Aba Kowner
Aba Kowner (hebr.
14 marca 1918 w Oszmianie, zm. 25 września 1987 w kibucu En ha-Choresz) – polski Żyd, działacz ruchu oporu podczas II wojny światowej, lider Zjednoczonej Organizacji Partyzanckiej (Fareinigte Partizaner Organizacje), dowódca powstania w getcie wileńskim, działacz żydowskiego ruchu Ha-Szomer Ha-Cair; pisarz, poeta, syjonista, mąż Witki Kowner i kuzyn Me’ira Wilnera.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 14 marca 1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 25 września 1987 |
| Zawód, zajęcie | pisarz, poeta |
| Małżeństwo | |
| Krewni i powinowaci | |
| Odznaczenia | |
 | |
Życiorys
Urodził się w Oszmianie, jednak jego rodzina wkrótce przeprowadziła się do Wilna, gdzie został członkiem Ha-Szomer Ha-Cair. Kiedy Wilno znalazło się po radziecką okupacją (1940–1941) został członkiem organizacji podziemnej. Po wkroczeniu Niemców na Litwę (1941) wraz z przyjaciółmi m.in.: Jurkiem Wilnerem (Arie Wilnerem), Chają Grosman, Edkiem Boraksem, Chumą Godot i Izraelem Nagelem ukrywał się w klasztorze dominikanek klauzurowych w Kolonii Wileńskiej koło Wilna, a następnie wrócił do wileńskiego getta. W grudniu 1941 przed delegatami żydowskich organizacji młodzieżowych wygłosił w Wilnie odezwę:
Hitler planuje zabić wszystkich europejskich Żydów. Litewscy Żydzi będą pierwsi. Nie dajmy się prowadzić na rzeź jak stado owiec. To prawda, jesteśmy słabi i nie mamy broni, ale jedyną odpowiedzią jest opór!
Po wojnie przygotowywał w Niemczech zamachy odwetowe za Holokaust, których nie wykonano. O jednej z planowanych przez niego akcji opowiada izraelsko-niemiecki film fabularny pt. „Plan A” z 2021 r. Od 1946 r. do śmierci mieszkał w kibucu En ha-Choresz. W 1946 r. poślubił Witkę Kowner, z którą miał dwójkę dzieci. Po wyzwoleniu był jednym z założycieli organizacji Bricha, pomagającej Żydom w ucieczce z powojennej Polski. Zeznawał na procesie Adolfa Eichmanna. Brał udział w wojnie o niepodległość Izraela. W 1970 r. otrzymał Nagrodę Izraela w dziedzinie literatury. Zmarł w wieku 69 lat na raka krtani w swoim domu w En ha-Choresz.
Publikacje
- Aż do końca światła (1947)
- Zatopiony klucz (1951)
- Pożegnanie z południem
- Twarzą w twarz
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Życiorys
- M. Semczyszyn: Icchak Cukierman, Aba Kowner i Elizer Lidowski – organizatorzy powojennej emigracji żydowskiej do Palestyny
This article uses material from the Wikipedia Polski article Aba Kowner, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.