Tautologia (wywodzi się od greckich słów ταὐτός tautós „ten sam” i λόγος lógos „mowa”) – wyrażenie, które jest zawsze prawdziwe.
W logicznym znaczeniu zostało użyte po raz pierwszy przez Ludwika Wittgensteina (Tractatus logico-philosophicus 1922).
Tak rozumianymi tautologiami są wszystkie prawa klasycznego rachunku zdań i rachunku kwantyfikatorów. Rozumie się przez nie:
Tautologie logiczne są to zdania a priori analityczne – niezależne od doświadczenia (konieczne i powszechne). Tautologie potoczne – wypowiadające to tylko, co zawarte jest w podmiocie gramatycznym zdania, objaśniają (przekładają) tylko wiedzę już w nim zawartą – orzecznik jest przekładem podmiotu – np. „Trójkąt ma trzy kąty”, „Trójkąt jest figurą geometryczną” (bo definicja – np. „Trójkąt to figura geometryczna płaska, o trzech kątach”). Ich przeciwieństwem są zdania a posteriori syntetyczne – uzyskane na podstawie doświadczenia, wypowiadające w orzeczniku coś, co nie jest zawarte w podmiocie zdania, rozszerzają wiedzę – orzecznik nie jest przekładem podmiotu – np. „Ziemia nie jest płaska”.
Przykłady tautologii:
This article uses material from the Wikipedia Polski article Tautologia (logika), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.