Wędrówka kontynentów, epejroforeza (od stgr. ἤπειρος ēpeiros – ‘ląd, kontynent’ oraz φόρησις phórēsis – ‘noszenie’) – ruch kontynentów powodujący zmianę ich położenia względem siebie oraz względem biegunów geograficznych i magnetycznych.
| Ten artykuł od 2021-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
W XIX wieku dokładniejsze mapy pozwoliły zwrócić uwagę, że kontynenty zdają się pasować do siebie jak elementy układanki. Na odpowiadających sobie wybrzeżach natrafiano na takie same formacje skalne i skamieniałości, np. na Antarktydzie i w Indiach.
Skłoniło to do spekulacji na temat ewolucji litosfery ziemskiej. W 1912 roku Alfred Wegener wysunął teorię wędrówki kontynentów. Nie zyskała ona jednak wielu zwolenników, być może dlatego, że nie wyjaśniała, w jaki sposób kontynenty mogą się przemieszczać. W latach 30. XX wieku hipoteza Wegenera została zarzucona, a na początku lat 60. wykrystalizowała się teoria tektoniki płyt, w znacznym stopniu oparta na wywodach Wegenera, ale wyjaśniająca mechanizm wędrówki kontynentów.
Według teorii tektoniki płyt wędrówka (dryf) kontynentów trwa od co najmniej 2,5 mld lat. Mogą o tym świadczyć najstarsze pofałdowane skały w Kanadzie, oceniane na co najmniej 2 mld lat.
Na podstawie teorii tektoniki płyt można w znacznym stopniu odtworzyć zasadnicze etapy wędrówki kontynentów w ostatnich 1100 mln lat:
W liczącej 4,5 mld lat historii Ziemi miały miejsce jeszcze inne znaczące wydarzenia tektoniczne. Kontynenty kilkakrotnie łączyły się w większe masy lądowe, jeszcze przed uformowaniem Rodinii – m.in. 3,3 mld lat temu powstał superkontynent Walbara, a 2,7 mld lat temu ponowne zderzenie kontynentów utworzyło superkontynent Kenorland.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wędrówka kontynentów, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.