1894–1895 Wojna Chińsko-Japońska: Wojna między Cesarstwem Chin a Cesarstwem Wielkiej Japonii

甲午戰爭 (jiǎwǔ zhànzhēng)), a w Japonii wojną Japonia–Qing (日清戦争; nisshin-sensō) – wojna podjęta przez Japonię w celu uzyskania koncesji terytorialnych i gospodarczych od Chin.

Wojna chińsko-japońska
(1894–1895)

Mapa bitew podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej
Czas	1 sierpnia 1894 – 17 kwietnia 1895
Miejsce	Korea, Mandżuria, Tajwan i Morze Żółte
Przyczyna	japońskie roszczenia terytorialne
Wynik	zwycięstwo Japończyków
Strony konfliktu
Cesarstwo chińskie Japonia
Dowódcy
Li Hongzhang Ding Ruchang † Deng Shichang † Hirobumi Itō Aritomo Yamagata Sukeyuki Itō
Siły
630 000 ludzi 240 000 ludzi
Straty
35 000 zabitych lub rannych 823 zabitych, 3973 rannych
brak współrzędnych
Multimedia w Wiki Commons

W drugiej połowie XIX wieku, po otwarciu się Japonii na świat i modernizacji na wzór zachodni, co nastąpiło w wyniku obalenia siogunatu i restauracji Meiji, kraj ten przystąpił do realizowania agresywnej polityki zewnętrznej, polegającej na budowaniu imperium w swoim otoczeniu. Jednym z pierwszych etapów była agresja wobec Chin, a jednym z pierwszych kroków na tej drodze była ekspedycja mająca na celu podporządkowanie Półwyspu Koreańskiego. Pierwszym starciem była potyczka morska pomiędzy flotą japońską a chińskimi transportowcami wiozącymi ludzi i sprzęt do wsparcia oporu króla Korei. Po zakończonej klęską próbie obrony Pjongjangu, armia dynastii Qing musiała wycofać się z półwyspu, a wojna przeniosła się do samych Chin.

W listopadzie 1894 roku Japończycy zajęli miasta Dalian i Lüshunkou, leżące na półwyspie Liaodong. W ciągu kilku dni dokonali masakry ponad 18 tys. mieszkańców Lüshun. Rząd Qing nie miał innego wyjścia, jak prosić o pokój.

Wojna zakończyła się podpisaniem w Shimonoseki w kwietniu 1895 roku traktatu pokojowego. Chiny zobowiązały się do zapłaty 200 mln taeli srebra (co odpowiada 7640 tonom czystego srebra) tytułem odszkodowań wojennych oraz oddania Japonii: półwyspu Liaodong, Tajwanu i Peskadorów (Wyspy Rybackie).

Wkrótce potem pod wpływem nacisków Imperium Rosyjskiego, Japończycy musieli zwrócić Liaodong Chinom za rekompensatę 30 mln taeli srebra.

W Chinach wojna jiawu jest uważana za najgorsze z poniżeń w tzw. stuleciu upokorzeń. W oczach Chińczyków klęska z ręki Japończyków przewyższa bowiem porażki, jakie poniosły Chiny w czasie wojen opiumowych z ręki zachodnich mocarstw. Dzieje się tak dlatego, że Chiny zwykły uważać Japonię za swego „ucznia” czy też „młodszego brata”, który zawdzięcza im cywilizację.

• bitwa u ujścia Jalu
• wojna chińsko-japońska (1937–1945)

Zobacz w Wikiźródłach tekst polskiego tłumaczenia Traktatu z Shimonoseki

• EwaE. Pałasz-Rutkowska EwaE., KatarzynaK. Starecka KatarzynaK., Japonia, Warszawa: „Trio”, 2004, s. 61-63, ISBN 83-88542-84-2, OCLC 749335839 .
• Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii, Wrocław 1984, s. 371-374, ISBN 83-04-01486-6.