Chico Buarque

19 czerwca 1944 w Rio de Janeiro), powszechnie znany jako Chico Buarque – brazylijski muzyk i pisarz.

Chico Buarque

Imię i nazwisko	Francisco Buarque de Hollanda
Data i miejsce urodzenia	19 czerwca 1944 Rio de Janeiro
Narodowość	brazylijska
Dziedzina sztuki	muzyka, literatura, film
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Camõesa: 2019
Multimedia w Wiki Commons
Strona internetowa

Chico Buarque wychowywał się w środowisku intelektualistów. Jego ojcem był znany historyk Sérgio Buarque de Hollanda. Matka Maria Alvim była pianistką i malarką. W wieku dwóch lat rodzina przeniosła się do São Paulo, a w 1953 do Rzymu.

Jako dziecko, w wieku 9 lat napisał Marchinhas de Carnaval. Później powiedział, że jego marzeniem było „śpiewać jak João Gilberto, komponować jak Tom Jobim i pisać jak Vinicius de Moraes”. Począwszy od 1964 jego kompozycje i teksty były wykorzystywane również komercyjnie. W 1965 przerwał studia architektoniczne, by poświęcić się karierze muzycznej. Przełomem okazała się piosenka A Banda (1966), która w wykonaniu Nary Leão wygrała w krajowym konkursie piosenki. Francuska piosenkarka France Gall spopularyzowała jej niemiecką wersję Zwei Apfelsinen im Haar. Chico Buarque od połowy lat 60. jest uważany za jednego z głównych przedstawicieli MPB. Sztuka Roda Viva, wystawiona w 1967 wywołała skandal polityczny i w konsekwencji artysta został zmuszony do emigracji. Azyl polityczny uzyskał we Włoszech, ale już w 1970 powrócił do Brazylii i w 1971 nagrał album Construção. Album o wyraźnych treściach społecznych i politycznych zyskał trzecią lokatę na liście 100 najlepszych brazylijskich albumów czasopisma Rolling Stone. W rankingu znalazł się jeszcze jeden album artysty – Meus Caros Amigos z 1976 na czterdziestym pierwszym miejscu. W 1978 odbyła się premiera Ópera do Malandro, do której Buarque napisał zarówno muzykę, jak i libretto. Sztuka doczekała się ekranizacji w 1985.

Napisał łącznie około 300 piosenek.

Chico Buarque jest także autorem powieści Estorvo (1991), Benjamin (1995), Budapeste (2003) i Leite Derramondo (2010). Aktywnie angażuje się w inicjatywy mające na celu wsparcie pozbawionych ziemi rolników.

W 2019 otrzymał prestiżową nagrodę Camõesa, przyznawaną w dziedzinie literatury portugalskojęzycznej, za całokształt twórczości.

• A Banda (1966, teksty piosenek)
• Fazenda Modelo (1974)
• Chapéuzinho Amarelo (1979, książka dla dzieci)
• À Bordo do Rui Barbosa (1981)
• Estorvo (1991, powieść), uhonorowana Nagrodą Jabuti w 1992
• Benjamin (1995)
• Budapeste (2003, powieść, uhonorowana Nagrodą Jabuti w 2004, wydanie polskie: Budapeszt, wydawnictwo "Muza", Warszawa 2005, przekład Joanna Karasek)
• Leite Derramado (powieść), uhonorowana Nagrodą Jabuti w 2010

• Roda Viva (1967-1968) – zakazana w okresie dyktatury wojskowej
• Calabar (1973, wraz z Ruyem Guerrą) – zakazana w okresie dyktatury wojskowej
• Gota d'água (1975)
• Ópera do Malandro (1978, musical na motywach sztuk Johna Gaya i Opery za trzy grosze Bertolta Brechta)
• O Grande Circo Místico (musical)

• Quando o carnaval chegar (1972, współautor scenariusza)
• Para viver um grande amor (1983, współautor scenariusza)
• Ópera do Malandro (1985, scenariusz)
• Estorvo (2000, scenariusz oparty na własnym spektaklu)
• Benjamin (2003, scenariusz oparty na własnej powieści)
• Srebrne urwisko (O Abismo Prateado, 2011 – scenariusz Beatriz Bracher zainspirowany piosenką Olhos nos Olhos z 1976)
• Wielki Mistyczny Cyrk (O Grande Circo Místico, 2018, scenariusz oparty na własnym musicalu)

• Komandor Orderu Świętego Jakuba od Miecza (1996, Portugalia)
• Order Zasługi Kulturalnej (2003, Brazylia)
• Nagroda Camõesa (2019)

• Chico Buarque w bazie IMDb (ang.)