जयतीर्थः (१३६५-१३८८)भरतवर्षस्य कर्णाटाकराज्यस्य गुल्बर्गामण्डलस्य वृष्टिखेट(ಮಳಖೇಡ)ग्रामे जन्म प्राप्तवान् । अस्य पिता रघुनाथः माता साकुभायि। अस्य पूर्वाश्रमस्य नाम धोंडोपन्त देशपाण्डे इति । अयम् अक्षोभ्यतीर्थात् संन्यासदीक्षां प्राप्तवान् । स्वयं विद्वान् एषः मध्वाचार्यस्य सर्वेषां ग्रन्थानां टीकां विरचय्य 'टीकाचार्यः' इत्येव प्रसिद्धः।
रघुनाथनामकस्य कस्यचित् धनिकब्राह्मणस्य पुत्रः धोण्डोपन्तः बाल्ये एव नानाविद्यासु चतुरः आसीत् । अष्टमवर्षे उपनयनादिसंस्कारेण गुरुकुले प्रथमं नानाशस्त्रास्त्र नैपुण्यम् अवाप तदनन्तरं यौवने प्राप्ते सति कन्याद्वयेन विवाहभाग्यमपि अवाप । एवं पञ्चविंशतितमे वर्षे एकदा अश्वारोहेण विहाराथे । वने गते सति मार्गमध्ये सूर्यातापेन अतितृष्णः सन् समीपस्य "भीमरथी" नदीं गत्वा तत्र अश्ववाही एषः मुखेनैव जलं पिबति । तं दृष्ट्वा तटे स्थिताः- श्रीमध्वाचार्याणां साक्षात् शिष्याः श्रीमदक्षोभतीर्थाः तं प्रति "भोः किं पशु पूर्वदेहे" इत्युक्तवन्तः । तदा तत्क्षणे एव धोण्डोपन्त पूर्वजन्मनि वृषभरूपेण- श्री मध्वाचार्याणां समीपं श्रुतान् समस्तान् पाठान् एवं पूर्वजन्मवृतान्तं समस्तम् अस्मरत् । तदैव सर्वं परित्यज्य श्रीमदक्षोभ्यतीर्थे श्रीपादानां समीपं गत्वा तुरीयाश्रमं यत्याश्रमं दातुं प्रार्थितः तथैव यत्याश्रमं स्वीकृतः ।( तदनन्तरं तत्रैव अक्षोभ्यतीर्थानां सविधे पुनः नानाशास्त्रेषु नैपुण्यं सम्पाद्य विशेषतः - मध्वशास्त्रस्थं नैपुण्यं प्राप्तवन्तः ।
एवम् अक्षोभ्यतीर्थात् संन्यासदीक्षां स्वीकृत्य जयतीर्थः इति नाम प्राप्नोति । तदनन्तरं दुर्गायाः अनुग्रहेण लेखनादीन् स्वीकृत्य मध्वाचार्यस्य ग्रन्थानां टीकां विरचयति । तत एव ते टीकाचार्यः इति प्रसिद्धः । टीकाचार्यस्य टीकां विना मध्वाचार्यस्य ग्रन्थान् अध्येतुं न शक्यते एव इति इदानीन्तनविद्यार्थिनाम् आशयः । एवं रीत्या एषः २२वर्षं मध्वपीठे व्यराजत ।
कालः -आषाडमासः, शुद्धपञ्चमी
स्थलविषये । गुल्बर्गामण्डलस्य वृष्टिखेट(ಮಳಖೇಡ) ग्रामे ।
स्वतन्त्रग्रन्थाः प्रमाणपद्धतिः, वादावली, पद्यमाला,
टीकाग्रन्थाः तत्वसंख्यानटीका, तत्वविवेकटीका, तत्वोद्योतटीका, विष्णुतत्वनिर्णयटीका, मायावादखंडनटीका, प्रपंचमिथ्यात्वानुमानखंडनटीका, उपाधिखंडनटीका, प्रमाणलक्षणटीका, कथालक्षणटीका, कर्मनिर्णयटीका, तत्वप्रकाशिका, न्यायसुधा, न्यायविवरणटीका, षट्प्रश्नोपनिषद्भाष्यटीका, ईषोपनिषद्भाष्यटीका, ऋग्भाष्यटीका, गीताभाष्यप्रमेयदीपिका, गीतातात्पर्यन्यायदीपिका,
This article uses material from the Wikipedia संस्कृतम् article जयतीर्थः, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). भिन्नोल्लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 4.0 इत्यत्र उल्लेखो भवति । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki संस्कृतम् (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.