Zofia Rysiówna (ur.
17 maja 1920 w Rozwadowie, zm. 17 listopada 2003 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
Data i miejsce urodzenia | 17 maja 1920 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 17 listopada 2003 |
Zawód | |
Współmałżonek | |
Lata aktywności | |
Odznaczenia | |
|
Urodziła się jako najmłodsza z siedmiorga rodzeństwa. Gdy miała trzy miesiące zmarł jej ojciec. Dzieciństwo i młodość spędziła w Nowym Sączu. Od 1938 studiowała w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (PIST) w Warszawie.
W czasie II wojny światowej kluczowa uczestniczka uwolnienia 28 lipca 1940 Jana Karskiego ze szpitala w Nowym Sączu z rąk Gestapo, w związku z czym została aresztowana wiosną 1941, trafiła na Pawiak, a następnie osadzona w niemieckim obozie koncentracyjnym w Ravensbrück (nr obozowy 7286), gdzie doczekała końca wojny.
W 1945 złożyła aktorski egzamin eksternistyczny przed Komisją ZASP-u w Krakowie. 30 października 1945 zadebiutowała na deskach Teatru Miejskiego im. Juliusza Słowackiego w Krakowie rolą kobiety w spektaklu Przejrzały oczy nasze Wandy Karczewskiej w reż. Józefa Karbowskiego, a 22 grudnia zagrała tytułową rolę w Balladynie Juliusza Słowackiego. W latach 1945–1955 występowała na scenach Krakowa: Teatru Miejskiego im. Juliusza Słowackiego (1945–1946) i Teatrów Dramatycznych (1946–1950) oraz Poznania – Teatrów Dramatycznych (1950–1955). Od 1955 była aktorką scen warszawskich: Teatru Polskiego (1955–1958), Teatru Powszechnego (1958–1963), Teatru Dramatycznego (1963–1965, 1968–1977 i 1979–1992), Teatru Klasycznego (1965–1968) oraz Teatru Nowego (1977–1979).
Wystąpiła również w blisko 70 spektaklach Teatru Telewizji, m.in. w: Muchach Jeana-Paula Sartre’a (1956), Dziadach Adama Mickiewicza (1959), Balladach Federico Garcii Lorki (1960), Niemcach Leona Kruczkowskiego (1961) – wszystkie w reż. Adama Hanuszkiewicza oraz w Idach marcowych Thorntona Wildera w reż. Jerzego Gruzy (1962), Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reż. Adama Hanuszkiewicza (1963), Chłopcach Stanisława Grochowiaka w reż. Tadeusza Jaworskiego (1966), Kollokacji Józefa Korzeniowskiego w reż. Maryny Broniewskiej (1969), Domu kobiet Zofii Nałkowskiej w reż. Jana Kulczyńskiego (1974), Jegorze Bułyczowie i innych Maksima Gorkiego w reż. Zygmunta Hübnera (1975), Uczniu diabła George’a Bernarda Shawa w reż. Marka Tadeusza Nowakowskiego (1978), Warszawiance Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Łapickiego (1978), a także w przedstawieniach: Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego w reż. Mariusza Dmochowskiego jako królowa Bona (1980), Wujaszek Wania Antona Czechowa w reż. Aleksandra Bardiniego jako matka Wani (1980), Egipska pszenica Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w reż. Olgi Lipińskiej jako Róża Krzeptowska, matka Wiktora (1994), Portret wenecki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w reż. Agnieszki Lipiec-Wróblewskiej jako Giovanna (1998) i Tartuffe, czyli obłudnik Moliera w reż. Andrzeja Seweryna jako pani Pernelle (2002).
Zmarła 17 listopada 2003 w Warszawie. Pochowana została w grobie rodzinnym Rysiów na cmentarzu komunalnym w Nowym Sączu (kwatera 9-B-5).
Jej rodzeństwem byli: bracia Zbigniew (1914–1990), żołnierz, adwokat, Władysław (obrońca Lwowa z 1918, uczestnik wojny obronnej 1939), Bronisław (polonista, nauczyciel, harcerz, zm. 1941 w Mauthausen), siostry Wanda (żona Stanisława Skrzeszewskiego i Olgierda Straszyńskiego), Stanisława (zm. 1957), Maria (zm. 2011).
Od 1948 była drugą żoną Adama Hanuszkiewicza, z którym miała syna Piotra, reżysera filmowego, oraz córkę Katarzynę. Po rozwodzie z Hanuszkiewiczem związała się z operatorem filmowym Sergiuszem Sprudinem.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Zofia Rysiówna, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.