ਲਾੜੀ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ, ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਵਿਆਹ ਦੀ ਇਕ ਜਾਇਜ਼ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਿਨਸੀ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਵਿਆਹ ਵਿਚਕਾਰ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਵੀ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਕਈ ਵਾਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਹਰਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੋੜਾ ਇਕੱਠੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ; ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਅਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੇ ਅਗਵਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਕਾਰਜ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ, ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂਇਕ ਅਮਲ ਢਿੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੁਲਹਨ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕੋਹਕਾਫ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਅਕਸਰ (ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਨਹੀਂ) ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਦਾ ਰੂਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਾੜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥਾ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਲਾੜੀ ਦੇ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਅਗਵਾਕਰਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਆਦਮੀ ਦੁਆਰਾ (ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ) ਇਕ ਔਰਤ ਦੇ ਅਗਵਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਅਭਿਆਸ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ( ਯੁੱਧ ਬਲਾਤਕਾਰ ਵੀ ਦੇਖੋ)

ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅੱਜ ਲਾੜੀ ਦੇ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਲੇ ਹੋਈਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਦੁਲਹਨ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਨੀਮੂਨ ਕਬਜ਼ੇ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਹ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ, ਪਤੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਲੁਕ ਕੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀਪਤਨੀ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਲਾੜੀ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮਨੋਰਥ ਖੇਤਰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਹਨ, ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਪਿੱਤਰ ਸੱਤਾਤਮਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਤੇ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਅਤੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਜਨਮ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕਲੰਕ ਹਨ।

ਕੁਝ ਆਧੁਨਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜੋੜਾ ਦੁਲਹਨ ਦੇ ਅਗਵਾਕਰਨ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਆਦਮੀ ਜੋ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਕਸਰ ਗਰੀਬੀ, ਬਿਮਾਰੀ, ਮਾੜੇ ਚਰਿੱਤਰ ਜਾਂ ਅਪਰਾਧ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬੇ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਔਰਤ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਲਾੜੀ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਜਾਇਜ਼ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਤਨੀ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਪਿੱਤਰਸੱਤਾਤਮਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਦੁਲਹਨ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਔਰਤ ਆਪਣਾ ਜਨਮ ਪਰਿਵਾਰ, ਭੂਗੋਲਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੱਡ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਆਹ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਲਾੜੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸਦੱਸ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਰਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ, ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ (ਉਪਰੋਕਤ ਵਿਆਹੁਤਾ ਕੀਮਤ) ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਜਬਰੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਾੜੀ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਮੁ ਟਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜ 'ਤੇ ਹੋਰ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਵਿਧੀ ਸਥਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਕਿਤਾਬਾਂ

• Adekunle, Julius. Culture and Customs of Rwanda, Greenwood Publishing Group (2007).
• Kovalesky, Maxime. Modern Customs and Ancient Laws of Russia, London: David, Nutt & Strand (1891).
• Pamporov, Alexey. Romani everyday life in Bulgaria, Sofia: IMIR (2006). (in Bulgarian)

ਜਰਨਲ ਲੇਖ

• Ayres, Barbara "Bride Theft and Raiding for Wives in Cross-Cultural Perspective", Anthropological Quarterly, Vol. 47, No. 3, Kidnapping and Elopement as Alternative Systems of Marriage (Special Issue) (July 1974), p. 245
• Barnes, R. H. "Marriage by Capture." The Journal of the Royal Anthropological Institute, Vol. 5, No. 1. (March 1999), pp. 57–73.
• Bates, Daniel G. "Normative and Alternative Systems of Marriage among the Yörük of Southeastern Turkey." Anthropological Quarterly, 47:3 (Jul. 1974), pp. 270–287.
• Evans-Grubbs, Judith. "Abduction Marriage in Antiquity: A Law of Constantine (CTh IX. 24. I) and Its Social Context" The Journal of Roman Studies, Vol. 79, 1989, pp. 59–83.
• Handrahan, Lori. 2004. "Hunting for Women: Bride-Kidnapping in Kyrgyzstan." International Feminist Journal of Politics, 6:2 (June), 207–233.
• Herzfeld, Michael "Gender Pragmatics: Agency, Speech, and Bride Theft in a Cretan Mountain Village." Anthropology 1985, Vol. IX: 25–44.
• Kleinbach, Russ and Salimjanova, Lilly (2007). "Kyz ala kachuu and adat: non-consensual bride kidnapping and tradition in Kyrgyzstan", Central Asian Survey, 26:2, 217 — 233.
• Kleinbach, Russell. "Frequency of non-consensual bride kidnapping in the Kyrgyz Republic." International Journal of Central Asian Studies. Vol 8, No 1, 2003, pp. 108–128.
• Kleinbach, Russell, Mehrigiul Ablezova and Medina Aitieva. "Kidnapping for marriage (ala kachuu) in a Kyrgyz village." Central Asian Survey. (June 2005) 24(2), 191–202. available in [1].
• Kowalewsky, M. "Marriage among the Early Slavs", Folklore, Vol. 1, No. 4 (Dec. 1890), pp. 463–480.
• Light, Nathan and Damira Imanalieva. "Performing Ala Kachuu: Marriage Strategies in the Kyrgyz Republic".
• McLaren, Anne E., "Marriage by Abduction in Twentieth Century China", Modern Asian Studies 35(4) (Oct. 2001), pp. 953–984.
• Pamporov, Alexey "Sold like a donkey? Bride-price among the Bulgarian Roma" Journal of the Royal Anthropological Institute (N.S.) 13, 471–476 (2007)
• Rimonte, Nilda "A Question of Culture: Cultural Approval of Violence against Women in the Pacific-Asian Community and the Cultural Defense'", Stanford Law Review, Vol. 43, No. 6 (Jul. 1991), pp. 1311–1326.
• Stross, Brian. "Tzeltal Marriage by Capture." Anthropological Quarterly. 47:3 (July 1974), pp. 328–346.
• Werner, Cynthia, "Women, marriage, and the nation-state: the rise of nonconsensual bride kidnapping in post-Soviet Kazakhstan", in The Transformation of Central Asia. Pauline Jones Luong, ed. Ithaca, New York: Cornell University Press, 2004, pp. 59–89.
• Yang, Jennifer Ann. "Marriage By Capture in the Hmong Culture: The Legal Issue of Cultural Rights Versus Women's Rights", Law and Society Review at UCSB, Vol. 3, pp. 38–49 (2004).

ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ

• Amnesty International, Georgia—Thousands Suffering in Silence: Violence Against Women in the Family Archived 2015-01-04 at the Wayback Machine., AI Index: EUR 56/009/2006, September 2006 (last accessed 18 Aug 2011).
• Georgian Young Lawyers' Association & OMCT, Violence Against Women in Georgia: Report submitted on the occasion of the 36th session of the UN Committee on the Elimination of Discrimination Against Women, August 2006 (last accessed 18 Aug 2011).
• Human Rights Watch, Reconciled to Violence: State Failure to Stop Domestic Abuse and Abduction of Women in Kyrgyzstan Archived 2013-07-31 at the Wayback Machine., Vol. 8, No. 9, September 2006 (last accessed 28 Jan 2009).
• Ireland: Refugee Documentation Centre, "Georgia: Bride-kidnapping in Georgia", 8 June 2009 (last accessed 18 Aug 2011).
• Pusurmankulova, Burulai, "Bride Kidnapping. Benign Custom Or Savage Tradition?", Freedom House, 14 June 2004 (last accessed 18 Aug 2011).
• U.S. Department of State, Rwanda: Country Reports on Human Rights Practices – 2007, 11 March 2008 (last accessed 28 Jan 2009).
• OSCE, Building the Capacity of Roma Communities to Prevent Trafficking in Human Beings, 12 June 2007, (last accessed 9 Mar 2012).

ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਰਿਪੋਰਟਾਂ

• Aminova, Alena, "Uzbekistan: No Love Lost in Karakalpak Bride Thefts", Institute of War and Peace Reporting, 14 June 2004
• Armstrong, Jane, "Rage or Romance?" Archived 2016-01-12 at the Wayback Machine., Globe and Mail (Canada), 26 April 2008
• BBC, "Ethiopia: Revenge of the Abducted Bride", 18 June 1999
• Brooks, Courtney & Amina Umarova, "Despite Official Measures, Bride Kidnapping Endemic in Chechnya", Radio Free Europe, 21 October 2010
• Kokhodze, Gulo & Tamuna Uchidze, "Bride Theft Rampant in Southern Georgia", Institute of War and Peace Reporting, 15 June 2006
• Najibullah, Farangis, "Bride Kidnapping: A Tradition or a Crime?", Radio Free Europe, 21 May 2011
• Isayev, Ruslan, "In Chechnya, Attempts to Eradicate Bride Abduction", Prague Watchdog, 16 Nov 2007
• Kiryashova, Sabina, "Azeri Bride Kidnappers Risk Heavy Sentences", Institute of War and Peace Reporting, 17 November 2005
• McDonald, Henry, "Gardai Hunt Gang Accused of Seizing Roma Child Bride", The Guardian, UK, 3 September 2007
• NPR Weekend Edition Sunday, "Kidnapping Custom Makes a Comeback in Georgia", 14 May 2006
• Rakhimdinova, Aijan, "Kyrgyz Bride Price Controversy", Institute of War and Peace Reporting, 22 Dec 2005
• Rodriguez, Alex, "Kidnapping a Bride Practice Embraced in Kyrgyzstan", Augusta Chronicle, 24 July 2005
• Ruremesha, Jean, "RIGHTS-RWANDA: Marriage by Abduction Worries Women's Groups", Inter Press Service, 7 Oct 2003
• Smith, Craig S., "Abduction, Often Violent, a Kyrgyz Wedding Rite", NY Times, 30 April 2005

ਨਿਬੰਧ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੇਪਰ

• Moua, Teng, "The Hmong Culture: Kinship, Marriage & Family Systems", University of Wisconsin–Stout (May 2003)
• Pamporov, Alexey, Roma/Gypsy Population in Bulgaria as a Challenge to Policy Relevance (2006)

• The Kidnapped Bride: A documentary by Petr Lom
• Dedicated to Understanding Ala Kachuu (bride-kidnapping in Kyrgyzstan) and Preventing Non-Consensual Marriage
• Spotlight on: Violence Against Girls in Ethiopia – Marriage by Abduction and Rape
• Rights-Rwanda: Marriage by Abduction Worries Women's Groups
• Article on the kidnap of a young girl for marriage in Kyrgyzstan
• BBC documentary about stolen brides in Chechnya Aired August 2010.
• Captured Hearts: An epidemic of bride kidnappings may at last be waning in Kyrgyzstan - National Geographic, Paul Salopek