ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ (1551 – 25 ਅਗਸਤ 1636) ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਭਾਈ ਦਾਤਾਰ ਚੰਦ ਭੱਲਾ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀਵਾਨੀ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਆਪ ਜਦੋਂ ਸਿਰਫ...

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਹਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਸਿੱਖ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰਚੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨੇ ਟੀਕਾਕਾਰੀ...

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ (18 ਵੀਂ ਸਦੀ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ II ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਸੀ। ਉਹ ਵਾਰ (ਲੋਕ ਗੀਤ) ਲਿਖਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ...

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਲਾਅ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ BGCL ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਰੋਡ, ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਕੋਲ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ...

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਬ੍ਰਜ ਭਾਸ਼ਾ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਬ੍ਰਜ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਸਵੱਈਏ ਤੇ ਕਬਿਤ ਰਚੇ।...

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਚਾਲੀ ਵਾਰਾਂ ਗੁਰੂਇਤਿਹਾਸ,ਗੁਰਮਤਿ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂਮਰਿਆਦਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਕੋਸ਼ ਹਨ।ਆਪ ਦੁਆਰਾ ਰਚੇ ਗਏ ਕਬਿੱਤ ਸਵੱਈਏ ਵੀ ਆਪ ਦੀ ਕਾਵਿ ਕਿਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਬੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ...

ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮੁਖ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਦਾ ਸੇਵਾਦਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਕੇ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ...

ਇਕ ਅਧਿਐਨ (1973) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ: ਜੀਵਨ, ਚਿੰਤਨ ਤੇ ਕਲਾ (1986) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦਾ ਕਾਵਿ-ਲੋਕ (1990) ਸਮੀਖਿਆ ਨਿਧੀ (1990) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ (1994) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ: ਸਾਹਿਤਕ...

ਰਾਗ ਸਿਰੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਕੀ ਰਾਗ ਉਤਪਤ ਹੋਏ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਨੇ ਇਸ ਰਾਗ ਨੂੰ ਪਾਰਸ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਪਹਿਲਾ ਰਾਗ...

ਗ੍ਰੰਥ ਬਾਣੀ ਬਿਉਰਾ (1902) ਜੰਗ ਮੰੜੋਲੀ ਸ੍ਰੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸ਼ਰਾਬ ਕੌਰ (1893) ਹੀਰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ (1900) ਗੜਗੱਜ ਬੋਲੇ (1904) ਕਾਲੀਦਾਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਅਭਿਗਿਆਨ ਸ਼ਕੁੰਤਲਮ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ...

1940) ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਗਿਆਨੀ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਦਵਾਨ ਟੀਕਾਕਾਰ ਸੀ। ਪੋਥੀ ਪੰਜ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਟੀਕ ਕਬਿੱਤ ਸਵੱਯੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਸਟੀਕ ਵਾਰਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ (ਸਟੀਕ)...

ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੀਲ ਜਤ ਕੀ ਕਛ ਪਹਿਰਿ ਪਕਿੜਓ ਹਿਥਆਰਾ ॥ — ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ 41 ਕਛਹਿਰਾ ਜਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਕਾਮਨਾਵਾਂ, ਲਾਲਸਾਵਾਂ...

ਕੀਤਾ ਦੇਵੀ ਪੂਜਨ ਪੜਤਾਲ (1932) ਪੰਜ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਟੀਕ (1940) ਕਬਿੱਤ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ (1940) ਵਾਰਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਬਨ ਜੁੱਧ ਸਾਖੀ ਪੋਥੀ (1950) ਦਿਲ ਤਰੰਗ(1920) ਤ੍ਰੇਲ ਤੁਪਕੇ(1921)...

ਸੁਹਜ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਆਦਿਕ ਮਹੱਤਵਪੂ੍ਰਨ ਸਿੱਖ ਲਿਖਤਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਹਵਾਲੇ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਆਪ...

ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਟਾਂਕ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਆਪ ਸਿੱਧੇ ਸਾਧੇ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਭਗਤ ਸਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਹਮਣ ਪੂਜੇ ਦੇਵਤੇ ਧੰਨਾ ਗੳ ਚਰਾਵਨ ਜਾਵੈ।...

ਚਿੱਟੇ ਖਿੜ ਦਾ ਮਾਣਮੱਤਾ ਗਵਾਹ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਾਨਸਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ; ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਸਾ...

ਸਿੰਘ ਪਦਮ ਨੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜੀਵਨ ਲਿਖਦਿਆਂ ਇੱਕ ਥਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਜੇਕਰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸਦੀ ਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, 18ਵੀਂ ਸਦੀ...

ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਾਂ ਵੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਵਾਰਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਕ...

ਤਹਿਤ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਤਕਰੀਬਨ 1702 ਈ: ਵਿੱਚ ਮਾਝੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ‘ਵਾਂ’ (ਹੁਣ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲਾ) ਵਿਖੇ, ਇੱਕ ਬੁੱਟਰ ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ।...

ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਾਂ ਵੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਵਾਰਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਕ...