljuje Avicennine knjige.
• 17. 3. - Ugarski sabor u Budimu: Ferdinandove pristaše proglašene izdajnicima kojima se oduzima imovina; kralju za obranu zemlje dozvoljen deseti dio od gotova novca, zlata, srebra i stoke svih podanika.

+ Bitka kod Khanwe je pobeda mogulskog cara Babura nad radžputima.

• 26. 3. - Ferdinand potvrđuje primirje sa Zapoljom, dogovoreno poljskim posredovanjem (Zapolja potvrđuje 14. 4.).
  • Ferdinand zatim pridobija despota Berislavića - ozvaničio mu Vukovar i Borovo, te Mitrovicu i Radince ako ih osvoji od Turaka; prišli mu još neki slavonski plemići.
• 30. 3. - Murat-beg Šibenčanin, Husref-begov zapovednik, zauzeo Obrovac.

April/Travanj

• travanj - Turci osvajaju posljednje gradove u Krbavi (Udbina, Komić, Mrsinj...).
• april - Jovan Nenad, koji je pristao uz Ferdinanda, odbio napad Zapoljinog vojvode Lasla Čakija.
  • Terek ipak povratio Suboticu, pa je Nenad preneo sedište u Segedin.

Maj/Svibanj

 

• 1. 5. - Seleška bitka: Jovan Nenad porazio i Petra Perenjija.
• 6. 5. - Rat Konjačke lige: Pohara Rima - pobunjeni nemački i španski vojnici, kao i razbojnici, opljačkali Rim - ovo se smatra krajem Visoke Renesanse.
• 16. 5. - Grupa posvećena uspomeni na Savonarolu proterala Medicije iz Firence (Alessandro i Ippolito) i obnovila republiku.
• 23. 5. - Slavonski sabor u Križevcima, neki pro-Ferdinandovi plemići prijetili Krsti Frankapanu.

Jun/Lipanj

• 9. 6. - Ivan Zapolja imenovao Radiča Božića za srpskog despota (jer je Berislavić uz Ferdinanda).
• 17. 6. - Pánfilo de Narváez kreće na ekspediciju prema Floridi.
• 17. 6. - Počinje Reformacija u Švedskoj - biće formirana Crkva Švedske.

Jul/Srpanj

• srpanj - Nikola Jurišić uredio Bihaćku kapetaniju.

+ Ivan Karlović ponovo hrvatski ban (do 1531) uz Franju Baćana.

• 25. 7. - Bitka na Sedfalskom polju: Zapoljine erdeljske snage konačno razbile vojsku Jovana Nenada, koji je ubijen dva dana kasnije.
  • Jovanov vojskovođa Radoslav Čelnik odlazi u osmanski Srem.
• 31. 7. - Ferdinand ulazi u Ugarsku, nakon što je plemićima na čelu sa palatinom Stjepanom Batorijem položio zakletvu (rat Zapolji je objavljen polovicom srpnja).

Avgust/Kolovoz

• kolovoz? - Krsto Frankapan ranjen u sukobu sa Ljudevitem Pekrijem.
• 20. 8. - Ferdinand ušao u Budim, Zapolja je u Hatvanu kod Pešte.

+ Skupština u Odenseu, danski kralj Frederik I objavljuje toleranciju luterana, zabranjuje traženje papskog odobrenja za imenovanje crkvenih zvaničnika.

Septembar/Rujan

• rujan - Krsto Frankapan razorio kastele Ljudevita Pekrija, Ferdinandova vojska se okuplja na Dravi ali izbjegava bitku.
• 27. 9. - Bitka kod Tarcala (ili Tokaja) - Ferdinand ubedljivo porazio Zapolju.
  • Većina Srba napušta Zapolju (npr. Pavle Bakić).
• 27. 9. - Krsto I. Frankapan Brinjski smrtno ranjen pri opsadi Varaždinske tvrđave.

Oktobar/Listopad

• 7. 10. - Sabor u Budimu priznao Ferdinanda za ugarskog kralja.

Novembar/Studeni

• 3. 11. - Ferdinand I krunisan za ugarskog kralja u Stolnom Biogradu.
  • kasnije: Stefan Štiljanović dobio od Ferdinanda Miholjac i Glogovnicu u virovitičkoj županiji (pripadalo Petru Mrsinjskom); despot Berislavić dobio Bač, Feleđhaz, Sotin i dr. (bivši posedi Jovana Nenada).
• 25. 11. - Rok za Zapoljine pristalice da se poklone Ferdinandu (Ivan Tahi, zagrebački biskup Šimun od Erdeda u siječnju, Ivan Banić odbija).

Decembar/Prosinac

• decembar - Ferdinandova vojska (Ivan Kacijaner) potiskuje Zapolju iz severne Ugarske.
• 22. 12. - Zapoljin poslanik Hieronymus Jaroslaw Łaski stigao u Carigrad, gde će dogovoriti savez sa sultanom.
• prosinac/siječanj 1528 - Husrev-beg osvaja Jajce i ostatak Jajačke banovine: Vrbaski grad, Banjaluka, Levač, Sokol, Zvečaj, Komotin, Greben - dovršeno tursko osvajanje Bosne.

Tokom/tijekom godine

• Turska osvajanja: Banja Luka, Gračac (župa Hotuča), Lapac sa župom, Karin, Obrovac, Benkovac; spaljen Novi Vinodolski.
• Hrvatski sabor tražio od Ferdinanda da priključi Hrvatsku nasljednim austrijskim pokrajinama (nije se dogodilo).
• Početak teškog perioda za Pulu - kuga i ratovi.
• 1527-34 i 1536-40 - Gazi Mehmed-beg Jahjapašić je novi smederevski (beogradski) paša - nasledio umrlog starijeg brata Bali-bega.
• Poslednji pomen Skender-bega Crnojevića, u Vranjinskoj povelji.
• Pohara sela Orahovac u Boki Kotorskoj.
• 1525-27 - Od boginja umro inkanski car Huayna Capac - carstvo podelio sinovima Huáscaru (jug) i Atahualpi (sever), između kojih ubrzo počinje građanski rat.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1527.

• 14. 4. - Abraham Ortelius, kartograf i geograf († 1598)
• 21. 5. - Filip II, kralj Španije († 1598)
• 13. 7. - John Dee, matematičar, astronom, okultista († ca. 1609)
• 31. 7. - Maksimilijan II, sveti rimski car († 1576)

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1527.

• 21. 6. - Niccolò Machiavelli, političar, istoričar, filozof (* 1469)
• 27. 7. - Jovan Nenad, samoproglašeni car (* ca. 1492)
• 27. 9. - Krsto I. Frankapan Brinjski, hrvatski ban (* 1482)
• Ludovik Crijević Tuberon, latinista (* 1459)
• Šiško Menčetić, pjesnik (* 1457)
• Gazi Bali-beg Jahjapašić, smederevski sandžak