Paweł Kowal: Polski historyk i polityk

22 lipca 1975 w Rzeszowie) – polski polityk, politolog, historyk i publicysta, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor ISP PAN.

Paweł Kowal

Paweł Kowal (2022)
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1975 Rzeszów
Prezes partii Polska Jest Najważniejsza
Okres	od 4 czerwca 2011 do 14 lutego 2014
Przynależność polityczna	Polska Jest Najważniejsza
Poprzednik	Joanna Kluzik-Rostkowska
Sekretarz stanu w MSZ
Okres	od 20 lipca 2006 do 16 listopada 2007
Przynależność polityczna	Prawo i Sprawiedliwość
Odznaczenia
Multimedia w Wiki Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews

Poseł na Sejm V, VI, IX i X kadencji, w latach 2006–2007 sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, deputowany do Parlamentu Europejskiego VII kadencji, w latach 2011–2014 prezes partii Polska Jest Najważniejsza, w latach 2013–2017 przewodniczący rady krajowej Polski Razem.

Wykształcenie i działalność zawodowa

Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie. W 1999 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1996–1998 studiował w Collegium Invisibile w Warszawie pod kierunkiem Krystyny Kersten. Odbył podróże badawcze do Jakucji, Buriacji i Chakasji. W 1999 został asystentem w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. W styczniu 2011 w tej jednostce obronił napisaną pod kierunkiem Jana Kofmana pracę doktorską zatytułowaną Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989. Próba reformy w systemie władzy, następnie objął stanowisko adiunkta w ISP PAN. Zatrudniony również w Kolegium Europejskim w Natolinie. Habilitował się 22 lutego 2019 w ISP PAN w zakresie nauk społecznych, przedstawiwszy rozprawę pt. Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej. W tym samym roku objął stanowisko profesora Instytutu Studiów Politycznych PAN. Został również wykładowcą w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, objął tam też funkcję kierownika Podyplomowych Studiów Wschodnich.

W pracy naukowej zajął się w szczególności kwestiami polityki wschodniej Polski i UE oraz historii współczesnej.

Od 1998 do 2000 pracował w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, m.in. kierował wydziałem w Departamencie Spraw Zagranicznych. W latach 2000–2001 pełnił obowiązki dyrektora Departamentu Współpracy z Zagranicą i Integracji Europejskiej w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2001 do 2003 pracował jako ekspert ds. polityki wschodniej w Centrum Stosunków Międzynarodowych. W latach 2003–2005 był dyrektorem Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki. Od 2003 pracował jako ekspert w Muzeum Powstania Warszawskiego, był współautorem koncepcji muzeum. W 2005 kierował Biurem Prasowym Prezydenta Warszawy. Jest autorem artykułów publicystycznych na tematy polityki międzynarodowej. Został redaktorem naczelnym kwartalnika „Sprawy Międzynarodowe”.

Działalność polityczna

Związał się z Prawem i Sprawiedliwością. W latach 2002–2005 przewodniczył radzie dzielnicy Warszawa-Ochota. W wyborach parlamentarnych w 2005 został wybrany na posła w okręgu chrzanowskim. W Sejmie do 2006 był przewodniczącym Komisji Kultury i Środków Przekazu i wiceprzewodniczącym Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Od 20 lipca 2006 do 22 listopada 2007 pełnił funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 26 184 głosy. W Sejmie objął stanowisko wiceprzewodniczącego klubu parlamentarnego PiS, a także wiceprzewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 został wybrany na eurodeputowanego w okręgu wyborczym Kraków, otrzymując 18 614 głosów. W PE przystąpił do grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy, objął funkcję przewodniczącego delegacji do komisji współpracy parlamentarnej UE-Ukraina.

22 listopada 2010 wystąpił z Prawa i Sprawiedliwości w związku z zaangażowaniem się w działalność ugrupowania Polska Jest Najważniejsza. 4 czerwca 2011 został wybrany na stanowisko prezesa partii o tej nazwie (wstąpił do niej dzień wcześniej). 7 września 2011 został powołany w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego, odwołany został z niej 27 grudnia tego samego roku.

7 grudnia 2013 kierowana przez niego partia została rozwiązana, współtworząc powołaną na bazie ruchu społecznego „Godzina dla Polski” nową partię Polska Razem, w której Paweł Kowal objął funkcję przewodniczącego rady krajowej. W 2014 z jej listy bezskutecznie ubiegał się o europarlamentarną reelekcję. We wrześniu 2015, po niewpisaniu go wbrew ustaleniom na listę kandydatów PiS do Senatu, wycofał się z działalności politycznej (formalnie pozostał na czele rady krajowej Polski Razem do momentu przekształcenia partii w listopadzie 2017).

W lipcu 2019 ogłosił swój start w wyborach do Sejmu z listy Koalicji Obywatelskiej z pierwszego miejsca w okręgu krakowskim. W wyborach z października tegoż roku uzyskał mandat poselski, otrzymując 76 720 głosów. W Sejmie IX kadencji został wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.

W wyborach w 2023 utrzymał mandat poselski na kolejną kadencję, kandydując jako lider listy KO w okręgu rzeszowskim i otrzymując 63 534 głosy. W X kadencji Sejmu objął funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych.

Działalność społeczna

Działał w Radzie Młodzieży Rzeszowa, m.in. jako jej przewodniczący. W latach 1996–1998 pełnił funkcję prezesa Klubu Jagiellońskiego, działał także w Centrum im. Mirosława Dzielskiego w Krakowie. W latach 1997–2005 był współpracownikiem Ośrodka Myśli Politycznej, gdzie kierował m.in. programem Państwo Polskie wobec Polaków na Wschodzie. Członek Stowarzyszenia Wspólnota Polska i od 2005 jako członek nadzwyczajny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Współpracownik Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, w 2007 został członkiem rady kolegium. Zasiadał też w radzie programowej Instytutu Spraw Publicznych. W 2008 został honorowym członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Choczni. W 2011 założył Fundację Energia dla Europy. W 2014 został przewodniczącym rady programowej przedstawicielstwa Polskiej Akademii Nauk w Kijowie. Od 2016 związany z think tankiem Medyczna Racja Stanu, którego był współzałożycielem, w 2021 wszedł w skład rady Fundacji Kaukaskiej.

Jest żonaty, ma czworo dzieci.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2014
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – 2008, Portugalia
• Order „Za Zasługi” III stopnia – 2007, Ukraina
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2005
• Srebrny Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” – 2005
• Nagroda im. Profesora Tomasza Strzembosza za książkę Koniec systemu władzy – 2013
• Wyróżnienie tygodnika „Polityka” w rankingu na najlepszych polskich europosłów – 2013
• Nagroda „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia (2014)
• Nagroda Pojednania Polsko-Ukraińskiego – 2015
• Nagroda „Przeglądu Wschodniego” za książkę Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej – 2019
• Nagroda Klio III stopnia za książkę Trauma i sława w kategorii autorskiej

 

• Państwo polskie wobec Polaków na Wschodzie (współautor), Kraków 2000
• Włodzimierz Bączkowski. O wschodnich problemach Polski. Wybór pism (współautor), Kraków 2000
• Nie jesteśmy ukrainofilami (współautor), Wrocław 2002
• „Wymiar wschodni” UE – szansa czy idée fixe polskiej polityki? (redaktor, współautor), Warszawa 2002
• Krajobrazy z Mistralami w tle, Kraków 2011
• Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989, Warszawa 2012
• Między Majdanem a Smoleńskiem. Rozmawiają Piotr Legutko i Dobrosław Rodziewicz, Kraków 2012
• Jaruzelski. Życie paradoksalne (współautor), Kraków 2015
• Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Warszawa-Wojnowice 2018
• Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych (współredaktor, współautor), Warszawa-Kraków 2019
• Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie (współautor z Agnieszką Orzelską-Stączek), Warszawa 2019
• Three Revolutions: Mobilization and Change in Contemporary Ukraine I. Theoretical Aspects and Analyses on Religion, Memory, and Identity (współautor, współredaktor z Georges’em Minkiem i Iwoną Reichardt), Stuttgart 2019
• Three Revolutions: Mobilization and Change in Contemporary Ukraine II. An Oral History of the Revolution on Granite, Orange Revolution, and Revolution of Dignity (współautor, współredaktor z Georges’em Minkiem, Iwoną Reichardt i Adamem Reichardtem), Stuttgart 2019
• Spokojnie już nie będzie. Koniec naszej belle epoque (współautor z Agnieszką Lichnerowicz), Warszawa 2023
• Abakanowicz. Trauma i sława, Warszawa 2023

• Paweł Kowal [online], europarl.europa.eu [dostęp 2021-08-05] .
• Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. V kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2006 .brak strony (książka)
• Posłowie IX kadencji: Paweł Kowal [online], sejm.gov.pl [dostęp 2021-08-05] .

• Paweł Kowal [online], pawelkowal.pl [dostęp 2021-08-05] .strona główna serwisu