Salve Reġina

Din il-kompożizzjoni li saret fil-Medjuevu, inkitbet bil-Latin u ġiet tradizzjonalment attribwita lil Hermannus Contractus, magħruf ukoll bħala Hermann ta' Reichenau. Tradizzjonalment titkanta bil-Latin, għalkemm jeżistu għadd kbir ta' traduzzjonijiet b'ħafna lingwi.

Salve, Regina, Mater misericordiae,
vita, dulcedo, et spes nostra, salve.
Ad te clamamus, exsules filii Evae,
ad te suspiramus, gementes et flentes
in hac lacrimarum valle.

Eia ergo, advocata nostra, illos tuos
misericordes oculos ad nos converte.
Et Iesum, benedictum fructum ventris tui,
nobis, post hoc exilium, ostende.
O clemens, O pia, O dulcis Virgo Maria.

L-antifona tas-Salve Regina ġiet tradotta għal għadd ta' lingwi matul iż-żmien. Fost it-traduzzjonijiet li saru, insibu dik għal-lingwa Maltija:

Sliema għalik, Sultana, Omm tal-ħniena,
ħajja, ħlewwa u tama tagħna, sliem għalik,
lilek ingħajtu għaliex aħna tturufnati ulied Eva.
Lilek nitniehdu, aħna li nibku u nolfqu
f'dan il-wied tad-dmugħ.

Ejja, mela, avukata tagħna:
dawwar lejna dawk l-għajnejn tiegħek tal-ħniena.
Urina wara dan it-turrufnament lil Ġesù,
frott imbierek tal-ġuf tiegħek,
o ħanina, o pija, o ħelwa Verġni Marija.

It-talba ġejja mis-seklu 11, imma l-oriġni tal-kompożizzjoni tagħha mhux ċert. It-tradizzjoni l-iżjed mifruxa tattribwixxi l-abbozz ta' din l-antifona lill-patri Hermann ta' Reichenau. Ġiet attribwita wkoll lill-Papa Gregorju VII, lil Sant'Anselmu minn Baggio (miet fl-1086), lil San Pietro ta' Mezonzo, jew lil San Bernard. X'aktarx San Bernard ikkompona biss l-aħħar vers "o clemens, o pia, o dulcis virgo Maria". Il-forma preżenti ġiet formalizzata mill-Abbazija ta' Cluny fis-seklu 12.

Fl-1221, id-Dumnikani daħħlu s-Salve Regina fit-talba tal-kumpieta. Iċ-Ċisterċensi bdew jużawha fl-1251. Iċ-Ċertożini mis-seklu 12 bdew ikantawha kuljum fl-għasar.
Fl-1250 il-Papa Gregorju IX approva u ppreskriva l-kant tagħha fl-aħħar tat-talba tal-kumpieta.

Tradizzjonalment tiġi reċitata fl-aħħar tar-Rużarju.

Is-Salve Regina s-soltu tintuża fil-funzjonijiet tal-Knisja Kattolika, l-iżjed fil-jiem qrib il-festi tal-Assunzjoni tal-Madonna (Santa Marija) u tal-Kunċizzjoni.

Fl-1750 l-għaxar versi kienu l-bażi ta' bosta kapitli fix-xogħol Il-Glorji ta' Marija ta' Sant'Alfonsu Marija de Liguori.

It-tema mużikali tal-forma Gregorjana tat-test hi meqjusa li ġejja mis-seklu 11 u tirrappreżenta waħda mill-eżempji l-iżjed antiki ta' mużika sagra li għadha tintuża.

Illum jeżistu fil-patrimonju Gregorjan (fil-Liber Usualis), żewġ melodiji differenti miktuba fuq dan it-test. L-ewwel waħda, ftit iżjed meliżmatika, fl-ewwel mod (Dominica ad Completorium), tidher fix-xbiha iżjed 'l fuq. It-tieni waħda fil-ħames mod (tonus simplex), hi iżjed sempliċi minn dik li s-soltu nisimgħu fil-knejjes. Imbagħad hemm għadd kbir ta' kompożituri, li matul l-istorja nqdew b'dan it-test biex jimmużikawh. Fost dawn ta' min isemmi:

• Marc-Antoine Charpentier
• Pierre de La Rue
• Gabriel Fauré
• Georg Friedrich Händel
• Franz Joseph Haydn
• Leonardo Leo
• Franz Liszt
• Jean-Baptiste Lully
• Giovanni Battista Pergolesi
• Niccolò Porpora
• Francis Poulenc
• Antonio Salieri
• Alessandro Scarlatti
• Franz Schubert
• Antonio Vivaldi
• Claudio Monteverdi.