ਸ਼ਮੂਏਲ ਆਈਜ਼ਨਸਟੈਡ

ਆਈਸਨਸਟੈਡ

ਸ਼ਮੂਏਲ ਨੋਆਹ ਆਈਸਨਸਟੈਡ (10 ਸਤੰਬਰ 1923- 2 ਸਤੰਬਰ 2010) ਇੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸਮਾਜ -ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ । 1959 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਹਿਬਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1990 ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ 2010 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਹ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਸ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ , ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ , ਜ਼ਿਊਰਿਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ , ਵਿਏਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ , ਬਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ , ਵਿੱਚ ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਅਤੇ ਹਾਈਡਲਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਗੈਸਟ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰਸ਼ਿਪਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ । ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੂੰ ਕਈ ਇਨਾਮ ਮਿਲੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਲਜ਼ਾਨ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਮੈਕਸ-ਪਲੈਂਕ ਖੋਜ ਇਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 2006 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਹੋਲਬਰਗ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਦਾ ਇਨਾਮ  ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਸੀ । ਉਹ ਕਈ ਅਕਾਦਮੀਆਂ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮੈਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਈਵੋਲੂਸ਼ਨ ਐਂਡ ਹਿਸਟਰੀ ਜਰਨਲ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੰਪਾਦਕ ਕੌਂਸਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ । ਉਸਦੀ ਧੀ ਇਰਿਟ ਮੀਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸੈਨਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ।

ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਹ "ਯੁਵਕਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜ-ਵਿਗਿਆਨੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ( ਫਰੌਮ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਟੂ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਟੈਲਕੋਟ ਪਾਰਸਨਜ਼ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਸੰਬੰਧਤ ਕੰਮ ) ਜਿਵੇਂ :

ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਕਿ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਯੂਰੋਸੈਂਟ੍ਰਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਰੁਝਾਨ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਮਾਡਲ ਹੈ ... ਯੂਰਪੀਅਨ ਮਾਡਲ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੈ: ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਰੁਝਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਜਾਪਾਨ ਜਾਂ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀਆਂ।

ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦਾ ਜਨਮ 1923 ਵਿੱਚ ਵਾਰਸਾ , ਪੋਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਾਂ ਉਸਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਲੈ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਫਿਲਸਤੀਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1940 ਵਿੱਚ, ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੇ ਇਬਰਾਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਐਮ.ਏ ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ।  1947-48 ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਮਾਰਟਿਨ ਬੂਬਰ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਬਣਨ ਲਈ ਵਾਪਸ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਮਾਸਟਰ ਥੀਸਿਸ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਆਈਜ਼ਨਸਟੈਡ ਹਿਬਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 1950 ਤੋਂ 1969 ਤੱਕ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਡੀਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।

ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਇੱਕ ਸਮਾਜਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ "ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਇੱਕਸਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀਆਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ,  ਸੰਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ"। ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ, ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਦਲੀਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ "ਕੱਟੜਵਾਦ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ"।

ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਖੇਪ ਕੀਤਾ ਕਿ "ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮਹਾਨ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਅਨੁਭਵ ਕੀ ਸੀ... ਇਹਨਾਂ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਾਜ ਬਣੀਆਂ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ  ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤੇ। "

ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਏਰਿਕ ਕੋਹੇਨ, ਮੋਸ਼ੇ ਲਿਸਾਕ, ਅਤੇ ਉਰੀ ਅਲਮਾਗੋਰ ਨੇ ਕਿਤਾਬ - ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਸਮਾਜਿਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ: ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ( Comparative Social Dynamics: Essays in Honor of S.N Eisenstadt ) ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਦੀ ਹਿਬਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਲੇਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦਾ ਕੰਮ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਨਾ ਸਮਾਜਿਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਸੀ।

• 1964 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਨ ਸੋਸ਼ਿਓਲੋਜੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਮੈਕਾਈਵਰ ਇਨਾਮ;

• 1970 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੋਥਚਾਈਲਡ ਇਨਾਮ;

• 1973 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ;

• 1988 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲਜ਼ਾਨ ਪੁਰਸਕਾਰ;

• 1994 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਮੈਕਸ ਪਲੈਂਕ ਅਵਾਰਡ;

• 2001 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਅਮਲਫੀ ਇਨਾਮ;

• 2002 ਵਿੱਚ ਹੰਬੋਲਟ ਰਿਸਰਚ ਅਵਾਰਡ;

• 2005 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ EMET ਇਨਾਮ;

• 2006 ਵਿੱਚ ਨਾਰਵੇਈ ਸੰਸਦ ਤੋਂ ਹੋਲਬਰਗ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਇਨਾਮ । ਇਹ ਇਨਾਮ ਕਲਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਣ ਕੰਮ ਲਈ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

• 2005 ਵਿੱਚ ਵਾਰਸਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰੇਟ; ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀ।

ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ: ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਿਜ਼, ਅਮਰੀਕਨ ਫਿਲਾਸਫੀਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੈਂਬਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਐਸੋਸੀਏਟ, ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੈਂਬਰ, ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਆਨਰੇਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੋਜ ਫੈਲੋ। ਚਾਈਨੀਜ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ, ਲੰਡਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਐਂਡ ਪੋਲੀਟਿਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਫੈਲੋ।

• 2010 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੈਸਟਸ਼੍ਰਿਫਟ , ਸਮੂਹਿਕ ਪਛਾਣ, ਰਾਜ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ; ਐਸ ਐਨ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਆਈਸਨਸਟੈਡ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

•ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (1963)

•ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ, ਵਿਰੋਧ ਅਤੇ ਤਬਦੀਲੀ (1966)

•ਇਨਕਲਾਬ ਅਤੇ ਸਮਾਜਾਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ (1978)

•ਪਰੰਪਰਾ, ਵਾਂਡੇਲ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕਤਾ (1979)

•ਸਰਪ੍ਰਸਤ, ਗ੍ਰਾਹਕ ਅਤੇ ਦੋਸਤ: ਅੰਤਰ-ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਬੰਧ ਅਤੇ •ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਢਾਂਚਾ , ਲੁਈਸ ਰੋਨਿਗਰ ਨਾਲ (1984)

•ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਪਰਿਪੇਖ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਭਿਅਤਾ (1987)

•ਡਾਈ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮੇਸ਼ਨ ਡੇਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲਿਸਚੇਨ ਗੇਸੇਲਸ਼ਾਫਟ (1987)

•ਕਲਚਰੇਨ ਡੇਰ ਅਚਸੇਨਜ਼ੀਟ (Hrsg.), ਪੰਜ ਜਿਲਦਾਂ (1987 ਅਤੇ 1992)

•ਜਾਪਾਨੀ ਸਭਿਅਤਾ - ਇੱਕ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ (1996)

•ਐਂਟੀਨੋਮੀਅਨ ਡੇਰ ਮੋਡਰਨ ਮਰੋ

•ਡਾਈ ਵਿਲਫਾਲਟ ਡੇਰ ਮੋਡਰਨ

•ਥਿਊਰੀ ਅੰਡ ਮੋਡਰਨ (2006)