Kości Palców: Kości tworzące palce stóp i palce rąk

Ich liczba jest zmienna gatunkowo, określana za pomocą formuły palcowej, podającej liczby członów w kolejnych palcach. Formuła palcowa u ssaków wynosi 2-3-3-3-3, u pozostałych owodniowców 2-3-4-5-4, u płazów ogoniastych 2-2-3-2-0 w kończynie przedniej (czteropalczastej) i 2-2-3-3-2 w kończynie tylnej, u płazów bezogonowych 2-2-3-3-0 w czteropalczastej kończynie przedniej i 2-2-3-4-3 w kończynie tylnej. W wyniku zmian przystosowawczych w budowie kończyn, u wielu niższych taksonów liczba członów palców jest jednak odmienna od podstawowej formuły palcowej, często mniejsza w wyniku redukcji palców, albo pozornie większa, gdy zwapniałe chrząstki stawowe imitują dodatkowe człony.

W trójczłonowych palcach ssaków wyróżnia się, kolejno od położonego najbliżej śródręcza lub stępu:

• człon palcowy bliższy, paliczek bliższy (phalanx proximalis), u kopytnych kość pęcinowa (os compedale),
• człon palcowy środkowy, paliczek środkowy (phalanx media), u kopytnych kość koronowa (os coronale),
• człon palcowy dalszy, paliczek dalszy (phalanx distalis), u drapieżnych kość pazurowa (os unguiculare), u kopytnych kość kopytowa lub kość racicowa (os ungulare).

U człowieka formuła palcowa wynosi 2-3-3-3-3 zarówno w kończynie górnej, jak i kończynie dolnej, co oznacza, że w budowie palucha i kciuka występują po dwa paliczki, a pozostałe palce mają ich trzy, przy czym w V palcu stopy paliczek środkowy i dalszy często się zrastają, tworząc formułę 2-3-3-3-2.

W budowie paliczka wyróżnia się koniec bliższy, inaczej podstawę (basis), trzon i koniec dalszy, inaczej głowę (caput). Paliczek dalszy (dystalny) na swym końcu dalszym ma guzowatość paliczka dalszego (tuberositas phalangis distalis), będącą podłożem dla opuszki palców.

• AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, ISBN 978-83-200-4323-5 .

Zobacz hasło paliczek w Wikisłowniku