Sękowa – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa, nad rzeką Sękówką, dopływem Ropy.
Miejscowość jest siedzibą tejże gminy i parafii św. Józefa Oblubieńca NMP, należącej do dekanatu Gorlice, diecezji rzeszowskiej.
wieś | |
Kościół filialny św. Filipa i św. Jakuba (XVI w.) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Strefa numeracyjna | 18 |
Kod pocztowy | 38-307 |
Tablice rejestracyjne | KGR |
SIMC | 0465029 |
Położenie na mapie gminy Sękowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |
49°37′22″N 21°11′52″E/49,622778 21,197778 |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0465035 | Ćwiercie | część wsi |
0465041 | Górki | część wsi |
0465058 | Kawiory | część wsi |
0465064 | Koźlenice | część wsi |
0465070 | Męcianki | część wsi |
0465087 | Podole | część wsi |
0465093 | Postronie | część wsi |
0465101 | Puste Pole | część wsi |
0465118 | Za Kościołem | część wsi |
Aktem wydanym 22 lutego 1363 Kazimierz Wielki zezwolił Niemcowi imieniem Nikiel założyć wieś na surowym korzeniu w tzw. Sękowym Lesie. Jednocześnie uposażył parafię katolicką jednym łanem ziemi.
Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.
Wieś była jednym z najstarszych ośrodków wydobycia ropy naftowej. W 1790 na pograniczu Sękowej i Siar istniały studnie ropne, dzierżawione i eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego. W 1854 udział w kopalniach miał Ignacy Łukasiewicz. W 1873 miejscowe wyroby ropopochodne prezentowane były na Wystawie Powszechnej w Wiedniu. W 1875 eksploatację prowadziło tu już 9 firm zatrudniających łącznie 250 pracowników, roczne wydobycie wynosiło jedynie ok. 350 ton. Kopalnie te z różną wydajnością działały do II wojny światowej.
W XIX w. wieś znana też była jako ośrodek tkactwa. W 1889 liczyła 165 gospodarstw i 1051 mieszkańców.
W 1874 została założona przez ks. Pawła Kretowicza, tutejszego rodaka a proboszcza w Bączalu Dolnym koło Jasła – pierwsza szkoła powszechna, której kierownikiem i jednocześnie nauczycielem został mianowany Stanisław Dobrowolski.
Wieś znacznie ucierpiała w czasie I wojny światowej. Od stycznia do początku maja 1915 znajdowała się na linii frontu (jako tzw. ziemia niczyja). Rosjanie zajmowali wzgórza po wschodniej stronie doliny Sękówki: Zagórz (507 m) i Wierszek (582 m). Oddziały austro-niemieckie miały pozycje na stokach pasma Oboczy (627 m). Rano 2 maja 1915 – pierwszego dnia „bitwy gorlickiej” – oddziały 11 Bawarskiej Dywizji Piechoty zaatakowały Rosjan (3 Armia gen. Radko Dimitriewa). Zaciekłe walki, w wyniku których Niemcy zajęli pierwszą linię Rosjan, trwały do wieczora, przy ogromnych stratach obu stron. Pozostały po nich w Sękowej 2 cmentarze wojenne (w całej dolinie Sękówki – 7 cmentarzy).
Do II wojny światowej Sękowa była najdalej na południe wysuniętą wsią polską w dorzeczu Sękówki.
Sękowa została w 2003 wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, jako Drewniane kościoły południowej Małopolski – Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa. Podstawą wpisu były kryteria III (nieść unikalne lub co najmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacji wciąż żywej bądź już nieistniejącej) i IV (być wybitnym przykładem typu budowli, zespołu architektonicznego, zespołu obiektów techniki lub krajobrazu, który ilustruje znaczący(e) etap(y) w historii ludzkości). Miejscowość zrzeszona jest w Lidze Polskich Miast i Miejsc UNESCO.
Od 2010 roku pod koniec kwietnia w Sękowej odbywa się rekonstrukcja bitwy pod Gorlicami. W 2015 roku w setną rocznicę Bitwy pod Gorlicami w inscenizacji uczestniczyło 500 rekonstruktorów z Polski, Rosji, Austrii, Niemiec, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi i Litwy.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.
Od 15 października 2005 działa Stowarzyszenie Gminne Koło Gospodyń Wiejskich w Sękowej. W pierwszym zebraniu założycielskim uczestniczyło 40 pań z Sękowej, Ropicy Górnej i Siar. Stowarzyszenie gościło na wielu imprezach, największą z nich była AGROpromocja w Nawojowej w 2006. Sękowskie Panie nawiązały kontakty z KGW z całego województwa. KGW jest honorowane wyjazdami np. do Brukseli (wyjazd studyjny). Stowarzyszenie promuje lokalne tradycje Pogórzan, jak i Łemków. Przewodniczącą i główną założycielką tej organizacji jest Grażyna Janik.
9 listopada 1998, w 40 rocznicę działalności Szkolnego Klubu Sportowego z inicjatywy nauczyciela i trenera lekkiej atletyki Aleksandra Gucwy, przy Szkole Podstawowej w Sękowej założono UKS „MARATON”, który został wpisany do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków Wydziału Turystyki i Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Nowym Sączu w dniu 07.12.1998 pod numerem 422 i jest pierwszym UKS utworzonym na terenie gminy Sękowa. UKS bierze udział w realizacji ogólnokrajowego programu „Sport Wszystkich Dzieci”. Przedstawiciel UKS Wojciech Stankowski zdobył medale w sprincie na Mistrzostwach Polskich Młodzików. W nowej sali gimnastycznej odbywają się powiatowe i międzynarodowe zawody w halowym konkursie skoku wzwyż. Na pierwszym zebraniu założycielskim wybrano zarząd i komisje rewizyjną, prezesem klubu został wybrany nauczyciel wychowania fizycznego Aleksander Gucwa a jego zastępcą Władysław Tokarz – dyrektor Szkoły Podstawowej w Sękowej.
Przez wieś biegnie Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy. Szlak jest jedną z głównych atrakcji turystycznych regionu, a jego celem jest ukazanie reliktów przemysłu naftowego.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Sękowa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.