Kara dożywotniego pozbawienia wolności (potocznie: dożywocie) – kara kryminalna polegająca na osadzeniu w zakładzie karnym od momentu uprawomocnienia się wyroku sądu do chwili śmierci skazanego.
| Ten artykuł należy dopracować: przedstawiono sytuację tylko z polskiej perspektywy – artykuł powinien być przekrojowy. Pomóż go poprawić. |
W krajach, w których jest stosowana kara śmierci, kara dożywotniego pozbawienia wolności funkcjonuje jako alternatywa dla niej. W krajach, w których kara śmierci nie istnieje, stanowi zazwyczaj najsurowszą sankcję przewidzianą w prawie karnym.
Kara dożywotniego więzienia istniała w polskim prawie karnym do 1970 roku, kiedy to nowy Kodeks karny z 1969 roku zastąpił ją nową karą 25 lat pozbawienia wolności, będącą odrębnym rodzajem kary od tzw. terminowego pozbawienia wolności. Ponownie wprowadzono karę dożywotniego pozbawienia wolności w 1995 roku, nie rezygnując jednak z kary 25 lat pozbawienia wolności. Obie te kary, mające na celu głównie izolację i zabezpieczenie społeczeństwa przed najbardziej niebezpiecznymi przestępcami, utrzymał również obecnie obowiązujący Kodeks karny z 6 czerwca 1997 roku, znosząc jednocześnie karę śmierci. Od jego wejścia w życie 1 września 1998 roku, kara dożywotniego pozbawienia wolności jest najsurowszą możliwą karą w Polsce.
Kara dożywotniego pozbawienia wolności orzekana jest w przypadku najpoważniejszych przestępstw, gdy nawet kara pozbawienia wolności w wymiarze 30 lat byłaby zbyt łagodna. Jest ona bezterminowa, skazany na tę karę może na podstawie art. 78 § 3 k.k. ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po 30 latach (przed 1 października 2023 – po 25 latach) odbywania kary (okres próby trwa dożywotnio; przed 1 października 2023 r. - 10 lat, ponadto obowiązkowe jest oddanie takiego skazanego pod dozór kuratora sądowego). W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, który orzekł karę dożywotniego pozbawienia wolności, może w swym wyroku ustanowić surowsze ograniczenie do skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia, np. 30, 40 lub 50 lat. Przed 1 października 2023 r. nie wolno mu jednak orzec zakazu warunkowego przedterminowego zwolnienia ani ustanowić takiego ograniczenia, które w praktyce będzie oznaczało niemożliwość warunkowego zwolnienia. Od tego dnia sąd może w szczególnie uzasadnionych przypadkach zakazać warunkowego przedterminowego zwolnienia. Takie rozwiązanie jest jednak niezgodne z podpisaną przez Polskę Europejską Konwencją Praw Człowieka. Kary dożywotniego pozbawienia wolności nie orzeka się wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat (art. 54 § 2 k.k.).
Zgodnie z obowiązującym kodeksem karnym karę dożywotniego pozbawienia wolności można orzec za następujące ciężkie przestępstwa:
This article uses material from the Wikipedia Polski article Kara dożywotniego pozbawienia wolności, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.