Śnieżyca Duża: Gatunek ptaka

Występuje w dwóch odmianach barwnych: jasnej i ciemnej. Zamieszkuje Amerykę Północną (wraz z Grenlandią) i rosyjską Wyspę Wrangla. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Śnieżyca duża

Anser caerulescens
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	gęsi
Plemię	Anserini
Rodzaj	Anser
Gatunek	śnieżyca duża
Synonimy
Anas caerulescens Linnaeus, 1758 Chen caerulescens (Linnaeus, 1758) Anser hyperboreus Pallas, 1769 Anas nivalis J.R. Forster, 1772 Chen atlantica Kennard, 1927
Podgatunki
A. c. caerulescens (Linnaeus, 1758) A. c. atlanticus (Kennard, 1927)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
w sezonie lęgowym      zimowiska
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wiki Commons

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. edycji Systema Naturae, uznawanej za początek nomenklatury zoologicznej. Autor opisał ciemną odmianę barwną, nadał gatunkowi nazwę Anas caerulescens, a jako miejsce typowe wskazał Kanadę, co później uściślono do Zatoki Hudsona. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Anser. Jasna odmiana barwna śnieżycy dużej została w 1769 roku opisana przez Pallasa jako osobny gatunek – Anser hyperboreus.

Wyróżnia się dwa podgatunki A. caerulescens:

• A. caerulescens caerulescens (Linnaeus, 1758)
• A. caerulescens atlanticus (Kennard, 1927)

 

 

Wygląd

Obie płcie są do siebie podobne, choć samce przeciętnie są nieco większe. Występuje w dwóch odmianach barwnych: jasnej i ciemnej. Odmiana jasna jest biała, oprócz czarnych lotek pierwszego rzędu i szarych pokryw skrzydłowych pierwszego rzędu. Czasami występują rdzawopomarańczowe plamy na głowie i górnej części szyi – jest to skutek żerowania w osadach lub błocie zawierających tlenki żelaza. Odmiana ta jest podobna do śnieżycy małej, ale jest od niej większa, ma też inny dziób. Odmiana ciemna jest ciemnoszaro-brązowa, z wyjątkiem białej głowy i przodu górnej części szyi; lotki czarniawe, lotki drugiego rzędu mają białawe lub jasnoszare obwódki.

U podgatunku nominatywnego odmiana ciemna występuje pospolicie. Podgatunek atlanticus jest nieco większy, a odmiana ciemna jest u niego skrajnie rzadka.

Rozmiary

• długość ciała: samce 71,1–83,2 cm (średnio 75,6 cm), samice 68,6–81,3 cm (średnio 72,9 cm)
• rozpiętość skrzydeł: 132–165 cm
• masa ciała: samce 1773–3307 g (średnio 2485 g), samice 1606–2751 g (średnio 2181 g)

Poszczególne podgatunki zamieszkują:

• A. caerulescens caerulescens – Wyspa Wrangla (północno-wschodnia Rosja), północna Alaska, północno-zachodnia Kanada.
• A. caerulescens atlanticus – północno-wschodnia Kanada, północno-zachodnia Grenlandia.

Zimuje w USA i Meksyku.

Sporadycznie bywa obserwowana w Polsce (do 2020 odnotowano 65 stwierdzeń, łącznie obserwowano 94 osobniki), ze względu jednak na to, że nie ma pewności, czy były to pojawy naturalne, gatunkowi temu nadano kategorię D w klasyfikacji AERC i nie jest on zaliczany do awifauny Polski.

 

Jest wędrowna, gniazduje w tundrze, a zimuje na wilgotnych i pokrytych trawą obszarach. Składa od 3 do 5 jaj i wysiaduje je przez 22–25 dni. W zimie zwykle spotykana w stadach z innymi gatunkami, najczęściej z gęsią białoczelną. Podczas lotu odzywa się gdaczącymi okrzykami „koik” lub podobnymi.

Żywi się niemal wyłącznie materiałem roślinnym – zjada trawy, korzenie, bulwy, liście, łodygi i torebki nasienne różnych roślin wodnych i turzyc; zimą także zboża i warzywa.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje śnieżycę dużą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na 16 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji jest rosnący.

• ptaki obserwowane w Polsce, lecz nie zaliczone do polskiej awifauny
• ptaki Polski

• Paul Sterry, Andrew Cleve, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy. Przewodnik ilustrowany. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.brak strony w książce
• Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).