Pająki (Araneae) – najliczniejszy rząd pajęczaków, należy do niego 50 tys.
opisanych gatunków. Są to zwierzęta głównie lądowe, o rozmiarach od 0,5 mm do 12 cm ciała i do ok. 32 cm rozstawu odnóży.
Araneae | |
Clerck, 1757 | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | zwierzęta |
Typ | stawonogi |
Podtyp | szczękoczułkowce |
Gromada | pajęczaki |
Rząd | pająki |
Często samice są większe od samców.
Zwierzęta o dużej specjalizacji; ciało podzielone na dwie części: prosoma (głowotułów) i opistosoma (odwłok). Głowotułów i odwłok połączone są przekształconym segmentem odwłoka, tzw. stylikiem.
Głowotułów okryty grubym oskórkiem, pokrytym dodatkowo oskórkowymi włoskami, robiącymi czasem wrażenie sierści.
Odwłok miękki, pokryty cienkim oskórkiem; powstał ze zrośnięcia 12 segmentów, ale ślady pierwotnej segmentacji są widoczne tylko u niektórych gatunków. W tylnej części odwłoka kądziołki przędne.
Odnóża: na głowotułowiu 6 par odnóży, z czego 2 pary to odnóża gębowe a 4 pary to odnóża kroczne. Pierwsza para odnóży gębowych to szczękoczułki – masywne, dwuczłonowe, zakończone ruchomym pazurem, do którego uchodzi przewód gruczołu jadowego. Druga para to nogogłaszczki – są one podobne do odnóży lokomocyjnych, zakończone pazurkami.
Układ krwionośny otwarty
Układ oddechowy: płucotchawki lub tchawki
Układ nerwowy skoncentrowany, z dwuczęściowym mózgiem; narządy zmysłów dobrze rozwinięte; oczy proste; szczecinki węchowe; na głowotułowiu 4 lub 3 pary paciorkowatych oczu w układzie będącym cechą charakterystyczną rodziny.
Układ pokarmowy: końcowa część jelita przekształcona w żołądek ssący; obecność gruczołów trzustkowo-wątrobowych;
Układ wydalniczy: gruczoły biodrowe i cewki Malpighiego
Układ rozrodczy: gonady parzyste; czasem nieparzyste; zapłodnienie wewnętrzne;
Zachowanie: drapieżne, choć niektóre, jak np. Bagheera kiplingi, mogą uzupełniać (w różnym stopniu) dietę również pokarmem roślinnym, np. nektarem. Pobieranie pokarmu roślinnego zaobserwowano m.in. u motaczowatych, aksamitnikowatych, skakunowatych, ukośnikowatych, krzyżakowatych, omatnikowatych, darownikowatych, śpiesznikowatych, Eutichuridae i Trachelidae.
Biotop: Pająki to zwierzęta lądowe (choć niektóre potrafią pływać i nurkować). Oddychają płucotchawkami lub tchawkami (w zależności od gatunku).
Jad: Zdecydowana większość pająków produkuje jad (jednym z wyjątków są koliściakowate), jednak jad tylko trzech procent z nich może być szkodliwy dla człowieka. Pająki posiadają dwa woreczkowate gruczoły jadowe, znajdujące się u podstawy ich szczękoczułek. U dużych pająków ciągną się one aż do rejonów głowy. Wyróżnia się dwa rodzaje jadu pajęczego – jad hemolityczny i jad neurotoksyczny. Jad neurotoksyczny atakuje układ nerwowy ofiary i jest obecny w większości jadów o działaniu śmiertelnym, natomiast jad hemolityczny powoduje uszkodzenie czerwonych krwinek, niszczy naczynia krwionośne.
Wyróżnia się 2 podrzędy ze 128 rodzinami:
Lista rodzin według Platnick N.I., 2019
This article uses material from the Wikipedia Polski article Pająki, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.