သၚ်္ချာ
သၚ်္ချာ (အၚ်္ဂလိက်: Mathematics) (နူ ပါဠိ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ပွမတော်လၟိဟ်) တုဲ ဒှ်အရာမလ္ၚတ်တော် မပ္တံကဵု လၟိဟ် (quantity)၊ လဒက်ပ္တန် (structure)၊ ဂအာၚ်(space)၊ ကေုာံ အပြံၚ်အလှာဲ (change)ရ၊၊
 သၟာသၚ်္ချာတအ်ဂှ် သွက်ဂွံ ဖန်ဗဒှ်ပတိုန် သွဟ်ကန်ဇျက်ချာ(conjectures) တၟိတုဲ တော်ဂၠာဲ ကေုာံ သုၚ်စောဲ နဲကိုန်ဂစိုတ်ဂမၠိုၚ် (patterns)ရ၊၊ သွဟ်ကန်ဇျက်ချာ ညးတအ် မကလိဂွံလဝ်ဂှ် ဒးကီု ဗၠေတ်ကီုဂှ် ညးတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ် ပဒတန် နကဵု ဒတန်သၚ်္ချာ (mathematical proof)ရ၊၊ ကာလ လဒက်ပ္တန်သၚ်္ချာဂှ် ဒှ်ဗီုပြၚ်ခိုဟ်မွဲ မစှ်ေကဵု သဘာဝဍာံမ္ဂး လဒက်ပ္တန်သၚ်္ချာဂှ် သ္ဒးထ္ၜးသက်သဳ ပကိတ်ကဵု သဘာဝမာန်ရ၊၊ နကဵုမစကာ အရာ တၞဟ်ခြာ (abstraction) ကေုာံ ယုတ္တိ (logic)၊ ပွမရိုဟ်လၟိဟ်၊ ပွမတၟော်၊ ပွမၜတ်ကၞာတ် ကေုာံ မလ္ၚတ် ထ္ၜောမ်ကဠၚ် ကေုာံ အချဳဓရာၚ် ရူပမွဲမွဲ ဗွဲမစှ်ေသၞောတ်တုဲ ကွတ်ပညာသၚ်္ချာဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်ကၠုၚ်ရ၊၊ ပွမလ္ၚတ်သၚ်္ချာဂှ် ဒှ်အရာ ပရေၚ်ချဳဓရာၚ် ကောန်မၞိဟ်တအ် မကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် နူကဵုအခိၚ် ကောန်မၞိဟ်တအ် မစချူခရက်လေပ်တေအ်ရ၊၊ သွဟ်သၚ်္ချာမွဲမွဲ ဂွံဂၠာဲဆဵုဂှ် လဆောဝ်မ္ဂး ဒးကေတ် အခိၚ် မဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံ လဆောဝ်မ္ဂး ဂၠိုၚ်ကဵု ဗွဝ်ကၠံမာန်ရ၊၊ သၚ်္ချာဂှ် ပ္ဍဲကဏ္ဍကွတ်ပညာ နာနာသာ် မပ္တံကဵု ကွတ်သိပ္ပံသဘာဝ၊ ကွတ်အေန်ဂျေန်နဳယျာ၊ ကွတ်ဂဥုဲ၊ ကွတ်ပိုန်ဒြပ်ကီု သီုကဵု ကွတ်သိပ္ပံပရေၚ်မၞိဟ်တအ်ဂှ် ပါလုပ်လၟိဟ် ဒၞာဲအဓိကမွဲရ၊၊ ပ္ဍဲပရေၚ်ပညာ မမံက်ကတဵုကၠုၚ်တၟိ ဗီုကဵု စရၚ်အၚ် ကေုာံ တဳအဝ်ရဳ ဂိမ် တအ်ဂှ်လေဝ် စကာ သၚ်္ချာ နဒဒှ် အဓိကမွဲကီုရ၊၊ ဘာသာဂၞန်သၚ်္ချာဂှ် နဒဒှ်ဘာသာတၞဟ်ခြာ မွဲလေဝ် လ္ၚတ်နွံတုဲ နကဵုမပံၚ်နှဴ ကုဘာသာသအာၚ်တုဲ သီုဟွံထေၚ်ဂး မဒှ်ဂၞန်သၚ်္ချာမွဲသာ် မလ္ၚတ်လေဝ် နွံကီုရ၊၊ |
| ဆက်ဗှ် ပရူသၚ်္ချာ... |
ကဏ္ဍဏအ် ပြဟ်ဟ်ဏအ် ဟွံမဲ ကု မုက်လိက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပရူမွဲမွဲဏီရ။