Rus
Lo rus (autonim: русский язык, russkiy yazyk, ) es la lenga parlada en la zòna mai larga en Eurasia, e la pus parlada de las lengas eslavas.
| русский язык | |
| Parlat en | Russia, Ancianas republicas sovieticas, Israèl, Mongolia, Vietnam e Svalbard. |
|---|---|
| Locutors | per primièra lenga 145 milions; per segonda lenga 110 milions de |
| Classament | 8ena |
| Tipologia | SVO [1] Accentuala |
| Sistèma d'escritura | alfabet cirillic |
| Classificacion lingüistica | Lengas indoeuropèas |
| Estatut oficial | |
| Oficial de | Russia, Bielorussia, Cazacstan, Quirguizstan, Tatgiquistan, Nacions Unidas, Crimèa, Abcazia, Ossètia del sud, Transnistria, Gagauzia. |
| Acadèmia | Росси́йская Акаде́мия Нау́к |
| Estatut de conservacion | |
| EXExtinct (Atudat) CRCritically endangered (En dangièr critic) SESeverely endangered (En dangièr sevèr) DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu) VUVulnerable (Vulnerable) NENot Endangered (Non en dangièr) Classada coma lenga segura (NE) per l'Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond | |
| Còdis lingüistics | |
| ISO 639-1 | ru  |
| ISO 639-2 | rus |
| ISO 639-3 | rus |
| Ethnologue | rus |
| Glottolog | russ1263 |
| Linguasphere | 53-AAA-ea |
| ASCL | 3402 |
| IETF | ru |
| Mòstra | |
| Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme Статья 1 | |
| Mapa | |
 | |
| Lo monde russofòn. | |
Lo rus es una lenga indoeuropèa. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del grop eslau oriental amb l'ucraïnian (inclusent lo rutèn modèrne) e lo bielorús.
Las primièras atestacions de Slavonic oriental son del sègle X. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la politica, de la sciéncia e de la tecnologia.
Foguèt una lenga de granda importància internacionala al sègle XX e es una de las lengas oficialas de las Nacions Unidas.
Prononciacion e alfabet
Lo rus es una lenga non tonala ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).
Lo rus s'escriu amb una version de l'alfabet cirillic comportant 33 letras.
Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :
| Majuscula | Minuscula | Nom | Transliteracion | Prononciacion (AFI) | Prononciacion (occitan) |
|---|---|---|---|---|---|
| А | а | a | a | [a] | a |
| Б | б | be | b | [b] ~ [bʲ] | b |
| В | в | ve | v | [v] ~ [vʲ] | v (fr) |
| Г | г | ge | g | [g] ~ [gʲ] | g dur |
| Д | д | de | d | [d] ~ [dʲ] | d |
| Е | е | je | e, è, ye | [ʲɛ] | yè |
| Ё | ё | jo | o, yo | [ʲo] | yo |
| Ж | ж | že | ž, j, zh | [ʒ] | j |
| З | з | ze | z | [z] ~ [zʲ] | z |
| И | и | i | i | [i] | i |
| Й | й | i s kratkoj и с краткой | j, y, ĭ | [j] | y |
| К | к | ka | k | [k] ~ [kʲ] | k |
| Л | л | el | l | [ɫ] ~ [ʎ] | l |
| М | м | em | m | [m] ~ [mʲ] | m |
| Н | н | en | n | [n] ~ [nʲ] | n |
| О | о | o | o | [o] | o |
| П | п | pe | p | [p] ~ [pʲ] | p |
| Р | р | er | r | [r] ~ [rʲ] | r |
| С | с | es | s | [s] ~ [sʲ] | s dur |
| Т | т | te | t | [t] ~ [tʲ] | t |
| У | у | u | u | [u] | o |
| Ф | ф | ef | f | [f] ~ [fʲ] | f |
| Х | х | ha | h, kh | [x] ~ [xʲ] | kh arabi, jota |
| Ц | ц | ce | c, ts͡ | [ʦ] | ts |
| Ч | ч | če | č, tch | [ʧʲ] | tch |
| Ш | ш | ša | š, ch | [ʃ] | ch |
| Щ | щ | šča | ŝ, šč, chtch | [ʃʲʧʲ] | chtch |
| Ъ | ъ | tvjordyj znak твёрдый знак | ”, " | - [palat.] | muet |
| Ы | ы | y (jery, еры) | y | [ɨ] | i tendu |
| Ь | ь | mjahkij znak мягкий знак | ’, ' | + [palat.] | y |
| Э | э | è oborotnoje э оборотное | è, ė, e | [ɛ] | è |
| Ю | ю | ju | û, you, iu, iu͡ | [ʲu] | io |
| Я | я | ja | â, ya, ia, ia͡ | [ʲa] | ia |
This article uses material from the Wikipedia Occitan article Rus, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lo contengut es disponible jos licéncia CC BY-SA 4.0 levat mencion contrària. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Occitan (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.