Pinakiel
Pinakiel (inaczej fiala, sterczyna) – pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej kamiennej wieżyczki, zakończonej od góry iglicą, której krawędzie udekorowane są żabkami i która zwieńczona jest kwiatonem.
W postaci bardziej ozdobnej miał kształt ażurowej kapliczki z maswerkami. Jest charakterystyczny dla architektury gotyckiej i neogotyckiej.
.png)
Pinakiel obok swojej dekoracyjnej roli pełnił też funkcję dociążającą przyporę. Dodatkowe obciążenie pinaklem kierowało wektor ukośnej siły rozporu sklepienia (przenoszonej przez łęk oporowy na przyporę) bardziej w dół. Chroniło to ścianę budynku przed skrzywieniem przez siłę rozporu sklepienia i dzięki temu pozwalało na zachowanie stateczności konstrukcji.
Pinakiel może stanowić zwieńczenie skarpy, naroża wieży, wimpergi, szczytu itp. Wykorzystywany jest również – jako element zdobniczy – w rzemiośle artystycznym (rzeźbiarstwie, snycerstwie i złotnictwie). Wykonywany jest wówczas – poza kamieniem – ze sztukaterii, drewna, metali. Jest częstym elementem zwieńczeń gotyckich nagrobków baldachimowych, gotyckich ołtarzy skrzyniowych i in.
-
Pinakle na katedrze św. Barbary w Kutnej Horze -
-
Pinakle na katedrze w Mediolanie
Przypisy
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 119. ISBN 83-85001-89-1.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Pinakiel, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.