တၞံ

Plants; Temporal range: ထာမ်ပလိက်:Long fossil range
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
Domain:	{{{1}}}
လောက:	Plantae; sensu Copeland, 1956
Superdivisions
	Chlorokybophyta; Mesostigmatophyta; Spirotaenia; Chlorobionta Kenrick & Crane 1997 Chlorophyta; ; Streptobionta Kenrick & Crane 1997 Klebsormidiophyceae; Charophyta (stoneworts); ?Chaetosphaeridiales; Coleochaetophyta; Zygnematophyta; Embryophyta Engler, 1892 (land plants) Marchantiophyta (liverworts); Bryophyta (mosses); Anthocerotophyta (hornworts); †Horneophyta; †Aglaophyta; Tracheophyta (vascular plants); ; ;
ယၟုတၞဟ်
	Viridiplantae Cavalier-Smith 1981; Chlorobionta Jeffrey 1982, emend. Bremer 1985, emend. Lewis and McCourt 2004; Chlorobiota Kenrick and Crane 1997; Chloroplastida Adl et al., 2005 ; Phyta Barkley 1939 emend. Holt & Uidica 2007; Cormophyta Endlicher, 1836; Cormobionta Rothmaler, 1948; Euplanta Barkley, 1949; Telomobionta Takhtajan, 1964; Embryobionta Cronquist et al., 1966; Metaphyta Whittaker, 1969;

တၞံသၚေက်ဂမၠိုင် (Green plants) ဂှ် ဒြဟတ်ဍေဟ်တအ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ကၠုင်နူ လျးတ္ၚဲ၊ ဗွဲတၟေင် တၞးသၚေက် (chloroplast) မနွံကဵု endosymbiosis ဟွံသေင်မ္ဂး cyanobacteria တအ်ဂှ် နကဵု လျးသံယိုဂ် (photosynthesis)ဂှ် ဖန်ဗဒှ်ပတိုန် ဒြဟတ် (ဝါ)အဟာရဇကု ညံင်ဂွံဂျိုင် ကေုာံ ဇၞော်ဂေါဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု တၞးသၚေက်ဍေဟ်တအ် နွံကဵု နွံကဵု အသာ်သၚေက် (chlorophyll) a ကဵု b ရ။ အရာဏအ်ဂှ်ရ ပကဵုဍေဟ်တအ် ညံင်ဂွံဒှ် အသာ်သၚေက်ရ။ တၞံလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဒှ် parasitic ဟွံသေင်းမ္ဂး mycotrophic ကေုာံ ဟွံမဲကု အစောမ်စရာဲ သွက်ဂွံကၠောန်ပ္တိတ် အသာ်သၚေက် (chlorophyll) တုဲ ကၠောန်ပ လျးပယိုဂ် ဟွံဂွံတုဲ ဒးဗဒဗဒါဲ နူကဵု တၞံတၞဟ်တအ် မကၠောန်ပတိတ်လဝ် ဒြဟတ်တအ်ရ။ တၞံတအ်ဂှ် နွံကဵု ပရေင်မကလေင်ခၞံပတိတ် နကဵုဆက်ဆောံလိင် (sexual reproduction) ကေုာံ မခၞံဗဒှ်တၞောဝ်တၟိ နကဵုနဲတၞဟ် (alternation of generations)ရ။ ဗွဲမဂၠိုင်မ္ဂး ပရေင်ကလေင်ခၞံပတိတ် နကဵုဆက်ဆောံလိင်ဂှ် နွံဂၠိုင်ရ။

ဂကူတၞံ သီုဖအိုတ် နွံၜိုတ် ၃၂၀,၀၀၀ တုဲ ပ္ဍဲတအ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုင် အကြာ ၂၆၀-၂၉၀ ဂကူဂှ် ပ္တိတ် မ ရ။ တၞံသၚေက်တအ်ဂှ် ပ္ဍိုက်ဗပေင်ဒၟံင် ဓါတ်မဝ်လေကျူ အံက်သေဂျေန် (molecular oxygen) မဒှ် အရာမနွံပၟိက် ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိဏအ် ကေုာံ အရာသဇိုင်အဓိက သွက်သၞောတ်ဂေဟဂၠးတိ (Earth's ecosystems) ညံင်ဂွံဂေတ်ရ။ တၞံ မပတိတ် သြောအ် (grain)၊ သတ် (fruit) ကေုာံ သၞေဝ် (vegetables) တအ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်အရာအဓိက စၞစ ကောန်မၞိဟ်တအ်တုဲ ကောန်မၞိဟ်တအ် တဵုလွဳကၠုင်ဒၟံင် နူကဵု သၞာံမဂၠိုင်ကဵုလ္ၚီရ။ တၞံတအ်ဂှ် ရပ်စပ် စကာဒၟံင် ဒၞာဲဗွဲမဂၠိုင် ပ္ဍဲအရာ ယေန်သၞာင် ပြဝေဏဳဂမၠိုင် မပ္တံ မစြဟ်ဝက်၊ ပူဇဴကျာ်၊ ဗလိ ဒေဝတဴကီု သီုကဵု စကာ ပ္ဍဲအရာ မသြိုင်ခၞံ မပ္တံကဵု ဆု သွက်ဂွံသြိုင်သ္ၚိ၊ ဒက်ဂၠုင်၊ ကပေါတ်ကသူ မချူ မပတံကဵု လိက် ကေုာံ ဒဗျဂဥုဲဇဗဂမၠိုင်ကီုရ။ ပညာမလ္ၚတ် တၞံတအ်ဂှ် ညးကော်စ ရုက္ခဗေဒ (botany) မဒှ် လစှ်ေ ဇဳဝဗေဒ (biology) ရ။

ပွံက်

ထာမ်ပလိက်:Barlabel

အိက်ၚာက် Algae

ပတိုဟ် Fungi

လပါ် Diversity

**Diversity of living green plant (Viridiplantae) divisions**
Informal group	Division name	Common name	No. of living species	Approximate No. in informal group
Green algae	Chlorophyta	green algae (chlorophytes)	3,800–4,300	8,500 (6,600–10,300)
Green algae	Charophyta	green algae (e.g. desmids & stoneworts)	2,800–6,000	8,500 (6,600–10,300)
Bryophytes	Marchantiophyta	liverworts	6,000–8,000	19,000 (18,100–20,200)
	Anthocerotophyta	hornworts	100–200
	Bryophyta	mosses	12,000
Pteridophytes	Lycopodiophyta	club mosses	1,200	12,000 (12,200)
Pteridophytes	Pteridophyta	ferns, whisk ferns & horsetails	11,000	12,000 (12,200)
Seed plants	Cycadophyta	cycads	160	260,000 (259,511)
	Ginkgophyta	ginkgo	1
	Pinophyta	conifers	630
	Gnetophyta	gnetophytes	70
	Magnoliophyta	flowering plants	258,650

ထာမ်ပလိက်:Barlabel

Embryophytes

ဇမြ (Fossils)

လဒက်ပတန်၊ ဇၞော် ကေုာံ ဇၞော်မောဝ် Structure, growth and development

ကလာပ်ရုပ် တၞံ Plant cells

ခန္ဓဗေဒ Physiology

သင်ဂြး Photosynthesis

Plants are photosynthetic, which means that they manufacture their own food molecules using energy obtained from light. The primary mechanism plants have for capturing light energy is the pigment chlorophyll. All green plants contain two forms of chlorophyll, chlorophyll a and chlorophyll b. The latter of these pigments is not found in red or brown algae. The simple equation of photosynthesis is as follows:

{\ce {6CO2{}+6H2O{}->[{\text{light}}]C6H12O6{}+6O2{}}}

သၞောတ် ဒြဟတ်အိမ်မုန် Immune system

Internal distribution

ဗဳဇ Genomics

ဂေဟဗေဒ Ecology

Food

This article uses material from the Wikipedia မန် article တၞံ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.

တၞံ