Seksagenarni Ciklus

Kao sredstvo za beleženje dana se javlja već u prvim kineskim pisanim tekstovima, na proročišnim kostima iz Dinastije Shang (pozni drugi milenijum pne.). Beleženje godina ovim ciklusom počinje oko polovine 3. veka pne.. Ciklus i njegove varijacije su bili važan deo historijskih kalendarskih sistema u azijskim zemljama pod uticajem Kine, naročito Japanu, Koreji i Vijetnamu, pa i Iranu. Ovaj tradicionalni metod označavanja dana i godina više nema neku značajniju ulogu u modernom kineskom računanju vremena ili zvaničnom kalendaru, ali se koristi u kineskoj astrologiji.

Svaka oznaka šezdesetogodišnjeg ciklusa se sastoji od dva kineska znaka, gde prvi predstavlja oznaku iz ciklusa deset Nebeskih stabala, ili debala (天干; tiāngān) a drugi iz ciklusa dvanaest Zemaljskih grana (地支; dìzhī). Tako prva oznaka (jia-zi 甲子) kombinuje prvo nebesko stablo (jia 甲) sa prvom zemaljskom granom (zi 子). Druga oznaka (yi-chou 乙丑) kombinuje drugo stablo sa drugom granom itd., čime se stvara ukupno 60 različitih oznaka koje se ponavljaju (60 je najmanji zajednički sadržalac za 10 i 12).

Dani

Šezdesetični ciklus je posvedočen kao način beleženja dana od najstarijih zapisa u Kini, Zapisa na oklopima kornjača, počevši od 13. veka pne. Skoro svaki takav zapis uključuje i datum u ovom formatu. Upotreba ciklusa dana se nastavila i tokom Dinastije Zhou i ostala je uobičajena i u periodu Dinastije Han.

Skoro svi datumi u Analima Proljeća i Jeseni, hronološkom popisu događaja od 722 do 481. pne., koriste ovaj sistem za beleženje datuma, u kombinaciji sa vladarskim godinama i mesecima (lunacijama). Pomračenja zabeležena u Analima svedoče o neprekinutom kontinuitetu u seksagenarnom broju dana od tog perioda nadalje. Verovatno da taj kontinuitet seže do prve pojave ciklusa u periodu Shang.

Godine

Upotreba seksagenarnog ciklusa za beleženje godina je mnogo skorija. Najstariji dokument s takvom upotrebom je jedan dijagram među rukopisima na svili iz jedne grobnice na lokalitetu Mawangdui, zapečaćene 168. pne.. Beleška koja označava prvu godinu vladavine Qin Shi Huanga (246. pne.) primenjena je na dijagram uz poziciju termina iz seksagenarnog ciklusa (52. od 60, yi-mao 乙卯) koji odgovara toj godini. Upotreba ciklusa za beleženje godina u administrativne svrhe je postala uobičajena tokom Zapadne Dinastije Han (202 pne. - 8. n.e.). Redosled godina je neprekinut od tada: tekući ciklus je započet 1984 (tj. bila je to godina jia-zi 甲子). Obratite pažnju da godine 60-ciklusa počinju kineskom novom godinom (negde u periodu 21. januar - 20. februar), a ne 1. januara.

*Imena nekih životinja se mogu prevesti na više načina (miš može biti pacov/štakor odn. uopštenije glodar/glodavac). Vijetnamci imaju Mačku umesto Zeca.

Pošto se godine ciklusa ponavljaju svakih 60 godina, potrebna je još neka informacija, pa su se često koristile sa imenom kineske ere ((年号 - niánhào). Treba imati u vidu da se godina ciklusa menja sa lunarnom godinom, tj. krajem januara - početkom februara, tako da početak gregorijanske godine pripada prethodnoj godini ciklusa.

• Godine naše ere: od broja godine oduzeti tri, ostatak pri deljenju sa 60 daje redni broj godine u ciklusu; ako je ostatak 0, to je 60. godina ciklusa.

(2012 - 3) / 60 = 33 i ostatak 29 (godina Yang Voda Zmaj)

• Godine pre naše ere: broju godine dodati dva, podeliti sa 60 i ostatak oduzeti od 60.

(246 + 2) / 60 = 4 i ostatak 8, 60 - 8 = 52 (godina Yin Drvo Zec)

• Kineski kalendar
• Tai Sui