Ti Sulawesi, dati nga ammo a kas ti Celebes ket ti isla idiay Indonesia.
Maysa kadagiti uppat nga Is-isla ti Kalatakan a Sunda, ken ti maikapito a kadakkelan nga isla iti lubong, daytoy ket mabirukan idiay pagbaetan ti Borneo ken ti Is-isla Maluku. Idiay Indonesia, ti laeng Sumatra, Borneo, ken Papua dagiti dakdakkel iti teritorio, ken ti laeng Java ken Sumatra ti addaan iti dakdakkel a populasion.
Heograpia | |
---|---|
Lokasion | Abagatan a daya nga Asia |
Nagsasabtan | 2°S 121°E / 2°S 121°E 121°E / 2°S 121°E |
Purpuro | Is-isla ti Kalatakan a Sunda |
Kalawa | 174,600 km2 (67,400 sq mi) |
Ranggo ti kalawa | Maika-11 |
Kangatuan nga elebasion | 3,478 m (11411 ft) |
Kangatuan a punto | Rantemario |
Administrasion | |
Indonesia | |
Dagiti probinsia (kapitolio) | Laud a Sulawesi (Mamuju) Amianan a Sulawesi (Manado) Tengnga a Sulawesi (Palu) Abagatan a Sulawesi (Makassar) Abagatan a Daya a Sulawesi (Kendari) Gorontalo (Gorontalo) |
Kadakkelan a pagtaengan | Makassar (pop. 1,338,633) |
Demograpia | |
Populasion | 18,455,058 (2014 (karkulo)) |
Densidad ti populasion | 97.4/km2 (252.3/sq mi) |
Grupgrupo ti etniko | Makassarese, Buginese, Mandar, Minahasa, Gorontalo, Toraja, Butones, Bajau, Mongondow |
Ti Sulawesi ket buklen dagiti uppat a peninsula: ti akin-amianan a Peninsula Minahassa; ti Daya a Peninsula; ti Abagatan a Peninsula; ken ti Abagatan a daya a Peninsula. Tallo a golpo ti mangisina kadagitoy a peninsula: ti Golpo ti Tomini iti pagbaetan ti akin-amianan a peninsula Minahasa ken ti Daya a Peninsula; ti Golpo Tolo iti pagbaetan dagiti peninsula ti Daya ken Abagatan a daya a Peninsula; ken ti Golpo Bone iti pagbaetan ti Abagatan ken Abagatan a daya a Peninsula. Ti Lingsat ti Makassar ket mabirukan iti igid ti akinlaud a bangir ti isla ken mangisina ti isla manipud iti Borneo.
Ti nagan a Sulawesi ket mabalin a nagtaud manipud iti balikas a sula ("isla") ken besi ("landok") ken mabalin a mangibaga ti historikal nga eksport iti landok manipud iti nabaknang ti deposito iti oro a Danaw Matano. Daytoy ket nagbalin a maus-usar iti Ingles kalpasan ti wayawaya ti Indonesia.
Ti nagan a Celebes ket kasisigud idi a naited iti isla babaen dagidi Portuges nga eksplorador.
Ti isla ket agbangkirig manipud kadagiti aplaya dagiti adalem a baybay a mangpalikmut iti isla iti natayag, kaaduan a bulkaniko, a kabanbantayan nga interior. Dagiti aktibo a bulkan ket mabirukan iti akin-amianan a Peninsula Minahassa, ken gumay-at iti amianan iti Is-isla Sangihe. Ti akin-amianan a peninsula ket aglaon kadagiti nadumaduma nga aktibo a bulkan a kas ti Bantay Lokon, Bantay Awu, Soputan, ken Karangetang.
Segun ti rekonstruksion ti plata, ti isla ket naipammatian a naporma idi babaen ti panagdungpar dagiti terrano manipud iti Plata ti Asia (nangporma ti laud ken abagatan a laud), ken manipud iti Plata ti Australia (nangporma ti abagatan a daya ken ti Banggai), a dagiti arko ti isla ket dati nga adda iti Pasipiko (nangporma kadagiti peninsula ti amianan ken daya). Gapu kadagiti nadumaduma a tektoniko a taudanna, dagiti tukki ket nangkupsiat iti daga; kas resulta, ti isla ket kanayon a makasanay kadagiti gingined.
Ti Sulawesi, no maigiddiat kadagiti kaaduan nga isla iti bioheograpikal a rehion ti Wallacea, daytoy ket saan a pudno nga oseaniko, ngem komposito nga isla iti tengnga ti sona ti pagdungparan ti Asia-Australia. Dagiti paset ti isla ket dati a naikapet iti kontinental a pingir iti Asiawenno Australia ken nagbalin a naisina manipud kadagitoy a lugar babaen dagiti bikariante a proseso. Para iti maysa, iti laud, ti sabangan iti Lingsat Makassar ket mangisina iti Laud a Sulawesi manipud iti Sundaland iti Eoseno c. 45 Mya. Iti daya, ti tradisional a pamanunotan kadagiti panagdudungpar kadagiti adu a mikro-kontinental a panagsisina manipud iti Baro a Guinea nga agraman iti maysa nga aktibo a bulkaniko a pingir iti Laud a Sulawesi kadagiti sabali a panawen manipud iti Nasapa a Mioseno c. 20 Mya ket kaudian a sinukatan babaen ti hipotesis a ti pagpaatiddog a panagsisina ket sinarunona ti agmaymaysa a Mioseno a panagdungpar ti Laud a Sulawesi iti Sula Spur, ti akinlaud a patingga ti maysa a taga-ugma a nakulpi a barikes iti Varisca a taudan iti Naladaw a Paleosoiko.
Dagiti midia a mainaig iti Sulawesi iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Sulawesi manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Sulawesi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.