ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ

ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਿੰਦ-ਉਪਮਹਾਦੀਪ ਦੇ ਕਈ ਦੂਜੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਡੰਡੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗੁੱਲੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖੁੱਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।...

ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ: Phalaris minor; ਫਲਾਰਿਸ ਮਾਈਨਰ) ਘਾਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ...

ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਖੇਡਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ, ਪਿੱਠੂ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਨਾਲ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਜਵਾਨ ਗੱਭਰੂ, ਕਬੱਡੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਮੁਗਦਰ...

ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਖੇਡਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ, ਪਿੱਠੂ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਨਾਲ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਜਵਾਨ ਗੱਭਰੂ, ਕਬੱਡੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਮੁਗਦਰ...

ਆਂਦੀ ਗੋਰੀ ਗਾਂ,  ਗੋਰੀ ਗਾਂ ਗੁਲਾਬੀ ਵੱਛਾ, ਮਾਰੇ ਸਿੰਗ ਤੁੜਾਵੇ ਰੱਸਾ,  ਮੁੰਡੇ ਖੇਡਣ ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਕੁੜੀਆਂ ਗੀਤ ਗਾਂਦੀਆਂ  ਮਰਦ ਕਰਨ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ, ਰੰਨਾ ਘਰ ਵਸਾਂਦੀਆਂ,  ਆਲ ਮਾਲ ਹੋਇਆ...

ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।। ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਹਨ:- ਬਾਂਦਰ ਕਿੱਲਾ ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ ਖਿੱਦੋ ਖੂੰਡੀ ਕਾਵਾਂ ਘੋੜੀ ਸ਼ੱਕਰ ਭਿੱਜੀ ਕੜਕਾਲ੍ਹਾ ਲੱਕੜ ਬੰਟੇ(ਗੋਲੀਆਂ) ਪਿੱਠੂ ਡੰਡਾ ਡੁੱਕ ਢੱਕੁੱਲੀ ਗੀਟੇ(ਰੋੜੇ) ਗੁੱਡੀਆਂ ਪਟੋਲੇ...

ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੀਆਂ ਪੁਰਾਤਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੁਕਣ-ਮੀਚੀ, ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਬਾਰ੍ਹਾ ਟਾਹਣੀ ਆਦਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਹਨ। Trafton, J. Gregory; Schultz,...

ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਿੰਡ ਮੁਮਾਰਾ ਵਿੱਚ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਬੱਡੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਲੱਲਾ ਪੱਟ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ,ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਥਰੋਬਾਲ ਵਿਚ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿਚ ਤੀਸਰਾ ਸਥਾਨ...

ਸੋਚ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਸੱਚ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਬਾਂਦਰ ਕਿੱਲਾ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਪੀਚੋ ਵਰਗੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਨਹੀਂ ਖੇਡਦੇ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਟੀ.ਵੀ. ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ...

ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝੇ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਬਾਂਦਰ ਕਿੱਲਾ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਪੀਚੋ ਵਰਗੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਨਹੀਂ ਖੇਡਦੇ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਟੀ.ਵੀ. ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ...

ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਟ-ਪੁਸ਼ਟ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੱਸਾ ਕੱਸੀ, ਕਬੱਡੀ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਸ਼ੱਕਰ ਭਿੱਜੀ, ਆਦਿ ਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਟੇ, ਪੀਚੋ, ਬੱਕਰੀ, ਥਾਲ, ਪੰਘੂੜਾ...

ਟਾਹਣੀ , ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਿੱਦੋ ਖੂੰਡੀ, ਛੂਹਣ ਛਪਾਹੀ , ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਕਬੱਡੀ, ਪਿੱਠੂ , ਰੰਗ ਮੱਲਣ, ਭੰਡਾ ਭੰਡਾਰੀਆ, ਸਟਾਪੂ ਸਮੁੰਦਰ ਮੱਛੀ, ਬੰਟੇ, ਅਖਰੋਟ...

ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਪੰਜ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਪੰਦਰਾਂ ਵੀਹ ਖਿਡਾਰੀ ਇੱਕਠੇ ਖੇਡ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ ਅਤੇ ਨੂਣ ਤੇਲ ਲੱਲੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖੇਡਾਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀਆਂ ਜੁਲਦੀਆਂ...

ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਜ਼ਰੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਅੱਜ ਬੱਚੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਕਬੱਡੀ , ਖੋ ਖੋ , ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ , ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ , ਲੁਕਣ ਮੀਟੀ, ਬਾਦਰ ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਦੇ ਨਜ਼ਰੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਬਲਕਿ...

ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ ਕਬੱਡੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਖਿੱਦੋ - ਖੂੰਡੀ, ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ, ਸਟਾਪੂ, ਪਿੱਠੂ, ਅਖਰੋਟ ਆਦਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ...