Associacion Europèa De Liure Escambi

 

En mai dels 3 Estats que son pas membres que de l'Espaci Economic Europèu o EEE (totes exceptat Soïssa), son tanben considerats coma signataris de l'acòrdi la Comunautat Europèa e los 25 Estats membres de l'Union Europèa :

•   Islàndia (adesion en 1970)
•   Liechtenstein (adesion en 1991)
•   Norvègia
•   Soïssa

En efièch, l'Espaci Economic Europèu espandís las atribucions de l'AELE (qu'auriá degut desaparéisser, en se fondant dins l'EEE) a totes los Estats membres de l'AELE e de l'UE.

L'AELE foguèt fondada a Estocòlme en 1960 per de païses europèus non-membres de la CEE, per contrapesar l'influéncia d'aquesta. Volián simplament crear una zona de liure escambi mentre que los de la CEE volián una union doanièra e un mercat comun. Puèi, l'AELE foguèt considerada coma una antecambra de l'Union Europèa. A l'ora d'ara, los membres demorants de l'AELE son pas candidats a l'adesion a l'Union Europèa.

Los païses qu'aderiguèron a la Comunitat Economica Europèa puèi a l'Union Europèa quitèron l'AELE, per la reïntegrar en 1994 amb l'entrada en vigor de l'Espaci Economic Europèu.

•   Reialme Unit (partença en 1973)
•   Danemarc (partença en 1973)
•   Portugal (partença en 1986)
•   Àustria (partença en 1995)
•   Suècia (partença en 1995)
•   Finlàndia (adesion a l'AELE en 1986, partença en 1995).

• Lo Secretariat de l'AELE
• Lo Conselh de l'AELE
• L'Autoritat de Susvelhança de l'AELE
• La Cort de l'AELE

L'AELE a tanben d'acòrdis de liure escambi amb Bulgaria, Chile, Croàcia, Israèl, Jordania, Liban, Macedònia del Nòrd, Marròc, Mexic, l'Autoritat Palestiniana, Romania, Singapor, Tunisia e Turquia. Los acòrdis qu'aviá amb la Republica Chèca, Eslovaquia, Polonha, Ongria, Eslovènia, Estònia, Letònia, Lituània venguèron caducs lo 1^èr de mai de 2004 quand aquestes païses rejonhèron l'Union Europèa.

De negociacions son en cors per la conclusion d'acòrdis de liure escambi amb Sud-Africa, Canadà, la Corèa del Sud, e Egipte.

D'autra part, de declaracions de cooperacion comuna son estadas signadas amb Albania, Argeria, lo Conselh de Cooperacion del Golf, Egipte, lo Mercosur, Serbia e Montenegro e Ucraïna.

Tres païses de l'AELE (Islàndia, Liechtenstein e Norvègia) amb l'Union Europèa an constituit l'Espaci Economic Europèu en 1994. Soïssa èra tanben partida prenenta de l'acòrdi, mas lo pòble e los cantons soïsses refusèron aquela adesion per referendum lo 6 de decembre de 1992 per 50,3% de las voses e 16 cantons sus 23. Soïssa cerquèt alara de reglar sos rapòrts amb l'UE per de tractats bilaterals.

• Site oficial de l'AELE (en anglés)