ဒံက်တာ နာဲပညာမန် ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မကလိဂွံ တဆိပ်တြာဒံက်တာ နူတက္ကသိုလ်တွဵုရးဝတ်ရှေန်တာန်၊ ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန် နကဵု ဘာသာသိပ္ပံပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ရေင်တၠုင်ကၠောန်ဒၟံင် ကမၠောန်ဒတုဲဖိုလ်ဂကူမန် သွာင်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ကီု သီုကဵု သွာင်ပညာ ပ္ဍဲအကြာပယျဵုသေံကဵုမန်(ဗၟာ)ရ။ ပါဲနူဏအ်တုဲ ဒံက်တာနာဲပညာမန်ဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် ပရေင်ကမၠောန်အခေါင်အရာဂကူမန်၊ ကေုာံ ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဂကူမန် အဆက်ဆက် နူဘဝသၟတ် စဵုအခိင်လၟုဟ်ရ။
ဒံက်တာ နာဲပညာမန်ဂှ် က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ဒဵုထောင် ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် ဒေသရးမန်။ နာဲပညာမန် ကြဴနူ မဂွံအံင်ကေတ် ဘာတန်မူလတုဲ လုပ်ပထပိုယ်၊ နူဂှ် အာကတ်လိက်ပရိယတ္တိ ပ္ဍဲဘာသာယာ၊ ကွာန်မုဟ်ဒုန် ပွိုင်ဍုင်တကအ်ခၟိုင် ဇရေင်ကျာ်ဇၞော်ဝါယမ ပွိုင် ၃ သၞာံရ။ အဃောမတိုန်ဒၟံင် တန်ဒေါဝ်ဂှ် တိုက်လိက်လီုအာတုဲ ပြံင်အာမံင် ဘာဇၞူမန် အရာပ်ဗဟာန်၊ ဍုင်လ္ဂုင်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲပညာမန် ဂွံစုက်လုက် ကုဂကောံသင်သၟတ်မန် ဍုင်လ္ဂုင်တုဲ သၞာံ ၁၉၈၇ ဂှ် ပါလုပ်ဂကောံသင်သၟတ်မန် ဍုင်လ္ဂုင်ကီုရ။ သၞာံဂတဂှ် ၁၉၈၈ ဂှ် ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ၈၈၈၈ က္တဵုဒှ်တုဲ ကရောမ်မွဲစွံ ကုဂကောံသင်သၟတ်မန်ဂှ် ပါလုပ်ချဳဓရာင် ထ္ၜးဆန္ဒ ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်ကီုရ။ သၞာံ ၁၉၈၉ ဂှ် နာဲပညာမန် ပညးမအာက္ဍိုပ်တုဲ ပ္တိတ်လဝ် ကဝးဒွက်မန်မွဲကဝး နကဵုယၟု "ဗၜူတှ်ေ လ္ပဒဳ" ကီုရ။
သၞာံ ၁၉၉၀ ဂှ် နာဲပညာမန် နကဵု ဘဝထပိုယ်ဂှ် စိုပ်အာ ရးနိဂီုသေံ၊ အခိင်ဂှ် ဂွံစုက်လုက် ကုဂကောံသင်သၟတ်မန် မစိုပ်ဌာန်ဇမ္ၚောဲ မကျာ်ဇၞော်ရာမညကေလာသ (ကျာ်ဇၞော်ကွာန်လှာ) ဒှ်ညးသကိုပ်သကဂှ်တုဲ နာဲပညာမန် ပါလုပ် ပ္ဍဲကဵု ဂကောံသင်သၟတ်ဂှ် နဒဒှ် မၞိဟ်ဆက်ဆောံဍုင်သအာင်မွဲတၠရ။ သၞာံ ၁၉၉၂ ဂှ် နာဲပညာမန် က္လိဂွံလာပ်ဗတောန်ပညာ (Scholarship) သွက်ဂွံအာတိုန် ဘာတက္ကသိုလ်အေန်ဒဳယျာဏာ ဗလူမေန်တာန် (Bloomington) မနွံ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန်တုဲ ရာံတိတ် နူဘဝထပိုယ်ရ။ ဟိုတ်နူဒှ် အခက်အခုဲ သွက်ဂွံအာဂှ်တုဲ စၞးဂှ် ပ္တိုန်အာတ် အလဵုအသဳအမေရိကာန် နဒဒှ် ညးလဒဴတုဲ ဂွံစိုပ်အာ ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန် နဒဒှ်ညးလဒဴမွဲတၠ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၃ ဂိတုဨပြဳ ၁ ဂှ်တုဲ ပဒတဴ ပ္ဍဲဍုင်သွတ်ဝုင်ရ။ နကဵုဂကူမန်မ္ဂး နာဲပညာမန် ဒှ်မၞိဟ်မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုင်သွတ်ဝုင်ဂှ် ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။
နာဲပညာမန် စိုပ်အာ ဍုင်သွတ်ဝုင်တုဲ ဗက်ဂၠာဲပ္ကောံ ကောန်မန် မပဒတဴဒၟံင် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန်တအ်တုဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် "ဗော်မန်ကောန်ဍုင်အရင်"၊ ယၟုဂကောံဏအ်ဂှ် စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၄ ဂှ် ပြံင်လှာဲထောအ် "ဗော်ကလေင်ဒက်ပ္တန်ဍုင်မန်"။ ပ္ဍဲကဵု ဂကောံဏအ်ဂှ် နာဲပညာမန် ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် နာနာ မပ္တံကဵု ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဌာနပရိုင်ဒှ်တမ် လုကဴ ပွိုင် ၁၃ သၞာံ စဵုကဵုစိုပ် သၞာံ ၂၀၀၈ ရ။
ကာလဂကောံမန်ဂမၠိုင် ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် ကမ္မတဳပံင်ကောံဂကောံမန်ဍုင်သအာင် (OMCC) ဂှ် နာဲပညာမန် ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဗွဲမဂၠိုင်ကဵုသၞာံကီုရ။ နူကဵုမစိုပ် ကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန်တုဲ ကၠောန်အာကမၠောန်၊ တိုန်အာဘာ၊ မွဲလပါ်ဂှ်လေဝ် ဂိုတ်ဂစာန်ကၠောန်ကၠုင် ပရေင်ဂကူမန် ဗွဲတၟေင် သွာင်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ကလိဂွံ တဆိိပ်တြာနာနာ စဵုကဵုစိုပ် ကဆံင်ပါရဂူ ဒံက်တာ နကဵု ဘာသာသိပ္ပံပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။
နူစသၞာံ ၂၀၁၉(?) ဂှ် လုပ်ကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ် ညးစမၞောန်ကေင်ကာ (ဒါရိုက်တာ) ပ္ဍဲကဵု ဌာန်ဒတန်ကေင်ကာကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် (Ethnic Nationalities Affairs Center – ENAC )တုဲ ကၠောန်ဒၟံင် သုတေသန စပ်ကဵုပရေင်ဍုင်ကွာန် ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ ဗွဲတၟေင် သွာင်ကောန်ဂကူ ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင်ရ။
အကြာကမၠောန် သုတေသနပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ဒံက်တာနာဲပညာမန် သီုကေတ်ဒၟံင် တာလျိုင် ဂအုပ်ဘာ ကဝ်လိက်ကောန်ဂကူမန် မနွံပ္ဍဲ ဗဒိုပ်ညဳသာ၊ ဒေသပကင်ရင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ နူကဵု သၞာံ ၂၀၂၂ဂှ် စဵုကဵု အခိင်လၟုဟ်ရ။
This article uses material from the Wikipedia မန် article ပညာမန်၊ ဒံက်တာ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.