Aksamitnikowate: Rodzina pająków

Rodzina została opisana przez Władimira Wagnera(inne języki) w artykule pt. Copulationsorgane des Männchens als Criterium für die Systematik der Spinnen, który ukazał się w 22. numerze „Horae Societatis Entomologicae Rossicae(inne języki)” w 1887 roku. Przyjmuje się także opis Eugène’a Simona z 1895 roku. Rodzina słabo zdefiniowana, przez długi czas zaliczano do niej różne pająki z dwoma pazurkami oraz o niezmodyfikowanym układzie oczu. Ostatecznie kilkadziesiąt rodzajów wcześniej zaliczanych do aksamitnikowatych zostało przeniesionych do innych rodzin, m.in. do Corinnidae(inne języki). Blisko spokrewniona np. z rodzinami obniżowatych i Corinnidae(inne języki). Obecna w zapisie kopalnym – np. w dominikańskim bursztynie natrafiono na wymarły gatunek Elaver nutua.

Jason A. Dunlop i David Penney na łamach czasopisma „Zootaxa” podawali liczebność aksamitnikowatych na 601 gatunków, ujętych w 26 rodzajach (stan na 2011 rok) i zaliczali tę rodzinę do kladu Dionycha. Natomiast według World Spider Catalog(inne języki) rodzina obejmuje 639 gatunków ujętych w 15 rodzajach (z czego 495 gatunków należy do największego rodzaju Clubiona):

• Arabellata(inne języki) Baert, Versteirt & Jocqué, 2010
• Carteronius(inne języki) Simon, 1897
• Clubiona(inne języki) Latreille, 1804 – rodzaj typowy
• Clubionina(inne języki) Berland, 1947
• Elaver(inne języki) O. Pickard-Cambridge, 1898
• Invexillata(inne języki) Versteirt, Baert & Jocqué, 2010
• Malamatidia(inne języki) Deeleman-Reinhold, 2001
• Matidia(inne języki)Thorell, 1878
• Nusatidia(inne języki) Deeleman-Reinhold, 2001
• Porrhoclubiona(inne języki) Lohmander, 1944
• Pristidia(inne języki) Deeleman-Reinhold, 2001
• Pteroneta(inne języki) Deeleman-Reinhold, 2001
• Scopalio(inne języki) Deeleman-Reinhold, 2001
• Simalio(inne języki) Simon, 1897
• Tixcocoba(inne języki) Gertsch, 1977

Christa L. Deeleman-Reinhold(inne języki) proponowała ponadto wydzielenie podrodzin: Clubioninae, Eutichurinae i Systariinae dla gatunków z południowo-wschodniej Azji.

Aksamitnikowate występują niemal na całym świecie, zasięg rodzaju Clubiona nie obejmuje części Ameryki Południowej.

Długość ciała od 5 do 12 mm. Ciało żółtobrązowe bądź ciemne, pokrywa je gęste, aksamitne owłosienie. Ośmioro okrągłych oczu w dwóch równoległych rzędach, dolny rząd prosty lub lekko zakrzywiony. Szczękoczułki masywne, nieraz sterczące do przodu. Nogogłaszczki samców z apofyzą retrolateralną, zawsze bez apofyzy medialnej, tegulum okrągłe lub wydłużone, z konduktorem lub bez. Labium dłuższe niż szersze. Stopy z dwoma pazurkami, z masywnymi skopulami(inne języki). Kądziołki przędne o zbliżonej budowie u obu płci, cylindryczne bądź stożkowate, brak cribellum.

Aktywni nocni łowcy, nie owijają ofiar przędzą. U przedstawiciela rodzaju Clubiona zaobserwowano pożywianie się nektarem kukuczki kapturkowatej. Tworzą workowate oprzędy, umieszczane zazwyczaj na liściach, bądź pod kamieniami czy korą, w których spędzają dzień, linieją, a także umieszczają w nich jaja, których strzegą; jaja mogą być także deponowane w kokonach.